Sema Çağlak

 

DİYARBAKIR- Dicle’de ekonomik geçimini sağlamak amacıyla manav dükkanı açan Havva, “Sanki kadın bu hayata sadece çocuk bakmak, ev işi yapmak ve bulaşık yıkamak için gelmiş. Ben de kadına dayatılan bu hayatı kabul etmedim ve hayatın dönen çarkında yerimi almaya karar verdim” diyor.

 

Toplumda birçok meslek “erkek işi” şeklinde tanımlanarak, kadınların bu alanlarda çalışmalarının önüne görünmez engeller konuluyor. Ancak kadınların eril algılara itirazı, bu alanlarda emek vererek yer almak oluyor. Diyarbakır’ın Dicle ilçesinde yaşayan Havva Aksal, erkeklerin işletmesine “alışık olduğumuz” bir manav dükkanı işletiyor. 46 yaşında olan Havva bununla da yetinmeyip, “Okumanın yaşı yok” diyerek üniversite eğitimine başlıyor.

 

‘Kadına dayatılan yaşamı kabul etmedim’

 

30 yıldır evli olan Havva, hayatının sürekli mücadele ederek geçtiğini ifade ediyor. “Daima yeni şeyler öğrenmeye çalışıyordum, nasıl ayaklarımın üzerinde durabilirim diye düşünüyordum” diyen Havva, “Ardından ailem beni evlendirdi. Evlenmeden önce ilkokul terktim. Sonrasında açık öğretimden liseyi okuyup bitirdim, üniversite sınavlarına da girerek İlahiyat Fakültesi’ni kazandım. Kadınların yaşamı ev işleri ve çocuklarla sınırlandırılıyor. Sanki kadın bu hayata sadece çocuk bakmak, ev işi yapmak ve bulaşık yıkamak için gelmiş. Ben de kadına dayatılan bu hayatı kabul etmedim ve hayatın dönen çarkında yerimi almaya karar verdim. Kendi yaşamımı kendim yönlendirmeye karar verdim. Topluma göre geç kalmış olabilirim ama ne okumanın ne de çalışmanın yaşı asla yoktur” sözlerine yer veriyor.

 

‘Dicle’de bu algıyı yıktık’

 

5 yıldır kendisinin ve yengesinin bir iş yapmak istediğini söyleyen Havva, manav dükkanı açmaya karar verdiklerini ve ilk başladıklarında büyük zahmet çektiklerini belirtiyor. Havva, “Manav dükkanı açmak için ticaretten iyi anlamak gerekirdi. Ticaretten hiç anlamıyorduk. Çünkü sürekli evdeydik ve ev işleriyle uğraşıyorduk. Başlangıçta büyük zorluklar çeksek de çalıştıkça işi ve ticareti kavramaya başladık. Kavradıktan sonra ‘Kadınların yapamayacağı iş yoktur’ dedik. Ayrıca manav işine toplumda sürekli erkek işi olarak bakılıyordu ama biz bu algıyı yıktık” diyor.

 

‘Cesaretimizi toplayıp başardık’

 

Havva, manav işine başlamadan önce evde sebze kurutmalıkları ve salça yaparak sattığını, annesinin bahçesinden meyve ve sebzeleri, ayrıca süt ve süt ürünlerini sattığını anımsatıyor. Daha önce bir dükkan açmadığını dile getiren Havva, “Saydığım işleri yaparken herhangi bir kira veya bir ücrete tabi değildim. Fakat burada açacağım manav dükkanının giderleri olacaktı. Evde yaptığım işten çok daha farklı olacaktı ama elimi bir taşın altına koydum ve devamı geldi. Evet, hala çektiğimiz zorluklar var teknik açıdan ama cesaretimizi toplayıp başardık” ifadelerini kullanıyor.

 

Havva son olarak kadınların her koşulda hayallerinin peşinden gitmesi gerektiğinin altını çizerek, kadınların toplumda öncü olduğuna dikkat çekiyor.