Kepenk indirmeye varan 15 yıllık emek: Kapatırsam yaşayamam
- 09:04 2 Şubat 2022
- Emek/Ekonomi
Hikmet Tunç
VAN - Ekonomik krizden etkilenen esnaflardan terzi Behice Bektaş, zamlar nedeniyle ne mal alabiliyor ne de satış yapabiliyor. Ev tekstili ürünleri diken Behice, emeğinin karşılığının 17 TL'ye denk geldiğini söylüyor.
Türkiye’de derinleşen ekonomik kriz, yurttaşın faturalarına rekor zamlar, mutfağına ise boş tencere olarak yansıyor. Bir yandan halk alım gücü olmadığı için ihtiyaçlarını karşılayamazken, diğer yandan birçok esnaf kepenk indirmek zorunda kalıyor. İşyerlerinde raflar satış olmadığı için boşalmıyor, boşalınca da kasada para kalmadığı için dolmuyor.
‘Giderlerimi cebimden ödüyorum’
Van’ın İpekyolu ilçesine bağlı Japon Pasajında yaklaşık 15 yıldır yorgan, kırlent, piko, yastık gibi ev tekstil ürünlerinin dikimi ve satışını yapan Behice Bektaş, son 4 yıldır kar elde edemediği için kepenk indirme noktasına geldi. Ekonomik krize eklenen kış koşulları ile aylardır tek bir iş alamadığını kaydeden Behice, “Yaptığım iş çeyizlik ve sezona bağlı olarak kar elde edebiliyorum. Daha çok yaz aylarında düğünler olduğunda çeyizlik siparişler alıyorum. Ancak kış mevsimiyle birlikte işlerimiz çok durgun oluyor. Son dört aydır kirayı, elektriği ortak giderlerin tamamını ben cebimden ödemek zorunda kalıyorum” şeklinde konuştu.
Kumaş fiyatları yüzde 100 arttı
Kumaş fiyatlarının bir ayda iki katına çıktığını dile getiren Behice, bir ay önce 950 TL’ye yaptığı pike takımını şimdi bin 700-bin 800 TL’ye yaptığını söyledi. Metresi 25 TL olan kumaş fiyatının, şimdi 45-50-60 TL olduğuna değinen Behice, “4 yıl önce de kış aylarında iş yapamıyordum ama hiç olmazsa cepten de ödemiyordum. Şu an kirayı dahi cebimden ödüyorum. Hiçbir şey yapamaz hale geldik” ifadelerini kullandı.
Emeğin karşılığı 17 TL!
Behice, röportajımızdan önce birkaç dakika önce bir müşterisinin piko takımı için geldiğini ancak fiyatta anlaşamadıklarını söyleyerek, nedenini şu sözlerle anlattı: “Bana getirdiği iş yaklaşık 15 günümü alıyor. En uygun kumaşın fiyatı 45 TL. Ben toplam bin 250 TL fiyat verdim. Müşteri de fiyatı fazla buldu. O da haklı çünkü çok fazla ama benim de bu durumda yapacağım bir şey yok. Çünkü uzun bir süre. Hem zaman hem de para harcayacağım bir siparişten bana sadece 250 TL kar oluyordu. 250 TL’yi iki haftalık emeğe bölsek günlük 17 TL kazanacaktım. O 17 TL ile iki günlük ekmek ihtiyacımı dahi karşılayamam. O da haklı çünkü yurttaşların parası yok. Geçim sıkıntısı yaşıyorlar. Bir piko için bin 250 TL harcamak bu koşullarda lüks.”
Dolar düşmesine rağmen fiyatlar düşmüyor
Yükselen dolar karşısında artan mal fiyatlarının, dolar düşünce değişmediğine işaret eden Behice, “Çünkü dolar üzerinden mal alımı yaptılar. Aldıkları mallar dolar düşünce, fiyatı düşürmeye çalışsalar onlar zarar edecekler” dedi.
Tek gözlü dükkanı için kira ve ortak giderlerin bin TL’yi geçtiğini kaydeden Behice, “Evim için bin 5 yüz TL taksit ödüyorum. Bir çocuğum okula gidiyor, biri de dershaneye gidiyor. Evin gideri bana 5 bin TL’ye mal olurken, ben buradan hiçbir kar elde edemiyorum. Bu gidişle kapatıp tekstil kentlerinde çalışmaya başlayacağım” sözlerini kullandı.
‘Büyük umutla’ açtığı işyerini kapatmakla yüz yüze
15 yıl önce büyük umutlarla işyerini açtığını ifade eden Behice, “Bu gidişle kepenk kapatacağım. Dükkanı kapattıktan sonra bir yaşam alanı bulamayacağım için çocukları okutamam. Artık fiyatların düzenlenmesi, bizler için bir yaşam alanı oluşturulması lazım. Ben dükkanımı kapatmak istemiyorum. Çok zor imkanlarla daha önce evde yaptığım işi tüm müdahalelere rağmen 15 yıldır ayakta tutmaya çalışıyorum” dedi.