Pelşîn Çetînkaya

 

AMED - Endama heyetê îdarekarîya şubeyê ÎHDyê Amedî Esra Saçaklidir derheqê şîdetê cinîyan ser o ke çiqas şino zêde beno qisey kerd û vat, sebebê qetilkerdişê cinîyan polîtîkaya ke dewlete semedê cinîyan ca ana ya.

 

Feshkerdişê Peymana Stenbolî, munaqeşekerdişê qanûnê 6284 û polîtîkaya bêcezaverdayîşî dir semedê qetilkerdişê cinîyan û her tewirê şîdetê cinîyan ser akeno. Şikdarê ke polîtîkaya bêcezaverdayîşî cesaret gênê, sûcê xo dewam kenê. Komîsyonê Cinîyan ê Komeleya Heqê Merdiman (ÎHD) yê Amedî, Raporê Binpaykerdişê Heqê Cinîyan ê serrêke rojê vîyarte de hemkarîya çapemenîye rayaumûmî dir pare kerd. Rapor de ame dîyarkerdiş ke serrêke de 114 cinî ameyê qetilkerdiş. 

 

Endama heyetê îdareya şubeyê ÎHDyî ya Amedî Esra Saçaklidir derheqê babete de qisey kerd.

 

‘Sebebê şîdetî bêtêduştîya cinsî yo’

 

Esra Saçiklidir wina bale ant ser: “Polîtîkaya bêcezaverdayîşî şîdet zêde kena. Şîdetê cinîyan ser tena fîzîkî nîyo. Eynî wextî de psîkolojîk, ekonomî û komelî yo. Qetilkerdişê cinîyan mîyanê keyeyî de  zêde bîyo. Sebebê nê bêtêduştîya cinsî û polîtîkayê bêcezaverdayîşî yê. Peymana Stenbolî ameye feshkerdiş. Peymana Stenbolî mexdûrê şîdetî pawitêne, şikdarê cînayetê cinîyan ceza kerdêne. Na peymane berpirsyarî dayîne milê dewletan ser.T Tirkîya 2011ine de na qebûl kerd û îmza kerd. Ancî qanûnê 6284 est o. No zî Peymana Stenbolî esas girewtêne. La no qanûn şertê Tirkîya de bi tesîr nîno caardiş.”

 

Esra Saçaklidir dîyar kerd ke dewlete semedê pawitişê cinîyan berpirsyarîya xo ca nêana û vat: “Peymana Stenbolî berpirsyarî dayîne dewletan. Dest qanûn ra antiş, yeno manaya peyser game eştiş. Yanî canêardişê huqûqî yo. No nê mojneno. Na rewşe zî çi heyf rayîr ver bi bêtêduştî û bêcezaverdayîşî akeno.”

 

Hemverê şîdetî de metodê têkoşînî

 

Esra Saçaklidir tewr peyîn wina vat: “Ganî sazgehê komelê sivîlî, rêxistinê cinîyan bi hîrayî têkoşîn bikerê. Ganî kampanyayê perwerdeyî û hişmendî pê bîyarê. Ganî dayeyî bêrê arêdayîş û pêşkêşê rayaumûmî bêrê kerdiş. Ganî semedê muhakemekerdişê şikdaran de cipersayîşêk bitesîr bêro kerdiş û mekanîzmayê taybetî bêrê awankerdiş. Ganî wareyê îstîhdamî semedê cinîyan bêrê awankerdiş. Bêşik no şîdet nêqedêneno la do cinîyan xurt bikero.”