Rabia Onver

 

COLEMÊRG - Çalakîya hemverê xebatê ocaxê madenan yê herêma Marûnisî ameyê destpêkerdiş, dewam kena. Welatijan seba pawitişê xoza venga îqazkerdişê rayaumûmî kenê.  

 

Serranê peyînan de xeylêk şîrketî serê herra Kurdistanî ocaxê madenî akenê û xozaya Kurdistanî talan û wêran kenê. Hetêk ra awbendan viraznenê, hetê bînî ra zî zozan û mêrganê Kurdistanî qedexe kenê û hetêk ra zî ocaxanê madenan akenê. Yew cayê ke ocaxê madenî ameyê akerdiş zî dewa Marunisî ya Colemêrgî ya.

 

Dewa Marûnisî ke mîyanê sînorê Colemêrg û Çelî de ya, nameyê xo Suryanî ra girewta. Dewe 67 kîlometre dûrê merkezê Colemêrgî ya. Agêrayîşê dewa ke serra 1994ine de seba sebebê "asayîşî" ameye vengkerdiş, dimayê serra 2012ine de dest pêkerd.  Her çiqas nufûsê ke timî dewe de manenê kêmî bo zî, roniştoxî aşmanê hamnanî de yenê dewe û baxçeyanê xo û sewalkarî kenê. Xêrcê bedewîyê xozayî yê dewe 7 çirrê ci est ê. Xêrcê xozaya ci ya balkêş, dîmenê bi heybet ê Koyê Katoyî herême de şayîyêke dîtbarî pêşkêş keno.

 

Şîrketê Sedexî herême de krom, mermer, madeyê kurşunî, kukurt, çinko vejeno. Hizir Keskîn serleşkerêk teqewitbîyaye yo, kar û barê pêroyî yê Şirketê Sedexî keno. Labelê eslê xo de şîrket aîdê kênaya serekê AKPyî ya Îdirî Nûrsiye Erkuşe yo. Nûrsiye serra 2021ine de şirket dewr girewta. Hiziro ke bi paştdayîşê selahîyetdarê dewlete tîya şuxilêno. Tîya de rantêk pîl qezenç keno. Pêwa rantî zî xozaya herême ci reyde texrîp û talan keno.

 

 

Marunis de serra 2008ine de heta nika madenê cîya yenê vetiş. Seba ocaxê madenî herême de xeylêk darê berû, sayî, gozî, miroyî û engure ameyî birnayîş. Êdî herême de awa pake çin a û dewijî nêeşkenê pesdewarî zî bikerê. Dem demî hemverê talankerdişê xoza de çalakî ameyî organîzekerdiş Çalakîya tewr peyîn zî 22yê nîsane hemverê Şîrketê Madenî ya Sedexî pê ame. Dimayê çalakî ameyî organîzekerdiş, herême de bi seyan tûnelê kaçaxî bi lezûbez bi herre û kerreyan ameyî padayîş.

 

Çalakîya Pira Şinî ya serê rayîrê Colemêrg û Çelî ameya destpêkerdiş dewam kena. Welatijî wazenê ke xebatê ocaxê madenî yê Marunisî lezkî bêrê vindarnayîş, wa tazmînatê zirarê ke ocaxê madenî dayo derûdorî bêro dayîş, wa wareyê cuye yê dewijan sey verê bêrê ronayîş, texrîbatê xebatê madenî werte ra bêrê wedaritiş û wa herême de newe ra darî bêrê ramitiş. Labelê waştişê şarî bêcewab ameyî verdayîş. Pêwa nê zî welatijê ke hemverê madenî vejênê, hêriş û tehdîdê Hizir Keskîn reyde rî bi rî manenê.

 

Çalakîkerî dîyar kenê ke do heta peynîye çalakîya xo dewam bikerê.