ANKARA - Döviz kurundaki çalkantıdan kaynaklı birçok kronik hasta ilaca erişemiyor. Konuya dair konuştuğumuz kanser tedavisi gören kadınlar,  “Devlet paran varsa yaşayabilirsin diyor” sözleriyle süreci yorumladı.

 

Türkiye’de ilaca erişim sorunu her geçen gün daha da artarken yapılan açıklamalara göre piyasada bulunamayan ilaçların sayısı bine ulaştı. Sosyal Güvenlik Kurumu da (SGK) 52 ilacı daha geri ödeme listesinden çıkararak düşük gelirli vatandaşların ilaca ulaşımını, imkansız hale getirdi. Özellikle kanser hastaları için hayati önem taşıyan ilaçlarının eczanelerde olmaması, hastaları zor durumda bırakıyor. Türkiye’de kanser yaygınlaşırken, ülkenin nüfusuna paralel olarak yıllık yeni tanı konan kanser hasta sayısı da devamlı olarak artıyor. Araştırmalara göre 2020 yılında Türkiye nüfusu 84 milyon 339 bin 67 iken, yıllık yeni kanser vaka 233 bin 834, kansere bağlı yaşam kaybı ise 126 bin 335.

 

‘Uzun bir süre üretilmeyecek’

 

Kanser hastalarının ulaşamadığı, bulunduğunda ise yüksek bir ücretle alınan IDAMEN IV ilacı da bunların başından geliyor. Kanser hastalarının ilaca ulaşamaması üzerine, Ankara’da bulunan 30’a yakın eczaneye kanser tedavisinde kullanılan ilacı sorduk. Sorduğumuz her eczane,  “Elimizde bulunmuyor” cevabını verirken, ulaştığımız üretici firma ise 2 gün sonra uzun zamandır ilacın olmadığını, kendi firmalarında da ürün olmadığını belirtti. Bundan sonraki süreçte de ilacın uzun bir süre üretilmeyeceğini aktaran firma yetkilisi, ilaca eczane ve hastanelerden de ulaşılamayacağı bilgisini verdi.

 

Ardından dijital medya hesabımızdan yönelttiğimiz “kanser tedavisi gören ve ilaçlarına ulaşamayan var mı?” sorusu üzerine geri dönüş yapan onlarca kişi yaşadığı zorlukları bizimle paylaştı.

 

 ‘Fiyatlar eczanelere göre değişiklik gösteriyor’

 

Bankacı olduğu için özel sağlık sigortasından ve Emekli Sandığından yararlandığını kaydeden Sultan Gözde Özdemir, 1 yıldır meme kanseri tedavisi gördüğünü ve önümüzdeki Temmuz ayına kadar da tedavisinin süreceğini kaydetti. Gözde, “Özel sağlık sigortasının ödemediklerini de BAĞKUR ödüyor. O yüzden eczacının emekli sandığı ile bir anlaşması yoksa ‘bu ilacı istiyorsanız parayla alırsınız ben size faturasını veririm. Çalıştığınız yerden o şekilde geri parasını alabilirsiniz’ diyorlar.  Yani o an paranız varsa alabiliyorsunuz. Paranız yoksa ilacı o anda oradan alamıyorsunuz. SGK’nin onay süresi uzasaydı ilaçları parayla almak zorunda kalacaktık. Paramız yoksa da alamayacaktık. Gerçekten maddi olarak çok sıkıntılı olanlar bu sorunları yaşıyor. İlaçlar var ancak bir eczanede bin TL’ye satılan ilaç başka bir eczanede 3 bin TL’ye satılabiliyor. Öyle bir sıkıntı var. Aynı ilaç farklı eczanelerde farklı fiyatlarda satılıyor. Benim daha önce kullandığım Herceptin ilacı için bin 300 TL diyen eczane de vardı 2 bin 800 TL diyen eczanede vardı. Aralarında inanılmaz fark var, bu ilacı parayla almak zorunda olanlar alamaz, çok pahalı. Sigortanız yoksa mümkün değil alamazsınız. Hepsi çok pahalı ilaçlar” dedi.

 

‘İki kat cezalandırılıyorum’

 

2018 yılından beri mesane kanseri tedavisi gören Öznur Akyol, kanser hastası olan insanların tek bir ilaç kullanmadığını belirtti. Kemoterapi için ayrı ilaçlar, kanser için de ayrı ilaçlar kullanıldığının altını çizen Öznur, tedavisinde kullanılan ilacı bulamadığı için immünoterapi tedavi yöntemine geçtiğini kaydetti.  Öznur, “Tedavim için bir ilaç kullanıyordum fakat o ilacın bitmesi nedeniyle immünoterapiye geçtim ve yine ilaç bulmakta zorluk çektim. Hastalıkla beraber sanki iki kat cezalandırılıyormuşum gibi hissediyorum” dedi.

 

‘Paran varsa yaşıyorsun’

 

Mesane kanseri kemoterapi ilaçları direkt olarak damar yolundan uygulandığında hızlı çoğalan hücreler üzerinde etkili olduğu için kemoterapi ilaçlarının hayati önem taşıdığına değinen Öznur, Mitomycin-C ilacını bulmakta zorluk yaşadığını kaydetti. Sigortası olduğu için daha şanslı grupta olduğunu ifade eden Öznur, “ Sigortanız olsa da Türkiye’de evrak işlerinin bekleme süresi maalesef çok uzun. Her dönem için ayrı ayrı SGK’ye başvurmak gerekiyor. Bazen tedavi bitti sayıp ilaç onayınızı iptal edebiliyorlar. İlaç bulsanız süreç uzun, ilaç bulsanız sigortanız yoksa elden o kadar ilacın ücretini karşılamanız çok zor. Devlet paran ve gelirin varsa yaşarsın diyor” şeklinde konuştu.

 

‘Elimizde bu ilaçtan hiç kalmadı’ cevabı

 

2019 yılından beri böbrek kanseri hastası olan Berna Uysal, SGK'nın ödeme listesinde olmasına rağmen bir kısım hayati önem taşıyan ilaçlar piyasada bulunmadığını ve 2 yıldır devamlı olarak ilaç kullandığına dikkat çekti. Doktorunun kendisine Cabometyx adlı ilacı vermesinin ardından ilacı kullanmaya başladığını belirten Berna,  “Bir ay kullandıktan sonra ilacı eczanelerde bulamamaya başladım. Bu durumu hastaneye gittiğimde başka insanlardan da duyuyorum. Aradığım ecza depolarında, eczanelerde ilacı bulamıyorum. Bana ‘Elimizde hiç bu ilaçtan kalmadı’ diyorlar. İlaç bulmak git gide zorlaşacak bundan eminim” ifadelerini kullandı.

 

‘Devlet çözüm bulamıyor’

 

Emekli olduğuna değinen Berna, ilacı yurtdışından getirtme şansının olmadığını söyledi. Berna, “Benim kullandığım ilacı çok az sayıda kişinin kullandığını doktorumdan öğrendim. Devlet neden buna bir çözüm bulamıyor? Kendi imkanlarımla bu ilacı alamam” şeklinde konuştu.