Melike Aydın 

 

İZMİR - Bütçe görüşmelerinde kadınlara ayrılan payın, kadına yönelik şiddetle mücadeleye yetmeyeceğini ifade eden kadınlar, bütçenin kadın kurumlarına ve savaşın önlenmesine ayrılması gerektiğini söyledi.

 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2022 yılı bütçe teklifi 66 milyar 131 milyon 543 bin lira olarak belirlendi. Bütçeden her kadının payına 22,5 lira düşüyor, bütçenin büyük bir kısmı ise personel giderlerini kapsıyor. Bakanlığın “yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma” programına 2022 yılı için ayırdığı bütçe 39 milyar 115 milyon 645 bin TL. Ayrılan bütçenin 15 milyon 715 bini personel gideri, 2 milyon 261 bini sosyal güvenlik kurumu devlet primi giderleri, 36 milyon 325 bini mal ve hizmet alım giderlerine, 39 milyar 60 milyon 844 bini cari transferler, 500 bin TL’si sermaye giderlerine ayrıldı.

 

“Kadının güçlenmesi” programı için ayrılan 590 milyon 687 bin TL’nin 397 milyon 505 bini ise yine personel giderine ayrıldı. Kadınlara ayrılan bütçenin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için yeterli olmadığını özellikle kadına yönelik şiddetle mücadeleye ilişkin hükümetin bir programının olmadığını ifade eden kadınlar, Kadın Bakanlığı’nın kurulması ve bütçenin toplumsal cinsiyet eşitliğini esas almasını talep ediyor. 

 

‘Kadınlar için daha fazla bütçe ayrılmalıydı’

 

Helva üreticisi Özüm Korkmaz kadınların ve çocukların korunamadığı gibi ekonomik olarak ihtiyaçlarının da karşılanmadığını belirtti. “Bir şey yapmak isteselerdi, önem verselerdi daha büyük bir bütçe ayırabilirlerdi” diyen Özüm, bütçenin büyük bir kısmının ilk olarak kadınlara, ardından eğitim ve sağlığa ayrılması gerektiğini vurguladı. Özüm, “ Yani sosyal devlet halkını ön planda tutmalı. Önce en ihtiyacı olan kesimden başlamalı. Kadınlar bütçeden çok faydalanamıyor bu nedenle kendilerini koruyamıyor. Bütçeden daha fazla pay ayrılması çok zor değil” diye konuştu. 

 

‘Kadın ve aile ayrı konular’

 

2011’de Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı'nın yerine Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın kurulduğunu anımsatan Deniz Türkkan da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın kurulmasını doğru olmadığını ifade etti. “İkisi farklı şeyler, kadın ayrı aile ayrı bir konu” diyen Deniz,  “Ülkemizde özellikle kadınlar ve çocuklar önemini yitirdi. 2022 bütçesinin daha detaylı değerlendirilmesi gerekirdi.  Özellikle kadın sığınma evlerindeki şartların iyileştirilmesini isterdim. Orada çocuklar da var. Bütçede öncelik kadın ve çocukların olmalıydı” ifadelerini kullandı. 

 

‘Savaşın bitirilmesine yönelik harcama yapılmalı’

 

Dünya genelinde savaşlar nedeniyle birçok sorunun yaşandığını ve koronavirüs gibi salgınların artacağını ifade den Deniz, “ Bütçenin silahlara ayrılması yerine eğitim, turizm, kadın ve topluma yönelik sosyal kuruluşlara aktarılması gerekiyor. Bir harcama yapılacaksa savaşın bitirilmesine yönelik harcamalar yapılmalı. Eğitim sağlık turizm gibi etkileşimler için para harcanmalı” diye belirtti.

 

‘Kadınları sığınma evlerine mecbur etmeyecek kadar bütçe ayrılmalı’

 

Dövizin her gün arttığı bir süreçte kadına ayrılan bütçenin komik düzeyde olduğunu ifade eden emekli esnaf Birben Özel de şöyle konuştu: “Rüya mı görüyorlar? Bu bütçe fazla yarısını geri alsınlar. Bütçenin öncelikle kadınların eğitime harcanması gerekiyor. Toplumda önce kadın eğitilmeli. Kadın sığınma evleri var ama sığınma evleri kadınlar için kurtuluş değil. Kadınları bir yerde tutmayı değil,  kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayacak çözümlerin hayata geçirilmesi gerekiyor. Kadınlar sığınma evlerinde uzun süre kalamıyor. Sonra eşinin boyunduruğuna giriyor ya da başka sorunlar yaşıyor. Onun için önce kendi ayakları üzerinde durması sağlanmalı.”

 

‘Kadın kurumlarına daha fazla destek sağlanmalı’

 

Takı tasarımcısı Gülşah Tanay, kadınlara ayrılan bütçenin yetersiz olduğunu belirterek, “Erkekler şiddet gösteriyor, erkeklere daha fazla yaptırım uygulanmalı. Bütçeden de özellikle kadın sığınma evlerine kadın kurumlarına daha fazla destek olması gerekiyor” dedi.  

 

‘Para lüzumsuz şeylere harcanıyor’

 

Serbest çalışan bilgisayar mühendisi Su Ata da, “Bu ülkede harcanması gereken hiçbir şeye para ayrılmazken lüzumsuz olan her şeye bol kepçe paralar dağıtılıyor. Türkiye’de zaten kadın olarak bir sıfır geriden başlıyorsun. Ben inançlı biriyim ama bir mahallede üç tane cami olması lüzumsuz. Para başka şeylere harcayabilirler” diye belirtti.

 

‘Ev emekçilerine gelir sağlanmalı’

 

Ev emekçisi bir yurttaş da bütçeye dair tepkisini şu sözlerle dile getirdi: “Eşimiz para verirse paramız var. Üç çocuk annesiyim. Pazardan para ayırabilirsem paramız oluyor. Anne miyim, ev kadını mı,  hizmetçi mi, bakıcı mı belli değil… Eş olarak ayrı görevlerimiz var, anne olarak ayrı görevlerimiz var… Çalışmıyorum ama evde yaptığımız işler çalışanlardan daha ağır. Ben sigorta ve maaş istiyorum. 18 yıllık evliyim eşim bir kere bile bana kolay gelsin demedi. Çalışan kadınlar eve bakıcı tutuyor ama bize kim para verecek?”