Rojda Aydin

 

MÛŞ - Huseyîn Ugurlu raşteyê dewe de reaksîyon mojna qetlîamê Vartînîsî û dima ra ame destbendkerdiş. Cinîya ci Asîyeye da zanayîş ke 30 serrî yo çimê aye berî de yo û tena fotografê ci destê aye de mendo. 

 

3yê Teşrîna Verêne ya 1993yî de bajarokê Vartînîsî yê qezaya Telî ya Mûşî de mîyanê ci de tutî zî estbî 9 kesî bi ganî ameyî veşênayîş. O wext eynî keye ra Nasir Ogut, Eşref Ogut, Sevîm Ogut, Sevda Ogut, Mehmet Şakîr, Mehmet Şîrîn, Aycan, Cîhan û Cînal Ogutî ameybî qetilkerdiş. Sewbîna kesê ke o wext reaksîyon mojnabî qewimîyayîşî zî ameybî destbendkerdiş û înan ra yew zî Huseyîn Ugurlu bî. 

 

Huseyînî o wext reaksîyon mojneno qetlîam û yeno destbendkerdiş. 30 serrî yo Huseyînî ra xebere nîna girewtiş. 

 

Cinîya Huseyînî, Asîye Ugurluye ajansê ma JINNEWSî rê qala vînîkerdişê ci kerd. 

 

Dimayê qetlîamî yeno destbendkerdiş 

 

Asîyeye dîyar kerd ke semedo ke qetlîam sero ra xeylê wext derbaz bîyo û nêweşîyê aye zî virazîyayî çî baş nînê vîrê aye. Asîyeye destpêkerdişê qiseykerdişê xo de bale ant serê destbendkerdişê mêrdeyê xo û wina vat: “30 serrî verê cû dewlete eşt keyeyê ma ser û mêrdeyê mi destbend kerd. O wext dewe qonutan de şer vejîya. Nê sereştişê keyeyan de kam ame înan ver destbend kerdî. Wextê Qetlîamê Vartînîsî bî, keyeyêk veşênayî. Mêrdeyê mi semedo ke meydanê dewe de reaksîyon mojna qetlîamî eynî şewe de ame destbendkerdiş. Destbendkerdişê ewilîn de 12 rojan mend û dima ra serbest ame verdayîş. Dimayê aşmêk eştî keyeyê ma ser û reyna mêrdeyê mi destbend kerdî. Mêrdeyê mi a roje nêweş bî. Ey berdî vernîya şaredarî. A roje tewrê mêrdeyê mi 31 kesî ameyî destbendkerdiş. Dewijan ardî verê şaredarîye de zitî kerdî û îşkence bi înan kerdî. Ê 20 kesan pêro serbest verdayî la mêrdeyê mi nêverdayî.” 

 

Îşkence kerdî 

 

Asîyeye da zanayîş ke kesê bi mêrdeyê aye reyde ameyî destbendkerdiş heta qereqolî dîyî ke îşkence bi înan kerdî û dima ra berdî Mûş û dima ra nêmojnayî înan. Asîyeye ard ziwan ke wextê destbendkerdişî nêmojnayî înan û wina dewam kerd: “Ma çend reyan şîyî qereqol ke bimojnê ma la nêmojnayî. Ma şîyî emnîyet û serdozgerîye zî la kesêk ma rê çîyêk nêvat. Ma persê ci kerd vatî ‘Ma nêdîyo, verê ma de nîyo’. Wexto ke ma şîyî qereqol reyna ma persê ci kerd. Emnîyet de lajê mi rê vatî ‘Nameyê çend kesan vaje ma do pîyê to bimojnê to’. O wext lajê mi hema şenik bî. Tutê min o tewr şenik 3 serre bî.”

 

30 serrî yo vînîbîyaye yo 

 

O wext qorîcîtî hemwelatijanê bajarokê Vartînîsî ser de yeno ferzkerdiş û semedo ke hemwelatijî qebul nêkenê hemverê înan de zilm yeno kerdiş. O wext fermandarê qereqolî şarî rê vano “Vartînîs, dewêka sey zerdî ya. Ez do tîya şima rê teng bikera. Yan şima benê merdim yan zî şima yew bi yew bixelisê ”. Şahidê o wextî ke verê şaredarîye de ameyî qirkerdiş, vînenê ke cenazeyê ci zerreyê wesayîtê zirxî de ya û bedenê ci yê ke ameyo îşkencekerdiş eştî vernîya şarî. Asîyeye da zanayîş ke şahidê ê wextî vat ‘nêmerdo’ û ci berdî. Asîyeye dîyar kerd ke ê wextî ra tepîya tu xeberêke mêrdeyê xo ra nêgirewta û wina vat: “Ma nêzanê ke berdî kam ca. Ma tu xeberêke ci ra nêgirewt. Ma muracatê xeylê cayan kerd. La tu cewabêke nêdayî ma. Ma DNA zî da, la netîceyê ci zî nêvejîya. Ma tena zanê ke ci berdî, la ma nêzanî ke çi ame sereyê ci. Heta nika tu rêçêke çin a. Ma dewa akerd, la dewa ame girewtiş.” 

 

2 serrî ra tepîya mergê ci dayî

 

Dimayê vînîbîyayîşê Huseyîn Ugurluyî 2 serrî ra tepîya mergê ci yeno îlankerdiş, la keye rê tu çîyêk nîno vatiş. Bado ke keyayê dewe xebere dano, keye rewşe ra xeberdar beno. Eynî wext de Huseyîn o wext hetê kerdoxê Qetlîamê Vartînîsî Bulent Karaogluyî ra yeno destbendkerdiş. 

 

 

Fotografê peynî… 

 

Asîyeye fotografê mêrdeyê xo û Nasir Ogutî ke qetlîam de ameybî qetilkerdiş ke pîya Stenbol de antbî mojnena û vana “Fotografê ci yê peynî bî”. Asîyeye ard ziwan ke Nasir û mêrdeyê aye yewbînan ra xeylê hes kerdêne û embazê yewbînan ê baş bî û wina qedênaye: “Hertim pîya bî. Yewbînan ra xeylê hes kerdêne. No fotograf 3-4 serrî verê qetlîamî pîya antbî. Çimê mi hema zî rayîr de yo. Ez heta ke bimira çimê mi do hema zî rayîr de bo.”