Dilan Babat

 

VAN -  Bahçesaray’da toplumsal baskılara rağmen çalışmaktan geri durmadığını söyleyen Zelal Yıldız, koronavirüs nedeniyle ekonomik krizle mücadele ettiğini ifade etti. Zelal, “Yeni kısıtlamalar esnafa zorluk yaşatırken, kadınlar bundan iki kat daha fazla etkileniyor” dedi.

 

Türkiye’de işsizlik her geçen gün derinleşirken bu durumdan en çokta kadınlar etkilenmekte. İş alanında kadınlar kendi istihdam alanlarını yaratarak hem ekonomik kaosa karşı mücadele ediyor, hem de erk zihniyete karşı savaşıyor. Van’ın Bahçesaray ilçesinde yaşayan Zelal Yıldız, baskılara rağmen kadının her alanda var olduğunun mücadelesini veren kadınlardan sadece biri.

 

Bahçesaray’da kadınların her alanda sıkıştırıldığını ve toplumsal baskıların yoğun olarak yaşadığını belirten Zelal, yaşamın her alandı kendine yer edinmek için mücadele ettiğini kaydetti.  

 

‘Toplum baskısı her alanda karşıma çıktı’

 

Yaşanan ekonomik krizden kaynaklı sürekli iş odaklı düşünmek zorunda kaldığını ifade eden Zelal, üniversite okumasaydı toplumsal baskılar yüzünden evlendirileceğini belirtti. Zelal, “Ailem okumamı istemedi. Bundan kaynaklı babamı şikâyet ettim. Hocalarının desteğiyle ortaokula başladım. Toplum baskınından daha çok yatılı okumaya başladım hem üniversite hem ortaokulu yatılı okudum. Üniversiteye başlamadan önce babam bana, ‘okulda hiçbir eylem ve etkinliğe katılmadığın sürece okumana izin veririm’ diyerek bana seçim hakkı tanımadı. Ben de okul okumak istediğim için kabul ettim ve üniversiteye öyle başladım. Üniversiteye başladım, bitirdim köye döndüm sonra. Ama iş olmadığı için ‘toplum sen okudun, meslek sahibi olmadın boşu boşuna okudun deyince’ ücretli öğretmenliğe karşı olmama rağmen mecbur ücretli öğretmenlik yaptım. İkinci yıl da artık ücretli öğretmenlikte farklı durumlar yaşanılınca köyde tarım ile uğraşmaya başladım” dedi. 

 

‘Arıcılık işi ve tarım işine başladım’

 

Gençlere yönelik başlatılan “çiftçi projesine” girdiğini, her alanda karşılaştığı toplum baskısı ile yine karşılaştığını söyleyen Zelal, ayrıca “sen kadınsın sana kredi verilmez” söylemlerine de maruz kaldığını dile getirdi. Zelal, “Toplum bunları söyledikçe daha fazla hırslandım. Kadının her alanda kendi istihdam alanı oluşturacağını göstermek istedim. Her gün köyden merkeze yaya geldim. Evraklarımı topladım mücadele etim. Arı kredi başvurum kabul edilince arıları almaya başladım. Babam eskiden arıcı olduğu için işi bana gösterdi. Arıcılık işini öğrendiğimde zor durumlar yaşadım.  Başta tam işi bilmediğin için arılar ısırabiliyor, ısırma sonucu ölme durumu ile karşı karşıya da kalabiliyorsun.  Arıları tanıdığımda arıcılık için kursa başladım.  Kursta tek kadın ben olduğum için sürekli erkeklerin ‘kadın başına burada ne yapıyorsun, nasıl oturacaksın aramızda’  gibi söylemlerine maruz kaldım.  Bahçesaray gibi bir yerde kadın başına bir şeyler için mücadele ettiğinde her alanda erkek zihniyeti ile karşı karşıya kalma durumun çok yüksek” sözlerini kaydetti.  

 

‘Kadınların nefes alabileceği bir alan yaratmak istedim’

 

Mevsimlerin geçişlerinin düzensiz olmasıyla birlikte arıların bal üretmediği için arıcılık işini ertelediğini ifade eden Zelal, Bahçesaray’da açılan bir kafede çalıştığını bu süre zarfında sürekli ailesine ‘kızın erkeklerin olduğu kafede çalışıyor, kızına sahip çık’ şikayetlerinin geldiğini söyledi. Zelal, “Benim kafede çalışmam orada bulunan kadınlar içinde çok iyi oldu. Çünkü kadınların oturabilecekleri ya da arkadaşları ile bir araya gelebilecek yerler çok sınırlı. Beni gören kadınlar bana destek olmak için çalıştığım yere gelmeye başladılar. Aslında bir nebze kadınların nefes alabileceği bir alan yaratma peşindeydim.  Bunu bir nebze Bahçesaray gibi bir yerde kırdığımı düşünüyorum. Bugün kadınlar çarşıya dahi çıkmaz, çıksa bile yanlarında erkek olmadan bir şeyler alamıyorlardı. Ya da çalışmak isteyen, kendine iş kurmak isteyen onlarca kadın sırf bu konuşmalar ve zihniyet yüzünden istedikleri hiçbir şeyi yapamaz hale getiriliyordu” dedi. 

 

İşçiye esnafa düzenleme yok

 

Bahçesaray’da yaşadığı baskılardan kaynaklı Van’a geldiğini ve burada da işletme yeri açtığını dile getiren Zelal, yeni kısıtlamaların esnafa zorluk yaşattırırken, kadınların bundan iki kat daha fazla yaşadığını belirtti. Zelal, “İşler tam iyi gidiyordu ki, kısıtlamalar geldi. Paket servisine başladık ama bu da kiranı çıkarmak bir yere dursun günlük kazancı dahi çıkaramıyorsun. Böyle devam ederse, dükkanımı kapatmak zorunda kalacağım. Bir kısıtlama kararı alındı ama işçiye, esnafa bir düzenleme yapılmadı. Bu insanlar evlerine nasıl ekmek götürecek? Bu soruların hiçbirinin cevabı yok. Kısıtlamalarla birlikte halkın evine ekmek götürecek, bir şeylerin yapılması gerekiyordu.  Bizim etkilendiğimiz kadar dükkanlarını kiraya veren insanlarda etkileniyor” diye konuştu.