Bi porê xo yê sûrî, şerê sûrkerde tercîh kerd

  • 12:26 7 Çele 2024
  • Portre
MERKEZÊ XEBERAN - Serê qetilkerdişê Sakîne Cansiz dir 11 serrî derbaz bî. Hevala aye ya tutîye û têkoşînî Aysel Dogane wina qal kerdêne: “Destê aye de tu çîyêk çinîbî, tenê îradeyê aye estbî. Xora kesê ke îradeyê înan çinbo, bawerîya înan zî çin a. Bi çekan têkoşîn kerd û serkewte.”
 
9ê Çeleyî 2013ine de Parîsê Fransayî de yew kadroya awankerdoxa PKKyî Sakîne Cansiz (Sara), Endama Têgêrayîşê Ciwanan Leyla Şaylemez (Ronahî) û Temsîlkara Kongreya Netewê Kurdistanî (KNK) ya Parîsî Fîdan Dogan (Rojbîn), ameyî qetilkerdiş û serê qirkerdişî de 11 serrî derbaz bî. Pêwa nê prosesî şikdarê esasî nêameyî vînayîş û cezakerdiş. La cinîyan bi têkoşînê xo yê ke her serre pîlêr beno, roşnayîya Sakîneyan mojnenê.
 
Sakîne 12ê Sibata 1958ine de dewa Tahti ya Dêrsîmî de ameye vînayîş. Sakîne roja ke ameya dinya sey şans vînena û wina vana: “Wexto ke ez ameya dinya pîyê mi leşkerî de bî. Aşma sibate de ameya dinya û nifus de ameya qeydkerdiş. Nê semed ra a roja min a fermî ya bîyayîşî 12ê Sibata 1958ine ya. Gelo serd û seqemî de bîyayîş şansêk o? Tewr baş ez bawer bîya ke no şans o. Cografyayêke bi vewre bîyayîş, gore mi şans o.”
 
Heskerdişê welatî aye ancî agêrena serê herra ci
 
Pîyê aye semedê wendişê Sakîne beno Almanya la Sakîne semedê hesreta herra xo wazena agêra. Sakîne ke hema mekteb nêqedênabî kitaban wanena, cigêrayîş kena, kesê cîya nas kena. Sakîne demêk kilm de rêxistinbîyayîş aver bena. Bi lajê apê xo reyde zewicîyena û Dêrsîm ra yena Îzmîr. Amancê Sakîne o bî ke xo biresna şorişgêran. Hem semedê debare, hem zî semedê rêxitsinbîyayîşî fabrîka de dest bi kar kena. Demêk kilm de fabrîka de cinîyan rêxistin kena.
 
Hema nêresabî zindanê Amedî nameyê aye resabî
 
Sakîne semedê pankartêk ‘Kurdan rê azadî’ akerd ameye tepiştiş û çend aşmî tepişte mende. Dimayê vejîya semedê xebate şî Çewlîk û Xarpêtî. Yewine kongreya PKKyî de di cinîyan ca girewtibî yew Sakîne bî. Sakîne xeylêk bajaran de tora xo ya têkoşînî hîra kena û vernîya darbeyê 1980î, 1979ine de Xarpet de yena tepiştiş. O wext şîdeto giran Sakîne rê yeno kerdiş la pêwa pêro hovitî teslîm nêbena. Warê xoverdayîşê xo yê destbendkerdişî de zî bena sembol. Prosesê darbeyî de zî bi eynî rengî îşkenceyê tewr giran ci rê yeno kerdiş labelê hemverê nê hovîtiyan pêro cinîyê ameyê tepiştiş, rêxistin kena û bi têkoşînê xo înan serê lingan verdena. Bi xoverdayîşê xo dir semedê pêro têkoşeran bena roşnayî.
 
Bi xoverdayîşê xo hişan de ca gêna
 
Sakîne dimayê zîndan ra vejêna Stenbol de tuzukê Komeleya Cinîyanê Welatperweran de nusena. Awankerdişê Merkezê Kulturê Mezopotamya kena. Kovara Ozgur Halk, Ozgur Ulke de şuxilêna. 1991 de  tewrê Newroza Stenbolî bena. Dewlete pêşê Sakîne ra fek vera nêdano û taqîb keno.
 
Sakîne verê xo dana koyan û dimayê Konferansê Zinda û perwerdêyê Bekaa Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî rê neql kena şêro re ko û raywanîya aye dest pêkena. Sakîne bi serran koyan de manena û 1998ine de Rojhelatê Mîyanên ra visena û Ewropa de welat bi welat, bajar bi bajar gêrena û dest dana cinîyan.
 
Sakîne dimayê cuya xo ya bi têkoşîn û pêrodayîş pirr kena 9ê Çele de bi Endama Têgêrayîşê Ciwanan Leyla Şaylemez (Ronahî) û Temsîlkara Kongreya Netewa Kurdistanî (KNK) ya Parîsî Fîdan Dogan (Rojbîn), dir ameye qetilkerdiş.
 
Nê merdî cuye dayîne ciwîyayîş
 
Aysel Dogan ke 2022 de dinyaya xo bedelnaye, hem hevala tutîye û hem zî yê têkoşînî ya Sakîne bî. Aysele semedê Sakîne wina vat: “Serewedaritişê peyîn yê Kurdistanî Dêrsîm bî. Uca de lehengê cinî estbî. Ma qalê cinîyanê serkêşan kenê. Cinîyê Dêrsîmî serewedaritişî de semedo ke nêkewê destê dişminî xo eştî merg. Semedo ke desteştiş înan rê nêbo xo eştî merg. Hevala Sakine zî nê îmtîhanî zîndan de da.”
 
Bi di çekan têkoşîn kerd û ser kewte 
 
Aysele dewam de wina vat: “Sey cinîyêke ne tenê Kurdistan de zindanan de zî bi celadê xo dir ameyîşê rî bi rî muhîm o. Uca de çekêke estbî. Îrade û bawerî. No manayîn û muhîm o. Xora kesê îradeyê înan çinbo, bawerîya înan zî çin a. Bi di çekan têkoşîn da û ser kewte.