DİYARBAKIR - Yurttaşlar derinleşen ekonomik kriz ile her geçen gün artan zamlara tepkili. “Açlık, sefalet var adalet yok” diyen yurttaşlar geçinemediklerini belirtiyor. Esnaf Azize Canbey, “Beş yıl önce bir işte çalışan bir işçi bu dönemde hala aynı maaşı alıyor” sözleriyle tepkisini dile getiriyor.

 

Türkiye ve bölgede var olan ekonomik kriz, işsizlik ve ardı ardına gelen zamlar karşısında yoksulluk da derinleşiyor. Kayıt dışı ve asgari ücretin altında çalışanların sayısı artarken, 2 bin 825 lira olan asgari ücretle geçinmeye çalışan yurttaş da ay sonunu getiremiyor. İşsizlik oranının yükseldiği, keyfi işten çıkarılmaların arttığı ve temel gıda ürünlerinin neredeyse iki katına çıktığı söz konusu süreçte alışverişe çıkan yurttaşlar eve eli boş dönüyor. Krizden alıcılar kadar esnaf ve küçük işletmeler de etkileniyor. Esnafın satış yapamadığı, alıcıların ise eli boş eve döndüğü bu dönemde hükümete göre “zam yok”, “fiyatlar uygun.” Mikrofon uzattığımız yurttaşlar “Geçinemiyoruz” derken, “Bu krize biri artık ‘dur’ demeli” çağrısında bulundu.

 

‘Mahallelere gelsinler, krizi görsünler’

 

Türkiye’de artan sorunlardan dolayı ekonomik krizin giderek derinleştiğini söyleyen ev emekçisi Havva Şengül, ekonomik kriz nedeniyle sosyal yaşamın tükendiğini dile getirdi. Halkın artık ay sonunu dahi getiremediğini ifade eden Havva, “İnsanlar yoksulluk nedeniyle intihar ediyor. Çocuklarına bir çikolata alamadıkları için bunalıma giren insanlar var. Ekonomik krizden en çok da kadınlar etkileniyor. Açlık, sefalet, her şey var ama adalet yok. Ekmek alamıyor insanlar. Zenginlerin parasına para ekleniyor, onlara bakıp ‘kriz yok’ deniliyor. Ama bir de mahallelere gelsinler, kirada iki çocukla asgari ücrete çalışanlara baksınlar. Artık bu zamlara ve gidişata dur denmeli” dedi.

 

‘Faturaları ödeyemeyecek hale geldik’

 

Ev emekçisi Zeynep Aytaç da artan zamlar nedeniyle kira ve faturaları ödeyemeyecek hale geldiklerini söyledi. Zeynep, “Çocuklarımızı eğitim kurumlarına kaydettiğimiz zaman resmen aç kalıyoruz. İnsanlar artık yoksulluktan günlük ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda” ifadelerini kullandı.

 

‘Altın bardakta su içiyorlar’

 

Üniversite öğrencisi Hatice Gültekin ise zamlardan dolayı eğitim ihtiyaçlarını karşılayamadıklarını ifade etti. Öğrenim gördükleri süre boyunca eğitim kurumlarından destek alamadıklarını dile getiren Hatice, sözlerine şöyle devam etti: “Okullarda sürekli bize dersler için kitap almamız gerektiği söyleniyor. Fakat kırtasiye ürünleri çok pahalı olduğundan dolayı biz de istenilen kitap kaynaklarını alamıyoruz. Yöneticiler ülkenin eğitim şartlarının sürekli iyi olduğunu söylüyor. Madem ülkenin durumu bu kadar iyi kendi çocuklarını neden yurtdışında okutuyorlar? Bize diyor ki ‘Porsiyonunuzu küçültün’, kendileri altın bardaktan su içiyor. Çoğu öğrenci geçimi sağlamak için hafta sonları çalışıp, garsonluk yapmak zorunda kalıyor. Öğrencilerin çoğu eğitim görebilmek için yurtdışında okumak istiyor. Çünkü yurtdışında öğrencilere eğitim alanında daha çok imkân sağlanıyor.”

 

‘Her sabah yeni bir zam yapılıyor’

 

Bir diğer üniversite öğrencisi Ceylan Ekmen, okul giderlerinin aileleri tarafından karşılandığını belirterek, “Nasıl olsa zamlar konusunda iktidarın kafası rahat. Hiç yoksulluk derdine düşmüyorlar. Ne oluyorsa bu ülkeye oluyor. Diğer ülkelerde konuşup ‘Bizim ülkemiz çok iyi’ diyorlar fakat insanlar burada açlıktan ölüyor. Her sabah kalktığımızda yeni bir zam oluyor. Artan zamlar yüzünden dershaneye gidemiyoruz. Bu da yetmezmiş gibi bizden meslek sahibi olmamızı istiyorlar“ şeklinde konuştu.

 

‘Esnaf ve müşteriler ürün alamıyor’

 

İsmini vermek istemeyen bir esnaf ise daha önce pazarda çalıştığını, ancak ekonomik sorunlardan dolayı üç arkadaşıyla birlikte tuhafiye dükkânı açtıklarını kaydetti. “Her şey o kadar pahalı ki gittiğim toptancılardan ürün almadan çıkıyorum. Ayrıca su ve elektrik faturalarına gelen zamlardan dolayı faturaları ödemekte zorlanıyoruz” diyen esnaf, sözlerini şöyle sürdürdü: Kiralar desen zaten çok çok pahalı. 9 yıldır çalışıyorum, hayatımda bu kadar büyük oranda zam görmedim. Zamlardan dolayı artık müşterilere ürünlerin fiyatının değiştiğini söylemeye utanıyoruz. Müşteriler aynı zamanda artık ürün alamıyor. Hem esnaflar zor durumda hem de müşteriler. Zamlar yüzünden artık önümüzü göremiyoruz. Artık birileri ayağa kalkıp bu sorunlara dur demeli.”

 

‘Resmen kıyamete sürükleniyoruz’

 

15 yıldır terzilik yapan Azize Canbey ise toptancılardan aldıkları malzemelerin pahalı olduğuna işaret ederek, “Ben şu anda tadilat, nevresim, perde her türlü dikim işini yapıyorum. Her şeye o kadar zam yapılmış ki dükkânımızın kiralarını, faturalarını ödeyemiyoruz. Artık masrafları nasıl karşılayacağımızın derdine düşmüş durumdayız. Eskiden bir nebze de olsa emeğimizin karşılığını alıyorduk. Fakat artık gelirlerimiz giderlerimizi karşılamıyor. Bu kadar çabalamış olmamıza rağmen dönüp dolaşıp hep aynı sorunlarla karşılaşıyoruz. Kiminle konuşsan herkes bu durumdan şikâyetçi. Beş yıl önce bir işte çalışan bir işçi bu dönemde hala aynı maaşı alıyor. Biz resmen artık kıyamete sürükleniyoruz” dedi.