Rojda Aydin 

 

ȘIRNEX - Welatîyê dewa Setkarî ya Elke ke di serra 80yî de hetê hêzê dewlete ra dewa xo ra ameyê surgunkerdene, seba ke herra xo ra fek vera nêdê cêrê dewe de xo rê dewêka newe bi eynî name awan kerda. Roniltoxa dewe Heybet vana ke ê qet fek herra xo ra veranêdanê. 

 

Serrê 80 û 90î de Kurdistan de bi hezaran dewî û qezayî ameyî vengkerdiș, șarê înan ameyî surgunkerdiș û dewî ameyî sotișî. Ewro zî herême de eynî polîtîkayê dewlete domnenê. Dewlete ke nê serrê vîyarteyan de dewî sotêne û kerdêne veng, ewro zî tedayê xo ser ê herême dewam kena. Dewlete HESê ke virazena û veşnayîșê daristanan wazena reyêna na herême bê merdim verdena. La șarê herême herdem xo verdana û herra xo nêtereknena. Nê dewan mîyan ra yew zî  Dewa Setkare ya girêdayê qezaya Elkê ya Şirnexe ya. 

 

Heybet Temel (60) ke dewa Setkare de cuyena û surgunkerdișê şarî de herra xo nêtereknaya derheqê tedayê dewlete û serpêameyê dewa xo de qisey kerd. 

 

'Ma mîyanê hizûrî de bî' 

 

Heybete, sere de behsê cuya xo ya dewa verêne de kerd û ard ziwan ke cuya înan dewe de zaf weş bîye û wina dewam kerd: "Cuya ma verî zaf weș bî. Ma dewijanê xo reyde mîyanê hizurî de cuyayne. Ma cinîyan bêrîvanî kerdêne. Pesê ma bîy bî û ma weyî kerdêne. Bexçeyê ma bî. Ma sebze û fîkî çînayne. Ma debara xo tim bi ameyîșê xozayî ra û bi keda xo kerdêne. Cuya verîne zehmet bî. La belê zaf weş û hizurin bî. Mabênê ma û dewijan tîya de zaf weşe bî. Cîranîya ma zaf weșe bî." 

 

Di rey dewe ra ameyê vetișî 

 

Heybete da zanayene ke ê do qet zulmê dewlete xo vîr ra nêkerê, ê rojan sey rojanê sîyayan ard vîr û wina dewam kerd: "Zulmê serê dewa ma de, serranê 80î ra ame destkerdiş. Serra 1988î de dewlete dewa ma ser ro girot û vat ya șima do bibê qorîcî yan zî șima do dewe bitereknê. La ma qorîcîtî qebûl nêkerd. O wext cinî û tûtê şarî, heme kesê dewe bi êrișê dewlete rî bi rî mendî û bêçarîye ra ma dewe terekna. Demo ma zulmî ver ra vejîyayî, ma tu çîyêk xo dir nêberd. La ma nêwaşt ke ma șêrê șaristananê Tirkîya û fek herra xo ra veradê. Seba ney zî ma ameyê cêrê dewa xo, ma dewêna newe awan kerd. Nameyê dewa ma Setkar a. Na dewe de ma newe ra banî û bexçeyî viraştî. La dewlete tîya de zî rehetî nêda ma. Heme tedayan ver ra heta peynîyê serra 1993yî ma tîya cuyayî û peynî de na rey ma  verê xo da dewa Gelejêre. Ma nizdê serrêke zî na dewe de mendî la seba ke serd bi zimistanî vewre tede zêde varayne û tedayê qorîcîyan ra serra 1995î de hewêna ma verê xo da dewa xo ya Setkar e. Ma herre û dewa xo rê wayîr vejîyayî. Qorîcîyê dewanê bînan zaf reyan waşt ke ma tîya ra zî surgun bikerê la ma dewe xo nêterekna. 

 

‘Zulm dewam keno’

 

Heybete dewam de wina vat: “Hukmatî her roje eştêne serê dewe û keyeyanê ma. Mêrde û tutanê ma destbend kerdêne û tepişnayîne. Ma dewijan pêrune îşkence kerdêne. Qorîcî û leşkeran îşkence tutanê ma rê kerdêne. Bi tena ma keyeyê welatparêzî estê. Serrê vîyarteyî de dewe û keyeyê ma veşnayîne, nika zî her serre hamnanî daristananê ma veşnenê. Xeylêk rey daristanê dewe ma zî ameyî veşnayîş. Zulmê dewlete tu wext peynî nêbê, her wext dewam keno. La ma do tu wext vera zulmî sere nêtewênê. Ma nika dewa xo de cuya xo dewam kenê û debara xo bi pesdewarî û weykerdişê baxçeyan kenê.”

 

'Ma qet herra xo ra fek vera nêdanê' 

 

Heybete, peynîya qiseyanê xo de vat ke ê go qet fek herra xo ra vera nêdê û wina peynîya qiseyanê xo ardî: "Çîyo ke ame sereyê ma, ma nêwazenê bêro sereyê ti kesî. Ê demî de hewn ma rê hesrete bî. Heta merdene ma fek herrey xo ra veranêdanê. Bi tersnayîșî do nêeşkê ma dewe ra bivejê. Ma veng kenê heme kesan ke dewanê xo ra ameyê surgunkerdene wa agêrê. Zaf çî ameyo sereyê ma la ma dest herra xo ra vera nêda. Herra ma seba ma pîroz a. Ma do heta peynîye wayîr ro ci vejiyin.”