VAN - Derinleşen ekonomik krize rağmen “ekonomimiz uçuyor” açıklamaları yapılmasına tepki gösteren esnaf, “Uçuşa geçenler sermaye sahipleridir onun dışında esnaf aynı yerde hatta uçmak yerine gittikçe batıyoruz” dedi. 

 

Ekonomi krizin gün geçtikçe derinleştiği Türkiye’da, dolar tarihi rekor kırıyor. Pazarda iki poşetle dönen yurttaşları, günlük kazanç sağlamadığı için kepenk kapatan esnafları görmezden gelen hükümetin açıklamaları ise Türkiye ekonomisinin “uçtuğu” yönünde. 

 

Van esnafına Türkiye ekonomisinin gidişatı ve geldiği nokta için mikrofon uzattık. 

 

‘Halk alışveriş yapmıyor’

 

Rus Pazarı’nda çalışan Tuğba Yazgan, pandemiden sonra krizin daha fazla derinleştiğini kaydetti. Öğlene kadar bir satış yapamadıklarını, müşterinin de gelmediğini belirten Tuğba, “Çok nadir iş yapıyoruz, kaldığımız pasajlarda diğer elbise mağazalarına göre daha ideal ve uygun fiyatlar var.  Bu koşulda, bu krizde alışveriş yapılacak tek yer bu pasajlardır. Ben 6 aya yakındır çalışıyorum ve ciddi anlamda halkın alışveriş yaptığını görmedik. Doların yükselmesi bizim aldığımız mallara yansıyor ve günlük çıkarabildiğimiz 40- 50 TL’dir. Çok nadir 700 civarı bir kazancımız olabiliyor. Bir de elektriklerin sürekli yakılmasından kaynaklı aylık 200 lira elektrik parası veriyoruz. Bir kazancımız yok ama bir şekilde gelen elektrik parasını vermek ve evlerimize ekmek parası götürmek zorundayız” dedi.  

 

‘Uçmadık daha fazla battık’

 

Pasajda terzi dükkanı olan Bedia Eliş, dükkanın kira olduğunu ve günlük kazanç sağlamadıklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ekonomimiz uçuyor” söylemlerine “Uçuşları biz görmedik” diye yanıt veren Bedia, “Ben açıkçası uçmadım daha fazla battım. Uçuşa geçenler sermaye sahiplerdir onun dışında esnaf aynı yerde. Hatta uçmak yerine gittikçe batıyoruz.  Esnafın tezgahı çalışmıyor, hafta sonları esnafın dükkanı zaten kapalı. Hafta içinde yine aynı sorunla karşı karşıyayız. ‘Kredi desteği verdik’ diyorlar,  çocuk parasını krediye bağladı. Üç tane çocuğum var, TOKİ’de oturuyorum, dükkanım da kira. Evin gideri 2 bin lira civarı gidiyor, dükkanın da binden fazla oluyor. Eşim de öyle düzgün bir işte çalışmıyor. Aldığımız para belli. Yetkililerin mağdur olan esnafa yararı yok, eli uzun olan sermaye sahipleri bu krizden etkilenmiyor. Dolar ile alışveriş yapıyoruz yapmak zorundayız, onun dışında zaten elimizde bir şey kalmıyor ki dolarımız olsun” ifadelerini kullandı. 

 

‘Ya evimizden ya da çocuklarımızdan kısıyoruz’

 

“İşsizlik başını almış gidiyor” diyen 15 yılık esnaf Murat Çaçur, krizin derinleştiğinden bu yana esnafın büyük sıkıntı içinde olduğunu kaydetti. 15 yıldır işlettiği giyim dükkanını devredeceğini belirten Murat, “Doların yükselmesi esnaf kesime çok ciddi yansıyor. Malları dolar üzerinden aldığımız için bizler burada aldığımız malları eski fiyatına vermek zorunda kalıyoruz. Bunu müşteriye anlattığımız zaman müşteri normal olarak fiyatları yüksek buluyor. Çünkü insanlarda da para yok. Olan paralarını yüksek fiyata bir şeylere vermek istemiyorlar. Ödemelerimizi yaparken, bir yerden kısıyoruz. Ya evimizden ya da çocuklarımızdan kısmak zorunda kalıyoruz” sözlerini kaydetti.  

 

‘Ayın ortasında parasız kalıyoruz’

 

Giyim dükkanından iki çocuğu ve kendisi için alışveriş yapan Remziye Elyiğit de “Daha yeni çarşıya adım attık cebimizde bir şey kalmadı. Eve borçlu döneceğiz. Evde 4 kişiyiz. Sadece eşim çalışıyor, yetmiyor. İnsanların aldığı para belli. Evin kirası, çocukların masrafı, mutfak giderleri derken, ayın ortasında parasız bir şekilde kalıyoruz. Çocuklarıma uzun bir aradan sonra bir şeyler almak için çıktık onda da ya fiyatlar çok yüksek geldi” diyerek fiyatlardan şikayet etti.