Kitabê ‘Komxebata Zîndan de Cinî’: Ma dî ke xoverdayîş çî yo

  • 10:24 10 Hezîrane 2024
  • NAROJANE
 
Rozerîn Gultekîn
 
STENBOL - Yew nuştoxe û edîtora kitabê ‘Komxebata Zîndan de Cinî’ rojnamegere Esra Çîftçî  wina vat: “Ma hîkayeyê embazanê xo yê camêrd zî goşdarî kerdî la uca de cinîyan zî xo ver dayî. Nuşte hetê cinîyê ke zîndanan de xo ver dayê ra ameyo nuştiş. Nuşteyan de yeno vînayîş ke xoverdayîş çî yo.”
 
Çîyê ke zîndananê Kurdistan û Tirkîya de ameyê ciwîyayîş ke parçeyêk rastîya Tirkîya yê, vejîyenê werte û destur nîno dayîş ke bêrê vînîkerdiş. Na rey rastîya zîndanî bi çimanê cinîyan ame vatiş. Tarîxê cinîyan ê zîndanan nêamebi qalkerdiş, na rey ame qalkerdiş. Hetê cinîyan ra kitabê, ‘Komxebata zîndan de cinî’ ame amadekerdiş. Têgêrayîşê Cinîyê Azade (TJA) 2022ine de komxebata ‘zîndan de cinî’ pê ard û dimayê nê, kitab ame amadekerdiş. Kitab hîkayeyê 33 cinîyê ke şahidîya rastiya zîndanan kerdê pê yeno. Yew nuştoxe û edîtora pirtûkê Esra Çîftçî ya û derheqê kitabî de qisey kerd.
 
Cinîyan zîndan qal kerd
 
Esra da zanayîş ke komxebata TJAyî ya 2022ine de pêşnîyazîyê kitabê vejîyayo werte û cinîyê ke tewrê komxebate bîyê û cinîyê tepişteyî nuşteyê xo şirawitî û kitab wina ame amadekerdiş. Esra wina dewam kerd: “Ma pêro şahidê zîndanî yê. Ma her tim camêrdan ra goşdarî kerd. Cinî zî tepişte bî la hîkayeyê cinîyan zêde kitaban de rayaumûmî de nêameyî vînayîş.  Seke zîndanî goreyê camêrdan ameyê viraştiş, ameyî mojnayîş. Hetê cinîyan de problemî tewr pîl bî. Ma waşt ke ma nê bimojnê.”
 
Zîndanan de problemê sereyînî
 
Esra bale ant serê problemê zîndanan û wina vat:  “Yew problemo tewr muhîm yê zîndanan rewşa tepişteyanê nêweşan o. Tepişteyê nêweşî nêeşkenê lazimîyê xo ca bîyarê. ATK raporê eşkena zîndan de bimana dano û tepişteyan terkê mergî kenê. Caardişê keyfî ra tepişteyê ke 30 serrî yo tepişte yê vera nêdanê. Ganî vera nê hîsgêrî bêro awankerdiş. Ma bi nê kitabî nêeşkenê problemê seserre qal bikerê. Ma waşt ma paştdayîş bidê. Ma waşt ke ma problemê tepişteyan qal bikerê.”
 
‘Ma nuşteyan de vînenê ke xoverdayîş çî yo’
 
Esra wina vat: “Tepiştişê ke ameyo ciwîyayîş, tu wext sey trajedî yan zî poşmanî nîno vînayîş. Gultan Kişanak vatebî, ‘Ê beran serê ma de padanê la ma qet ê beran tepişte nêvînenê’. Zîndanan de zî cuyêke est a. Qalê paştdayîşêk pîl yeno kerdiş. Nuşteyan de xoverdayîşêk yeno dayîş, yeno vînayîş.”