Gülistan Azak

 

DİYARBAKIR - Süt ürünlerine gelen zamlar nedeniyle yerinde neredeyse yeller esen peynir pazarlarında üreticinin, satıcının ve alıcının tepkisi, “Perişanız” oldu.

 

Ev yapımı köy tereyağına ulaşmak neredeyse imkansız. Tüketicinin ulaşabildiğinin fiyatı ise cep yakıyor. Tereyağı Ocak ayında yüzde 55’e yakın zamlandı. Fiyatı 55 liradan 85 liraya çıktı. Çok değil, tereyağına son zam iki hafta önce yapıldı. Aralık ayında 1 kilo tereyağının fiyatı 55 liraydı, yılbaşıyla birlikte 8 lira zamlandı ve 62,9 liradan satılıyor. Market raflarında tereyağlarına yaklaşmak ise pek mümkün değil. Onların kilosu 85-90 liraya kadar çıktı. Fiyat artışının en büyük nedeni olarak Türkiye’nin tereyağında dahi dışa bağımlı hale gelmesi yani üretimdeki yetersizliği gösteriliyor.

 

TÜİK’in rakamları inandırmıyor

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre 2020 yılının ilk 11 ayında Türkiye'de 71 bin ton tereyağı üretildi. Ancak üretim iç talebe yetmeyince aynı dönemde 8 bin ton ithalat yapıldı. Bunun için 31,6 milyon dolar ödendi. Türkiye'de çiftçilerin traktörleri haczedilirken, üretici üretimi bırakırken Türkiye bu yılın 11 ayında İrlandalı çiftçilere 17 milyon dolar kazandırdı.

 

TÜİK’e göre Türkiye’de yaklaşık 24 milyon ton süt üretildi. Ancak aynı oranın baz alınması halinde Türkiye’nin dünyanın en büyük tereyağı ihracatçısı olması beklenirdi ki, uzmanlar da  TÜİK’in açıkladığı bu rakamlarının gerçeği yansıtmadığına dikkat çekiyor.

 

Tüketiciyi zor günler bekliyor

 

Sütten zarar eden üreticinin durumu ise her geçen yıla karşın daha da kötüleşiyor. Süt üretiminden vazgeçen üretici hayvanlarını kesime gönderirken, bu durumun uzun vadede tüketiciyi daha da zorlayacağı açık.

 

Listeye peynir pazarları da eklendi

 

Temkinli olunan yerler listesine eklenen peynir pazarlarının yerinde ise yeller esiyor artık. Satıcıların ve alıcıların durumunu yerinde görmek üzere gittiğimiz Diyarbakır’ın Gazi Caddesi’nde bulunan peynir pazarında en ufak bir hareketlilik dahi yok.

 

Üretici, satıcı ve alıcının sitemi aynı

 

Mikrofon uzattığımız üretici ve satıcı iş yapamamaktan, müşteri ise alım gücünün daralmasından duyduğu tepkiyi aynı sözle dile getiriyor: “Perişanız.”

 

‘Tek bildikleri zam’

 

Temel ihtiyaçlara getirilen zamlar yüzünden alışveriş yapamadıklarını belirten ev emekçisi Mesude Bardak tepkisini, “Zam zam zam... Tek bildikleri bu. Ne yapalım elde avuçta bir şey bırakmadılar. Alamıyoruz” sözleriyle gösterdi. 

 

‘Belimizi büktüler’

 

“Tereyağı almayalı yıllar oldu” diyen ev emekçisi Melek Karadeniz ise, zamların halkı perişan ettiğini kaydetti. Melek, “Haftalardır evde salça yok, parasızlıktan onu dahi alamıyorum. Zamlar yüzünden belimizi iyice büktüler. Her şey çok pahalı. Alamıyoruz. Eve para girmiyor ki, cepten çıksın" diye konuştu.