Dewlete serê cuya merdiman de satranç kay kena

  • 09:55 12 Teşrîna peyêne 2023
  • NAROJANE
 
Melîke Aydin
 
ÎZMÎR - Nuştoxe Ayşe Berktaye şerê Îsraîl û Hamasî ercnaye û vat ke no netîceyê zîhnîyetê camêrdî yo û vat: “Dewlete serê cuya merdiman satranç kay kena. Canê merdiman babeta vatişî ya. Ganî hem herême de û hem zî dinya de seba vernîgirewtişê 3ine şerê dinya bikewê têgêrayîş.” 
 
Hamas 7ê teşrîna verêne de hêrişê Îsraîlî kerd û dima ra Îsraîl vera şarê Fîlîsîtînî de şer da destpêkerdiş. Şer de bi hezaran sivîlî ameyî qetilkerdiş. Zafaneyê kesê ke ameyî qetilkerdiş cinî û tut ê. Yew aşme ra zêde ya ke şer dewam keno. Nuştoxe Ayşe Berktaye derheqê babete de ercnayîş kerd. 
 
Ayşeye da zanayîş ke hedîseyê ê şahidîya înan kenê rîyê raşt yê dewlete mojneno û wina vat: “Dewlete hetê merdiman ra ameya awankerdiş û pîrozî zî dima ra ame dayîş. Ewnîyayîşêk winasî merdiman de ameyo qebulkerdiş. Dewlete dadî û pî ya, herre ya û pîroz a bi merdiman ameya qebulkerdiş. Dewlete se bikera raşt a, yeno ferzkerdiş. La dewlete mekanîzmayêk serdestîye ya ke komelan bikera binê kontrolê xo. Her çî binê tekelê dewlete de yo. Rijnayîş zî binê tekelê dewlete de yo.”
 
‘Menfîetê dewlete teşhîrkerdişê bedenê cinîye ferz keno’ 
 
Ayşeye ard ziwan ke şîdetêk gird yeno ciwîyayîş û wina dewam kerd: “Dewlete her kesî seba menfîetê xo îqnayê şîdetî kena. Menfîetê welatan tepiştişê cinîyan, teşhîrkerdişê bedenê zitî yê cinîyan ferz keno gelo? Bombekerdişê nêweşxaneyan, qetilkerdişê tutan ferz keno gelo? Eştişê bombeyê fosforî ferz keno? Dewlete serê şaran de qirkerdiş pê ana. Komê muktedîr yê teng nê qetlîyaman sero ra mesajêk danê. Vanê ‘ez eşkena her çîyî bikera’. Qirkerdiş bi amacê tersnayîşê merdiman yeno kerdiş.”
 
‘Vera qirkerdişan de bêvengî esta’ 
 
Ayşeye dîyar kerd ke qerkerdiş ra ver veng ame kerdiş ke bi amancê boykotkerdişê Îsraîlî wa kesêk nêşêro konser û vat: “Fîlîstînî beno ke vera nê çîyî de bo. Çîyo ke Hamasî kerd cîya bî. Kê pê da kerdiş, şîyêk hovane bî. Şer çîyêk hijyenîk nîyo la hêrişkerdişê konsere yeno manaya ‘ez eşkena her çîyî bikera’ bî. Zilmê Îsraîlî ke bi Fîlîstînî keno, babeta heqê merdiman de rewşêke newe ya. Dewlete vana çîyêk winasî ameya kerdiş û hêrişê Îsraîlî yê hemverê Fîlîstînî meşru kena. Hewl dana Gazze veng bikera. Dewletî vera qirkerdişan de bêveng ê.” 
 
Şero ke bi destê camêrdan yeno rayîr ra berdiş 
 
Ayşeye dewamê qiseykerdişê xo de dîyar kerk ke Tirkîya seba ardişê birîndaran waşta nêweşxaneyêk keştîye bierşawa la Cepheyê Rizgarîya Şarî a Fîlîstînî (FKC) vera nê de werişt û vengêk kerd. Ayşeye wina vat: “Îsraîl wazeno birîndaran terkê tîya bikero. Wexto ke birîndar bêrê nêweşxaneyê keştîye êd, agêrayîşê înan çin o. Yanî amancê înan no yo ke nêweşxaneyan bombe bikero, hovîtî awan bikerê, merdiman bikişê û înan cayan bê merdim biverdê. FKC vat ke ganî têkilê birîndaran nêbê û seba Gazze rayîrê dermankerdişî bêro akerdiş.” 
 
Ayşeye qiseykerdişê xo yê peyênan de da zanayîş ke Lubnan û Yemen zî wazenê tewrê şer bibê la no mirdê pîyasaya kelepulê hetkarîya merdimîye û çekan yena û wina qedênaye: “Krîz zî wina yeno çareserkerdiş. NY zî bê tesîr yeno verdayîş. Dewlete serê cuya merdiman satranç kay kena. Canê merdiman babeta vatişî ya. Ganî hem herême de û hem zî dinya de seba vernîgirewtişê 3ine şerê dinya bikewê têgêrayîş.”