Adalet Kaya: Problem do bi rijnayîşê tecrîdî reyde çareser bibo
- 12:59 14 Teşrîna verêne 2023
- NAROJANE
AMED - Parlametera Partîya Çep a Keske ya Amedî Adalet Kayaye derheqê tecrîdo giran û komployê mîyanneteweyîye yê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî de qisey kerd û vat ke çareserîya probleman şikitişê tecrîdî yo û şikitişê tecrîdî yeno manaya asayîşî.
Tecrîdê giran ê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî her ke şino giran beno û 31 aşmî yo Ocalanî ra xebere nîna girewtiş û keye û avûkatan reyde zî nêeşkeno pêvînayîş pê bîyaro. Muracatê ke seba pêvînayîşî yenê kerdiş zî netîce nêgînê. Parlamentera Partîya Çep a Keske ya Amedî Adalet Kaya derheqê tecrîdê giran û komployî de qisey kerd.
‘Sîstemêk tecrîdê giran ame awankerdiş’
Adalete da zanayîş ke komployê 9ê teşrîna verêne dewamê polîtîkaya çinîkerdişê kurdan bî û dewamê komployî tecrîdo giran ê 25 serrî esto û sîstemêk tecrîdo giran ameyo awankerdiş. Adalete wina vat: “Tecrîdî tena sey tecrîdêk fîzîkî ercnayîş qels maneno. 25 serrî yo tecrîd parçe parçe pê ame. Ewro ma ewnîyenê, sîstemê tecrîdî serê heme şaran de ameyo awankerdiş. Kurdan ser de polîtîkayê tasfîyekerdişî, çinîkerdişî babeta vatişî ya. Şîdet ameyo girankerdiş û her raşteyê cuye de na teda û şîdet zêde bîya.”
Hêrişê vera Rojawanî
Adalete eşkera kerd ke tecrîd tewr zêde serê cinîyan de tesîr viraşto û wina dewam kerd: “Bi şer, şîdet, feqîrî, polîtîkayê şerê taybet, hegemonyaya serê komelî yeno awankerdiş û hewl danî wina dîzayn bikerê. Dimayê 2011î Bakur û Rojhelatê Sûrîye de koçberî dest pêkerd. Merdimê ke koçber bîyî rayîran de, kampan de, bajarê ke tede bi ca bîyî de şîdetî reyde rî bi rî mendî. Tebîî cinî û tutî tewr zêde tesîr bîyî.”
‘Vera sîyasetê kurdan de hêriş esto’
Adalete dewamê qiseykerdişê xo de nê çîyan ard ziwan: “Bi qanûn û bedilnayîşanê ke yenê kerdiş destkewtişê cinîyan yenê hedef girewtiş. Polîtîkayê tecrîdî tesîr serê heme hetan de kerdo. Şîdet û problemê ke yenê ciwîyayîş girêdayeyê tecrîdî yê. Şîdetê camêrdî hetê dewlete ra nîno cezakerdiş. No 30 serrî yo Kurdistan de tay sucî yenê kerdiş. Tewirê şîdetî yê ke hetê leşker, polîs û qorîcîyan ra yenê kerdiş, estê. Tecrîd tena tecrîdê fîzîkî yê serê Abdullah Ocalanî nîyo. Na polîtîkayêk a, no stratejîyêk o, sîstemêk ke serê komelî de û serê cinîyan de pê yeno yo. Hetê Abdullah Ocalanî ra no paradîgmaya azadîwaştoxî yê cinîye ame awankerdiş. Coka ra zî vera têkoşînê cinîya kurde de hêrişêk taybet esto.”
‘Wexto ke çareserî yena qiseykerdiş wazenê hişan ra pak bikerê’
Adalete sewbîna dîyar kerd ke problemê kurdî do bi şikinayîşê tecrîdî çareser bibo û wina vat: “Tecrîd hêrişêk hemverê no yo. Ma dewayê ke ameyê akerdiş, dewayê ke sîyasetmedaranê kurdan rê ameyê akerdiş, ma nê baş vînenê. No operasyonêk tecrîdkerdişê hişî yo. Prosesêk çareserîyê muzakereyî bi dewlete reyde amebi ciwîyayîş. Ma nê demî de nê weş vîna. Pêro sîyasetmedarê ê wextî hema tepişte yê. Wexto ke çareserî yena vatiş, wazenê hişan ra pak bikerê.”
‘Tecrîd sûcê merdimayî yo’
Adalete bale ant serê hêrişê hemverê Vakur û Rojhelatê Sûrîye yê 5ê teşrîna verêne de ameyê destpêkerdiş û vat çimeyê nê şerî tecrîd o û wina vat: “Seba problemê komelî bêrê wedaritiş, ganî tecrîd bêro şikinayîş. Na gama yewine ya. Ma semedê şarê Tirkîya û Rojhelatê Mîyanên ganî nê bikerê. Tecrîd sûcê merdimayî yo. Tîya de huqûq nîno naskerdiş. Hêrişêk hemverê hişê komelî babeta vatişî ya. Wedaritişê tecrîdî yeno manaya ke merdimî boya xo bidê. Yeno manaya huzur î. Peynîbîyayîşê tecrîdî yeno waştişê aştî, azadî û demokrasî. Lazimîya şarê Tirkîya bi nê esto. Lazimî bi aştî esto.”
‘Ma cinî pîya xurt ê’
Adaletê peynîya qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke wextê Partîya Çep a Keske yena vatiş, cinî yenê hişê merdimî û wina vat: “Ma têkoşînê yewbîyaye hîra kenê û pîlkerdişê têkoşînî esas gênê. Vernîya ma de polîtîkaya şerî ya faşîst û serdest esta. Hemverê nê lazimî bi hêzêk yewbîye esto. Ma vanê ke ma cinî pîya xurt ê. Hemverê nê faşîzmî de ganî tifaqê cinîyan ê demokratîke bêro awankerdiş.”