Gulîstan Gulmuş

 

AMED - Nuştoxe Fatma îzola ke wexto ke tepişte bî derheqê tarîxê cinîya kurde de cigêrayîş kerd, kitabê xo yê bi nameyê ‘ji Xwedavendiyê ber bi Xwedabûnê kurd’ yê neweyî de dîyar kena ke cinî merkezê tarîxî de ca gêna û ercnayîşê xo pêşkêşê wendoxan kena. 

 

Nuştoxe Fatma Îzole derheqê tarîxê cinîyan de eserê xo yê nuştekî de ancî eserêk zêde kerd. Bi serran o derheqê eserê xo yê ‘ji Xwedavendiyê ber bi Xwedabûnê kurd’ de nusena û cayê tewr kanî yê cabîyayîşê merdimîye Gobeklîtepe cigêrayîş kerd û kitabê aye Weşanxaneyê Aramî ra vejîya. Kitabê aye 523 rîpelî ra pê yeno û binê sernameyê ‘Gobeklîtepe’, ‘Mîtraîzm’, ‘Ezdaîbîyayîş’, ‘Deq’, Împaratorîya Kurd Hîtît’, ‘Cinîyê Kurd yê Amazonî’ de cayê cinîye yê tarîxî de gêna dest. Fatmaye cinîye raşteyê sey nîjad, ziwan, kultur û hunerî de zî cigêrayîş kena û vana ke ganî ewil camêrdî nê kitabî biwanê. 

 

‘Mi cigêrayîş bi Birêz Abdullah Ocalanî reyde pare kerd’ 

 

Fatma da zanayîş ke keso ke na babete de cesaret dayo aye Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan o û da zanayîş ke vejîyayîşê raşte yê tarîxê cinîyan, bi vejîyayîşê hişmendîya tarîxê merdimîye reyde têduşt o. Fatmaye wina vat: “Prosesê tepiştişê mi de mi cigêrayîşê xo de kitabxaneyê zîndanî ra fêde girewt. Nuqtayê ke bala mi antêne est bî. Mi cigêrayîşê xo yê akademîk bi Birêz Abdullah Ocalanî reyde pare kerd. Mi bi mektubêk ci rê şirawit. Cewabê zaf pozîtîf şirawitbî. Mi zî ferq kerd ke ez cigêrayîşê ke kena, rayîrê raşt de ya. Mi waşt derheqê tarîxê cinîyan de cigêrayîş bikera. Amancê mi no bî ke cigêrayîşê tarîxî bikera. Wexto ke mi wina kerd zî mi tarîxê dînan ê cinîyan cigêrayîş kerd.” 

 

‘Ez tarîxêke pîl ê cinîyan û dînî reyde ameya rî bi rî’ 

 

Fatmaye sewbîna dîyar kerd ke wextê prosesê cigêrayîşî de sey pîr bi fîgurê cinîya kurde reyde ameya rî bi rî û wina dewam kerd: “Mi ferq kerd ke pîrê tarîxê dînan cinî yê. Dima ra mi ferq kerd ke no tarîx zî aîdê şarêk aryenîk o. Sewbîna mi ferq kerd ke şarê Aryenîk bi kokê xo reseno kurdan. Ez cigêrayîşan de bi tarîxêk pîl ê cinîyan û dînan reyde rî bi rî menda. Mi nê prosesî Gobeklîtepe ra da destpêkerdiş.” Fatmaye dewamê qiseykerdişê xo de vat: “Seba ke cigêrayîşê mi bireso amancê xo mi her raşteyî de xebat rayîr ra berd. Netîceyê xebatê arkeolojîk de ez nizdî ra bi heykelan reyde eleqedar bîya. Bi taybetî zî bi heykelê îlahîyan reyde eleqedar bîya. Mi dî ke kincê heykelê îlahîyan bi fistan û xeytanê cinîya kurde reyde eynî yê. Ewro hema zî cinî nê kincan xora danê. Gobeklîtepe de 12 stel est ê. Mîyanê 12 stelînan de 2 stelê pîl est ê. Arkeologî vanê îhtîmalêk pîl stelêk ê cinî û yew zî yê camêrdî yo. Goreyê mi merkezê Gobeklîtepe de cinî est bî.” 

 

Fatma Îzol kam a? 

 

Fatma 1970î de Riha de ameya dinya û 1990î de Unîversîteya Teknîkî ya Karadenîzî de mamostetîya sinifî qedênena. 20 serran endam û rayîrberîya Egîtîm Senî kerd. Fatmaye dima ra mamostetîye ra îstîfa kerd û hemserekatîya BDPyî ya Rihaye kerd. Çarçeweya dewaya KCDKî de serra 2012yî de ameye tepiştiş û prosesê tepiştişê xo de dest bi cigêrayîşê tarîxê cinîyanê kurdan kerd. Xeylê rojnameyan de serê 120î nuşte û eserê aye yê cigêrayîşî ameyê weşanayîş. Sewbîna Fatmaye serê platformê çapemenîya dijîtal û youtubeyî de 20î ra zêde bernameyê perwerdeyî viraşt.