Rabia Önver 

 

VAN - Krizin derinleşmesi ile beraber neredeyse her gün yapılan zamlara tepki gösteren kadınlar, “Pazarda fiyatlar uygun diye geliyoruz ama pazarda da fiyatlar pahalı, eli boş dönüyoruz eve” diyerek zamlara tepki gösterdi. 

 

Türkiye'de artan döviz kurlarıyla birlikte derinleşen ekonomik kriz büyüyor. İhtiyaç ürünlerine yapılan zamlar nedeniyle yurttaş eve eli boş dönerken, doğalgaz, elektrik ve su faturaları ise halkın ve esnafın cebini yakıyor. Gıdadan temizliğe, giyecekten yakıta kadar artan fiyatlar karşısında yurttaşların alım gücü giderek düşüyor.

 

Türkiye ve bölge kentlerinin tümünde aynı sorunlar yaşanırken, Van’da da “Pazarda daha ucuzdur” diye düşünerek pazara giden halk, hayal kırıklığı yaşıyor. 

 

‘Fiyatlar düşürülmeli’

 

Van’da babasıyla birlikte yıllardır pazarda çalışan Kübra Uygun, daha önce de babasına destek olmak için pazara geldiğini, sonrasında ise kendi parasını kazanmak için pazarda çalışmaya başladığını söyledi. Kübra yaşanan ekonomik krizden kaynaklı yurttaşların pazardan eli boş döndüğüne işaret ederek, “Ekonomik krizden kaynaklı insanlar eskisi gibi kiloyla meyve veya sebze alamıyor. Yarım kilo veya 5-10 TL’lik alıyorlar. Fiyatlar bayağı uçmuş insanlar da mecbur bu şekilde alabiliyor. Biz bile bazen alamıyoruz. Her hafta tezgahımız için sebze meyve alamıyoruz. Satabileceğimiz kadar alıyoruz. Eğer yeteri kadar sattıysak gelecek hafta tekrar alıyoruz ama satamadıysak pazara gelemiyoruz. İnsanlarda para olmadığı için çoğu borç alıyor uzun bir süre o borç kalıyor daha sonra getiriyorlar. Biz de pazardan aldığımız parayla elektrik, doğalgazı ödemekte zorlanıyoruz çünkü pazarda para kazanmak gerçekten çok zor. Krizin düzelmesi için devletin fiyatları düşürmesi gerekiyor insanlar perişan durumda” ifadelerine yer verdi. 

 

‘Gıda ve sebzenin parasını veremiyorum borç alıyorum’

 

Ülke genelinde yaşanan ekonomik krizden kaynaklı yurttaşların evlerine ekmek dahi alamayacak duruma geldiğini söyleyen ev emekçisi Fatma Şahin, market ve pazarlara gittiklerinde artan fiyatlar karşısında alışveriş yapamadıklarını söyledi. Fatma, “Paramız olmadığı için pazara veya markete gittiğimizde utanıyoruz bir şey almaya. İnsanlar perişan durumda. Pazarda fiyatlar uygun diye geliyoruz ama pazarda da pahalı. Eli boş dönüyoruz eve. Aldığım gıda ya da sebzenin parasını veremiyorum. Borç alıyorum para biriktirince de borcu ödüyorum. Birikmiş iki elektrik faturam vardı ödeyemiyordum. Elektrik kesilince mecbur borç alıp ödedim. Eskiden işlettiğimiz 30 yıllık dükkanımız vardı pandemiden dolayı dükkana bir şey alıp satamadığımız için dükkanı kapatmak zorunda kaldık. Kirada oturuyoruz, 3 kiradır ödeyemedik. Ev sahibi ‘ödemezseniz sizi evden çıkaracağım’ dedi. Ne yapacağız bilmiyorum” sözlerini kullandı.

 

‘Bir seçim olursa her şey düzelir bu kriz de biter’

 

Ev emekçisi Kudret Sağlam da, artan fiyatlardan dolayı yeterli alışveriş yapamadığını şu sözlerle dile getiriyor: “Her şeye her gün zamlar yapılıyor, sebze alamıyoruz çok pahalı 30-40 TL olmuş. Her evde 3-4 çalışan olsa bile evin ihtiyaçlarını karşılayamıyor. İş yok kimse çalışamıyor. Ne elektrik faturasını ödeyebiliyoruz ne de doğalgaz faturasını. Pazara geliyorum her şey çok pahalı olduğu için doğru düzgün bir şey almadan eli boş dönüyorum eve. 100 TL ile geliyorum pazara ama neredeyse hiç bir şey alamıyorum.  Ekmek dahi alamıyorum. Eğer bir seçim olursa her şey düzelir bu kriz de biter.”

 

‘Pazara geldiğimde bazen eli boş dönüyorum’

 

Artan fiyatların herkesi etkilediğini belirten ev emekçisi Sultan Aslan ise, “Kriz hepimizi etkiledi. Elektriğimiz bin 500 geliyor, doğalgaz 500 TL geliyor. Aldığım yaşlılık maaşıyla ödemeye çalışıyorum maaşı aldığım gibi gidiyor. Pazara geldiğimde bazen eli boş dönüyorum. İki haftada bir küçük paketlerde gıda alabiliyorum daha fazlasını alamıyorum. Doğalgaz, elektrik, kiraya, gıdaya zam yapılmış kimse geçinemiyor” dedi.