AMED - Şahîde Mûnare 20 serrî yo tenûre virazena û îdareyê xo bi viraştişê tenûre kena. Şahîdeye qala zehmetîyê ke bi serran o ancena kerd.

 

Cografyaya Rojhelatê Mîyanenî de cinî her roje bi zextê zîhnîyetê pederşahî reyde rî bi rî manenê. Bi taybetî têkoşîno ke cinî heta peynîya cuya xo danê nîno dîyîş û heto bîn de eke mêrdeyê înan dinyaya xo bedelnê zî her tim bi nasnameyêk ‘cinîya ke mêrdeyê aye merdo’ yena naskerdiş. Şahîde Mûnare zî yew nê cinîyan ra ya. Têkoşînê cuya Şahîdeye 12 serrî ya aye de dest pêkerdo. Şahîdeye no 20 serrî yo ke karê viraştişê tenûre kena. Doktoran aye rê teşhîsê rîşa merdimwere yê çermî rona la aye hema zî karê xo dewam kena. 

 

Barê milê aye ser aye ra xişnêr ê

 

Şahîde Mûnara ke dewa Cumatê ya girêdayeyê qezaya Farqînî ya Amedî de maya xo ra bîya, 12 serrî ya xo de ameya zewecnayîş. Şahîdeye da zanayîş ke seba ke tute bîya zewacê xo de xeylê zehmetî anta. Şahîdeye wina qala nê prosesî kerd: “Badê zewacî ez şîya keyeyê vistireyê xo û mi dî ke xeylê nêweş a. Coka ra heme kar û gureyê keyeyî milê mi ser de mendêne. Ez tute bîya, coka ra ez nêzanayêne mîr bialewna. Mi nêzanayêne nan bida tenûre ra û şam viraza. Dima ra ez musaya alawtişê mîrî û viraştişê nanê tenûre.” 

 

Karêk qedîyeno, karêk bîn dest pêkeno 

 

Şahîdeye dîyar kerd ke 14 serran heme kar û gureyê keyeyê kerda û dimayê 14 serran keyeyê xo bar kerda Çola Heşto. Şahîdeye da zanayîş ke şert û mercê keyeyî vera xeylê zehmetî anta û wina dewam kerd: “Keyeyê ma sîwaxkerde bî û xeylê serdin bî. Heta wisarî ma zehmetî ant. Dimayê 6 serran mêrdeyê mi bi nêweşîya rîşa merdimwere dinyaya xo bedilna. Berpirsîyarîya 7 tutan mend milê mi ser. Ez nêzanayêne kar zî bikera. Mi vatêne ez do senî bikera? Bi nê tutan reyde tena menda. Ne karêk estbî û ne zî pereyê mi estbî. Tutê mi zî hema şenik bî û verikê mi de bî. Dima ra ez mecbur menda û şîya karê erdan de xebetîyaya. Mi karê titûn û pemeyî kerd. Hirê, çar serran ra dima kênayê mi tay pîl bîyî û aye zî mi reyde ameyêne kar. Mi bi zor û zehmetî tutanê xo pîl kerd. Fikir vera dima ra ceza dayî lajê mi. Bîyêne zimistan û karê erdan qedîyayêne. Dima ra mi dest bi gureyê viraştişê tenûre kerd. Ez bi tutanê xo reyde ma şîyêne wel ardêne, mîyanê potan de mi pay dayêne ser û wirdi wirdi kerdêne. Ez 20 serrî yo nê karî kena.” 

 

Vera nêweşîyanê xo xebetîyena 

 

Şahîdeye bale ant zîhnîyetê adetî yê pederşahî ser û da zanayîş ke vindertiş û reaksîyonê dorme vera aye nêeşkaya fabrîkaya titunî de bixebeta. Şahîdeye wina domnaye: “Merdimê mi vatî ti cinî ya, ma qebul nêkenê wa nêşêra tekel. Keyeyê vistewreyê mi nêverda ez şêra. Ma xo bi keda xo miqate kerd. Tutê mi pîl bîyî û resayî mi. Dima ra ma pîya şîyêne kar. Ma şîyêne erdê findiq û titunan. Ez xeylê reyan nêweş kewtêne la reyna zî mecbur mendêne ke bixebeta. Seba ke ez zêde binê tîje de manena, rîşa merdimwere ya çermî mi de vejîya. Doktor mi rê vano ganî ti xo tîje ra dûrî bikera, la ez senî bikera? Ez nêxebeta do se bibo?” 

 

Prosesê viraştişê tenûre 

 

Şahîdeye qiseykerdişê xo yê peyênan de qala viraştişê tenûre kerd û ard ziwan ke tenûrêk mîyanê 9 ya zî 10 rojan de qedîyeno. Şahîdeye derheqê viraştiê tenûre de nê çîyan vat: “Ez şina wel herînena û ana. Dima ra mîyanê potan de nerm kena. Dima ra ez sol û simer erzena mîyan û bi payan gecilnena û kena sey mîr. Dimayê 7 rojan dana pêser. 9 ya zî 10 rojan de kena kerra û dima ke zuha beno roşena.”