Pelşîn Çetînkaya

 

AMED - Doktore Derya Buyukişik derheqê germê hewayî ke her ke şino zêde beno de qisey kerd û dîyar kerd ke ganî tedbîrî bêrê girewtiş.

 

Seba mewsîmê hamnanî dermê hewayî zî seranserê welatî de xo dano teber. Bi taybetî cinîyê digane,  kal û pîr, nêweşê kronîkî, tutî û karkerî tewr zêde bi tesîr benê û seba cuye tehluyêk pîl virazneno. Endama Heyetê Îdarekarî ya Odaya Tabîban ê Amedî Derya Buyukişik derheqê tedbîrê ke ganî bêrê girewtiş de qisey kerd.

 

Hemverê tîjî de ganî çi bêro kerdiş

 

Derya dîyar kerd ke pirodayîşê tîjî, germbîyayîşê bedenî 10-15 deqeqîyan de vejeno 40-42 derece û  ganî çîyê ke bêrê kerdiş rêze kerd: “Ganî vernê de kese/o ke tîjî da piro, berê cayêk honik. Dima ra cilê tengî ganî bêrê sistkerdiş. Seba fînayîşê germbîyayîşê bedenî, hewldayîş bibo. Netîceyê pirodayîşê tîjî de dewxe, dejê sereyî, tarîbîyayîşê çimî vejîyeno werte. Ganî awa bi sole bêro dayîş.”

 

Kam binê tehluke de yo?

 

Derya bale ant serê kesê ke binê tehluke de yê û wina vat: “Diganeyî, kal û pîrî, kesê ke nêweşîya înan ya kronîk est a, binê tehluke de yê. Her kes nê tehlukeyî zano la kes tedbîran nêgîno. Ganî rojane 10-12 qedeh yanî 2 lître û nîme awe bêro şimitiş. Werd zî na babete de muhîm o. Ganî nê kesî mabêne 11.00 û 15.00ine de nêvejîyê teber. Ganî cilanê rengê akerde xo pay bikerê. Ganî şepqe bidê sereyê xo. Kal û pîr û kesê ke nêweşîya înan ya kronokî est a ganî tewr zêde baldar bibê. Key dermanê înan germî reyde yeno têhet, rayîr nêweşîyan rê akeno. Ganî nû rê baldar bibê. Ganî werd, awe, şutişê sereyî, dest û lingan, milî rê her tim baldar bê. Do no germbîyayîşê bedenî bifîno.”

 

'Ganî diganeyî zêdeyêr awe bişiminê'

 

Derya tewr peyîn wina vat: “Yê ke binê tehluke de yê, digane yê. Ganî diganeyî tedbîrê xo bigîrê û goreyê kesê bînan tewr zêde awe bişiminê. Sewbîna koma bîn ya tewr zêde germ ra tesîr benê tut ê. Hamnanî tutî xeylê bi têgêrayîş ê û ganî tutî mabêne 11.00 û 15.00ine de zêde nêşêrê teber.  Sewbîna karkerê înşeatî zî seba germê hamnanî ganî tedbîran bigîrê.”