Qezencê pemeyî qasê pemeyî şenik o

  • 10:25 24 Teşrîna verêne 2024
  • NAROJANE
 
Derya Ren 
 
RIHA - Krîzê ekonomî barê cinîyan yê berardişê pemeyî zî giran keno. Riha de cinîyê ke serê erdê peme de şuxilênê, heqdestê keda xo nêgînê û dîyar kenê ke nêeşkenê deynê xo zî bidê. Cinîyan dîyar kerd ke zor û zehmetîyê serê erdê pemeyî de krîzê ekonomî dir hîn zêdeyêr giran bîyo.
 
Krîzê ekonomî roj bi roje giran beno û barê cinîyan tewr giran keno. Pirsûsê Rihayî de dewa Qubîk û Kaplanî de, cinî saetê serê sibayî de wurzenê karê keyeyî kenê û badê şinê serê erdê pemeyî. La heqdestê xo nêgînê.
 
Tirkîya de berardişê pemeyî de Riha rêza ewilî de ca gêna û hetê Borsaya Bazirganiyê Rihayî de vayîya pemeyî sey 57 TL ameye dîyarkerdiş.
 
Derheqê babete de cinîyê dewa Kaplan û Qubîkî yê Pirsûsê Rihayî JINNEWSî rê qisey kerdî.
 
 
‘Şîyayîş zêde yo ma heqdestê keda xo nêgînê’
 
Gulîzar Karak ke erdê xo yê pemeyî ser o şuxilêna wina vat: “Şîyayeyê pemeyî zaf zêde yo. Şîyaye hende zêde yê ke qezenc zî hende kêmî yo. Awdayîş ra heta eşêfe her çî pere yo. Êdî bi makîneyê karî yeno kerdiş la ma tenê arêdayîşê ci kenê. Nimûne erd pak nêkenê. Nê semedî ra lazimî bi keda merdimî est a. Ma binê deynan ra nêwurzenê. Me 30 donim ramit la şîyaye zaf zêde yê. Ma nêeşkenê deynan bikerê. Ma şuxilênê la verbayê ci nêgînê. Verê ma bi usulê îmeceyî şuxilîyayîne. La êdî o zî nêmend. Semedê krîzî her kes kewto derdê xo. Ma nika mîyanê deynî ra nêvejîyenê. Zibil û dermanî zaf vay ê.”
 
‘Zor û zehmetîyê erdan ser o zaf zêde yê’
 
Kênaya Gulîzare, Aşitî Karak zî wina vat: “Serê erdê pemeyî de xebate zehmet a. Hevalê mi mekteb de yê. La ez mecbûr menda ke fek mektebî ra vera bidî. Ez hem keye de hem erdî ser o şuxilêna. No zî mi dano zorî.”
 
‘Ez wazena agêrî herra xo ser’
 
Cinîya bi nameyê Xanim Memo ya Kobanî ra semedê hêrişê DAIŞî ra ameya Riha wina vat: “Emrê mi serê 60î de yo. Tutê mi yew şî Ewropa. O ke tîya yo zî rewşa ey yê ekonomî baş nîya. Semedê nê ez şuxilêna. Ma Kobanê de dimayê şerî aramî nêdî. Ez wazena agêrî herra xo ser. La hêzê min o ke nê bikerî nêmendo. Arêdayîşê pemeyî zehmet o la ez mecbûr a bikerî. Ez bi tenê sereyê xo menda. Mecbûr a bişuxilî.”