'Bi sîstemê hemserekatîye ma do raşteyê cuye bibedilnê’
- 10:11 14 Teşrîna verêne 2023
- NAROJANE
ŞIRNEX - Bedrîye Kuşa HDPyîje dîyar kerd ke komxebata rayîrberîyê herêmî ya Partîya Çep a Keske û HDPyî de yew babeta ke tewr zêde ameye munaqaşakerdiş sîstemê hemserekatîye û temsîlîyetê têduştî bî û vat ke ê giranî dayî serê awankerdiş, afernayîş û caardişê ekonomîye û açarnayîşê raşteyê cuye.
Komxebata bi sernameyê ‘Ma ver bi weçînayîşê rayîrberîya herêmî yê 2024î de polîtîkayê cinîyan munaqaşa kenê’ hetê Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) û Meclîsê Cinîyan ê Partîya Çep a Keske ra qezaya Silopî ya Şirnexî de pê ame. Çarçeweya amadekerdişê weçînayîşê herêmî de 7-8ê teşrîna verêne de cinîyan xeylê babete bi sernameyê ‘Têkoşînê vera şîdetê serê cinîye’, ‘Ekonomîya cinîyan’, ‘Ekolojî û cinî’, ‘Kultur û ziwan’, ‘Hemcuya azad’ û ‘Sîstemê Hemserekatîye’ munaqaşa kerdî.
Hemsereka HDPyî ya qezaya Mêrsînî Bedrîye Kuşa ke yew kesê ke tewrê komxebate bîye ra ya, sîstemê hemserekatîye yê modelê cinîyan ê rayîrberîya herêmî de ercnaye.
‘Munaqaşayê muhîm ameyî kerdiş’
Bedrîye da zanayîş ke atolyeya hemcuya azade de babetê sey rayîrberîya herêmî, ekolojî, têkoşînê vera şîdetê serê cinîyan ameyî munaqaşakerdiş û vat ke çarçeweya komxebate de komîsyonê ke serê ekonomî, ziwan û kulturî de bixebetê awan kerdî. Bedrîyeye wina dewam kerd: “No munaqaşa ame rapor kerdiş. Rojanê vernîya ma de do rapor konferansê herêmî de qerar bidê. Ma tewr zêde serê rayîrberîya herêm, hemserekatî û temsîlkarîya têduştî munaqaşa kerd. Hemserekatî û temsîlîyetê têduştî netîceyê têkoşînê ma yê bi serran o. sîstemê hemserekatîye mîyanê şarî de bi asanî nêame qebulkerdiş. Xeylê ked û bedêlî ameyî dayîş. Sewbîna hetê AKP-MHPyî ra tu rey nêame qebulkerdiş. Semedo ke cinîyê ke nê çîyî rê bîyî serkêş bi awankerdişê hemserekatîye nê sîstemî xeylê aciz kerdî. La ma hemserekatî semedo ke çar dêsê şaredarîye de bikerê teng awan nêkerd, ma seba ke no sîstem vilayê her raşteyê cuye û komelî bibo awan kerd. No zî sîstemî xeylê aciz keno. Semedo ke kesê ke sîstemê îqtîdarî bibedilnê cinî yê û coka ra yenê hedefgirewtiş. Ma nê semedî ra vanê hemserekatî û temsîlîyetê têduştî xeta ma ya more ya û ma do têkoşînê xo dewam bikerê.”
‘Ma seba bedilnayîşê komelî xebetîyenê’
Bedrîyeye dîyar kerd ke hemserrekatî tena seba ke mîyanê şaredarîye de bêro tengkerdiş nêameyo bicakerdiş û vat: “Fikrê ma yê hemserekatîye seba rayîrberîya şarî ya, qerardarîya şar, awankerdişê ekonomî û polîtîkayê cinîyan a. Ma do seba cinîyan qerarê xo bidê û cuya xo û yê dormeyê xo bibedilnê, polîtîkayan awan bikerê. Sewbîna xeylê dezgehê ma yê cinîyan estê, la ma do weçînayîşê rayîrberîya herêmî de seba azadbîyayîşê cinîye, açarnayîşê cuya û komeî xebatan bikerê. Amacê ma yê hemşaredartîye parekerdişê kursîya camêrdî û meaş girewtiş nîyo. Amacê ma no yo ke bi temsîlîyetêk têduştî avervetişê nasnameyê cinî û wayîrvejîyayîşê azadîya cinî yo. No zî eynî wext de bedilnayîşê camêrdo ke bi cinîye reyde xebetîyeno yo.”
'Ma do seba awankerdişê meclîsê cinîyan bixebetê’
Bedrîyeye ard ziwan ke ganî seba ke cinî xo îfade bikera û wexto ke şîdetî reyde rî bi rî mende pawitişê xo bikera, raşte bêro awankerdiş. Bedrîyeye da zanayîş ke Kurdistan û Tirkîya de her roje cinî yenê kiştiş û şîdetî reyde rî bi rî manenê û vat: “Dewlete seba vindarnayîşê qetilkerdişê û şîdetê serê înan tu polîtîkayê cezakerdişî rayîr ra nêbena. Kerdox û kiştoxê ke şîdet pê anê polîtîkayê bêcezaverdayîşî vera bi asanî teber de gêrenê. Mehkema zî cezaya dûrîfînayîşî dana, la kerdox dima ra şino seke paketêk çîyêk bigêro dikanêk ra çek herîneno û cinî qetil keno. Ma seba akerdişê stargehan û merkezê paştîdayîşê cinîyan xebetîyenê. Bi taybetî zî meclîsê cinîyan seba ma xeylê muhîm o. Ma do seba awankerdişê meclîsê cinîyan û pawitişê cinîyan yê vera şîdetî tax bi taxe xebatanê xo rayîr ra berê. Peymeyê tîryakî û ferzkerdişê fuhuşî xeylê zêde yo. No caardiş sey polîtîkayê dewlete serê cinî û ciwananê ma de yeno rayîr ra berdiş. Ma bi înan reyde têkoşîn kenê. Sewbîna ciwanê ma vera tîryakî de kampanya dayî destpêkerdiş û dewlete mudaxale û astengîyêk gird ciwananê ma rê vejena. Ma do kampanyaye mîyanê komelî de vila bikerê. Semedo ke cinî û ciwan komelî rê serkêşîye kenê, eşkenê komelî bibedilnê. Dewlete çi destê aye ra yena kena. Ma do zî vera nê caardişan de têkoşînê xo gird bikerê. Ma do bi polîtîkayê xo seba weçînayîşî bivejê raşteyan û xebatanê xo rayîr ra berê.”