‘Polîtîkaya şerperestî tewr zêde tesîrê xo tutan ser de kena’
- 14:28 20 Teşrîna peyêne 2023
- NAROJANE
AMED - Endama Heyetê Îdarekarî ya RUMUDî Zeynep Demîr Akçere derheqê Akademîya Heqanê Tutan ê Hêlîn Hasret Şene de qisey kerd û dîyar kerd ke tewr zêde tutî polîtîkayê şerperestî ke Kurdistan de yenê averberdiş ra tesîr benê û da zanayîş ke seba şîdetê sîstematîk û têkoşînê vera ci bivejîyo raşte înan akademî akerd.
Serranê 2015-2016î de qedexeyê tebervejîyayîşê teberî yê Sûrê Amedî de tewr zêde tutan ser de tesîr virazîya. Vîşêrê tutanê ke ameyî qetilkerdiş xeylê tutî heqanê xo ra bêpar ameyî verdayîş. Vera nê binpaykerdişê heqan de Komeleya Hêvîyê Reng bi Renge (RUMUD) û Komeleya Psîkîyatrîstê Mezopotamyaye (DER-MEZ) bi wesîleya 20ê Teşrîna Peyêne Roja Heqanê Tutan qezaya Sûrî de "Akedemîya Heqê Tutan ê Hêlîn Hasret Şene" akerd ke tede seba heqê tutan bixebetîyê û heqê înan ê ke ameyî binpaykerdiş rapor bikerê.
Endama Heyetê Rayîrbere ya RUMUDî Zeynep Demîr Akçere derheqê akademîye de qisey kerd.
Xebatê seba tutan
Zeynebe ard ziwan ke tutî qewimîyayîşê serra 2016î de yê ke Sûr de qewimîyayî ra xeylê tesîr bîyî û înan dîyo ke o wext lazimîya tutan bi paştîdayîşî est bî û nê semedî ra o wext Komeleya Hêviyê Reng bi Renge seba tutan kerdî. Zeynebe dîyar kerd ke sey komele sere de vîşêrê cigêrayîşê psîkolojîk-sosyal dest bi taqîpkerdiş û cigêrayîşkerdişê raşteyan zî kerdî û wina vat: “Seba ke ma serê esasêk zanistî de bibê vengê tutan herême ma dest bi xebate kerd. Wexto ke ma paştîdayîşê tutan kerd, ma wazenê heme wareyan de bibê cewabê problemê înan û şîdeto ke tutî ci reyde rî bi rî manenê. Sewbîna ma hetêk de bi tutan reyde hetkarî bîyêne û heto bîn de zî seba başkerdişê psîkolojîyê înan ma terapî seba înan plan kerdêne. Xebatê ma na çarçewa de dewam kenê. Ma sey komeleya Reng bi Renge xo berpirsiyar hîs kerd û wina na komele akerd.”
‘Polîtîkayê şerperestî bêcezabîyayîşî anê’
Zeynebe bale ant serê polîtîkayê hukmatî û vat: “Polîtîkayê ke hukmatî hemverê kurdan de aver beno, nînan ra tewr zêde tutî tesîr benê û tutî xeylêk reyan nînê vînayîş. Ma bi her hawayî ferqê nê de yê. Semedê nê zî bi tutan reyde, têkoşînê heqê tutan danê. Ma kenê ke pêro xebatê xo bi tutan reyde bikerê. Polîtîkayê asayîşî yê hukmatî bi her hawayî, bi taybetî zî semedê tutan binê sebebê binpaykerdişê heq û heqê cuye yeno binpaykerdiş kerdî. Polîtîkaya şerperestî tewr zêde tesîr tutan rê kena.”
‘Akademî hemverê şîdetê sîstematîk ameye akerdiş’
Zeynebe peynîya qiseykerdişê xo de da zanayîş ke Hêlîn Hasret Şen zî sey tutanê bînan semedê polîtîkaya şerperestî ameye qetilkerdiş û no semed nameyê aye dayî akademî û vat: “Çi heyf sey Hêlîn Hasrete bi hezaran tutî estê. Ma ewro semedê eşkerakerdiş û raporkerdişê şîdetê ke tutî vînenê Akademîya Hêlîn Hasret Şen akerd. Ma her tim nê xebatê xo yê akademîk kerdêne. Labelê ma do bi 'Akademîya Hêlîn Hasret Şen' hemverê şîdetê sîstematîkî û bêtêduştî raşteyê neteweyî û mîyanneteweyî de têkoşîn bikerê. Ma do bi xeylêk rêxistinê sazgehê sivilî yê neteweyî û mîyanneteweyî reyde bixebityê.”