Cîlan Roj

 

ŞENGAL - Nûjîyan bî şahidê hêrişê DAIŞî, xoverdayîş û vengê cinîyê êzidî. Endama TAJÊ Neam Îlyas, dîyar kerd ke Nûjîyan Şingal de kedêke pîl da û vat: "Keda ke tîya de seba azadîya êzidîyan ame dayîş û şehîdê ke ameyî dayîş ganî nêrî vîrîkerdiş."

 

Rojnamegere Tuba Akyilmaze bi nameyê xo yê bîîn Nûjîyan Erhane, temsîlkarîya adetê çapemenîya azade Şingal de bi vejîyayîşê heqîqetê komelê êzidî û cinîyê êzidî nîşanê dinya da. Xeylê keyeyê êzidî nameyê domananê xo kerdî Nûjiyan û xeylê ciwanî zî bîyî şopdarê aye, kalem û kamereya aye erd de nêverdayî.

 

Nûjîyane serra 1987î de qezaya Curnê Reşî ya Rihaye de yena dinya. 8 wayê û bira yê. Pîrê aye memur o û coka ra qezaye ra şinê merkezê Rihaye de bi ca benê. Nûjîyane wendekarêka serkewte bî. Dimayê Lîseye hedefe aye mîmarî bî. Fakulteya mîmarî qezenc kena. La heto bîn de şerê Kurdistanî yeno rayraberdiş û bêveng nêmanena. Serranê unîversîteye de ver bi qerardayîşî ra şina. 2008î de verê xo dana koyan. Nujîyane sey qalxanê ganîyî verê xo dana koyanê Kurdistanî û Qendîl ra nêagêrena. Cuya Nujîyane de prosesêk newe dest pêkeno. Êdî aye rojnamegerêke bena. Qendîl, Başurê Kurdistan û tewr peynî zî Şingal de rojnamegerî kerd. 

 

Nûjîyan bî şahîda hêrişê DAIŞî û têkoşînê cinîyê êzidî yê vera DAIŞî. Di serran Şingal de mend. Hêrişê DAIŞî bi heme dinya daye pêhesnayîş. Hewara cinîyê êzidî bi dinya daye eşnawitiş. 

 

Mîyanê zehmetîyan de awankerdişê îmkanan 

 

Nûjîyane nuşteyêk xo yê ke prosesê Şingalî de nuştbî de wina vana: “Komelê êzidî hêriş û qrkerdişê çeteyanê DAIŞî vera xo pwitiî Koyê Şingalî. Şertê tewr zor û zehmet mîyan de rayîrê asankerdişê cuye seba xo awan kerdî. Şarê Êzidî binê herre de nizdîyê 100 metreyan xo resna awe û bi no hawa hem lazimîyê xo ca ardî, hem cuya xo îdame kerdî û hem zî baxçeyê xo pê awe dayî. Na awa ke binê erdî ra herikîyayêne hewzo ke viraştbî, hewz pir bîyêne û pê xortoman resayêne pêro baxçeyan. La na rewşe seba domanan bîbî kêfweşî, seba xo honik bikerî û kay bikerî qet firsend vînî nêkerdî û mîyanê şertê zehmetinan de seba xo îmkan awan kerdî.” 

 

Taqîpkerdişê gam bi game… 

 

Koyanê Şingalî de wexto ke gam seba cuya newîye ameyêne eştiş, Nûjîyane zî heme gaman taqîp kerdêne, heta ke hêzê girêdayeyê PDKyî 3yê Adara 2017î de hêrişê qezaya Xanesorî ya Şingalî kerdî. Nûjîyane wextê qewimîyayîşî de kamera û makîneyê fotografê xo girewt destê xo û têkoşînê Şingalî yê hemverê PDKyî bi dinya pê da hesnayîş. Wexto ke hêzê PDKyî hêriş kerd, rojnameger Nûjîyane sereyê xo ra birîndar bî û bi rojan nêweşxaneyê Hesekê yê Rojawanî de beşê Ciewnayîşê Giran de têkoşînê cuye da. Nûjîyane dimayê têkoşînê 19 rojan 22yê Adare dinyaya vînî kerd. 

 

Nûjîyan yew rojnamegerê ke rayîrê heqîqetî taqîp kerdêne ra bî. Eynî wext de Koyanê Şingalî de sere de rojnamegerê cinî zî mîyan de xeylê kedkarê çapemenîye perwerde kerd. Demêk kilm bî la demêk zor de Şingal de rojnamegerî kerd...

 

'Vilik zî mîyanê xoverdayîşî de yî' 

 

Nûjîyane bi sernameyê xebera “Şengal de vilik zî mîyanê xoverdayîşî de yî” de wina qala xoverdayîş û vilikan kerdbî: "Vilika ke mîyanê betonî de abîya vera zehmetîyan seba xo cuya newîye awan kerda. Şingal de dimayê zimistanêk xidar, bi dest pêkerdişê hamnanî reyde û mîyanê keyeyê xirabeyan de nê vilikê ke mîyanê xirban de mendbî newî ra zergun bîyî, bi heme weşikîya xo hemverê hêrişan de meydanan de asîyenê. Mîyanê nê keyeyê ke wextê bombardumankerdişê çeteyan de xira bîyî de her çend ke cuye seke vinderte biasa zî ruhê nê vilikan ke binê erdî de bîyî qet goş nêdayî înan bombardumanan û sereye xo berz kerdî, reyna zergun bîyî. Nê koyan de têkoşîn dewam keno, pawitişê înan keyeyanê teriknayeyan zî mendo vilikan rê.” 

 

Endama Têgêrayîşê Azadîya Cinîyê Êzidî (TAJÊ) Neam Ilyase ajansê ma rê qisey kerd û bale ant serê têkoşînê Nûjîyane. 

 

'Nûjîyan resaye hewara cinîyê êzidî' 

 

Neame destpêkerdişê qiseykerdişê xo de şehîdê azadîye vîr ard û vat: “Ma qet şehîdê xo vîra nêkenê. Şexsê Şehîd Nûjîyane de ma heme şehîdan yaad kenê. Nûjîyane wextê tewr teng de verê xo daye ma û resaye hawara cinîyê êzidî. Nûjiyan sey rojnamegerêk û sey cinîyêk, çi sereyê ma ra derbaz bî û bi çi zehmetîyan reyde ma rî bi rî mendî rê bî şahid û nuşt. Bî vengê heqîqet û raştîye.”

 

'Rojeve de vindertiş çinî bî’ 

 

Neame wina qala şexsîyetê Nûjîyane kerd: "Şehîd Nûjîyan merdimêka qisey weş bî. Kesê kişta aye li aye ra mird nêbînê. Gonî germ bî. Merdim aye reyde girêdaye mendêne. Bi taybetî zî dayîk. Her tim ameyêne kişta ma. Çi kar bibayêne kerdêne û yew roje daxî nêvindertêne. Ne varan, ne seqem û ne zî serd hemverê Nûjîyane de nêbî problem, tim gêrayêne. Şîyêne her keyeyî. Aye zî sey şingalijan timî raşteyan de bî.”

 

'Sohbet weş û rî huyaye bî' 

 

Neame dîyar kerd ke têkilîya aye bi keyeyan reyde xeylê germ bî û wina vat: “Her tim ameyêne zîyaretê mi û vatêne ez xeylê bêrîya şima kena. Mi rê qala dayîka xo kerdêne. Dimayê fermanî seba ke ma tay bêrî serê hîşê xo venga ma kerdêne û waştêne ma wendiş û nuştiş bimusî. Bi tîpê latînî kurdî nîşanê ma dayêne. Mi rê vatêne ‘Dayîka mi zî waştêne bimusa wendiş û nuştişî û mi nîşanê aye da’. Cuya rojane de her tim sohbet weş û rî huyaye bî."

 

'Bi xîyanetê PDKyî ameye qetilkerdiş' 

 

Neame qiseykerdişê xo de bale ant serê hedefgirewtişê Nûjîyane û vat “Ma xeylê bi şehîdkewtişê Nûjîyane dejîyayî. Her tim kişta ma de bî. Wexto ke hêriş bibayêne şîyêne, wexto ke mîyanê şarî de xebat bibayêne ameyêne. Her ca de hadre bî. Kam ca de lazimî bibayêne şîyêne ewja. Serra 2017î de PDK bi hemkarîya Erdoganî xîyanetêk pîl kerd û ver bi Şingalî de hêriş kerd. Wexto ke hêrişê Xanesorî ame kerdiş, aye wext embaza ma Nûjîyane bî hedefê înan. 9 û 10 embazê ma şehîd bîyî. Mîyanê ci de embazê ma yê cinî zî est bî. Embazê ma Nûjîyan, Nazê, Têkoşîn bîyî hedef. Bi nameyê Peşmergeyê Roje û hêzê taybet ameyî û hêriş kerdî. Nê kesî tirk bî û kurdî nêzanayêne. Ma vera înan hêrişan de vejîyayî û ma vat na herre aye rizgarkerdiş. Tîya de waştî xendekan bikolî."

 

'Ma keda Nûjîyane qet vîra nêkenê’ 

 

Neame da zanayîş ke ganî hemverê sîyasetê lêşin û dişmenî de têkoşîn bêro dayîş û wina qiseykerdişê xo peynî kerd: “Şehîdkewtişê aye xeylê ma dejna. Embazêke ercaye bî, zerrî germ bî. Şehîdvistişê aye xîyanetêke pîl bî. Heta ewro zî hemverê êzidîyan de xayintî yeno kerdiş. Bi sîyasetê lêşin, hêrişê ma, Şingalî û cinîyê êzidî kerdî. Embazê ke nika tîya de kar û xebat rayîr ra benê şopdarê Nûjîyane yî. Keda Nûjîyan tîya de xeylê zêde yo. Karê resnayîşê nîşanê ciwanan da. Ma keda aye qet vîra nêkenê. Ma wazenê cinîyê ciwan bibî şopdarê Nûjîyane, cayê Nûjîyane veng nêverdî.”