HABER MERKEZİ - Binevş Agal, ardında bıraktığı direnişle binlerce kadının mücadele ateşini yaktı ve Botan halkının hafızasında silinmez bir iz bıraktı. Abdullah Öcalan, onunla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Dağlara olduğu kadar halka da yakıştı” diyerek, Binevş Agal’in yalnızca fiziksel mücadelesiyle değil, halkla kurduğu bağla da unutulmaz bir figür olduğunu ifade etti. 

 

Bazı insanlar, bir ömür değil, bir hikâyedir. O hikâye öyle bir yankı bırakır ki, zaman geçse de izleri silinmez. Binevş Agal, yani Berivan, böyle bir hikâyedir. O, sessizliğin karşısında bir çığlık, zulmün karşısında bir direniş ve adalet arayışının bir sembolüydü. Onun yaşamı, gözleri gökyüzüne çevrili milyonların umudu oldu. Binevş Agal, yaşadığı coğrafyanın acılarını en derin şekilde yüreğinde taşıyanlardan biriydi. Yaşadığı topraklar, binlerce yıldır mücadeleyle yoğrulmuş, her taşı bir ağıt, her köşesi bir direniş olmuştu. Binevş Agal, bu toprakların evladıydı; onların dilini konuşuyor, acılarını biliyor, dertleriyle büyüyordu. Ama bu topraklar gibi onun yüreği de yalnızca acıya değil, umuda, sevgiye ve özgürlüğe açıktı. Ve işte tam da bu yüzden hedef seçildi: Çünkü umut, zulmün en büyük düşmanıdır. 

 

Ardından kalanlar…

 

 

Binevş Agal’in katledilmesiyle bir sessizlik yaratılacağı sanıldı. Ancak bilmiyorlardı ki; onun katledilişi, sessizliği bozan bir yankıya, unutturulmak istenen her şeyin bin kez daha hatırlanmasına sebep olacaktı. Binevş Agal’in katledilmesinin ardından gözyaşları yalnızca bir yas değil, aynı zamanda bir ant oldu. Her dökülen gözyaşının ardından yeniden ayağa kalkma sözü verildi. Çünkü Binevş Agal, bir isimden, bir insandan fazlasıydı. O, bir halkın yüreğinde yanan bir ateşti. Binevş Agal’in ardından geriye yalnızca hüzün ve acı mı kaldı? Hayır. Onun ardından direnişin ve adalet arayışının tohumları kaldı. O topraklarda her gün yeniden filizlenen umutlar, Binevş Agal’in adını haykıran çocuklar, adaletin peşinden yürüyen kadınlar kaldı. 

 

Dağlarda yankılanan marş 

 

Bir annenin elleriyle ördüğü ağıtlarda, bir çocuğun umutla açtığı gözlerde ve bir halkın susmayan türkülerinde yaşamaya devam ediyor. Binevş Agal’in sesi, bugün hâlâ dağlardan yankılanan bir feryat, özgürlük için yürüyenlerin marşıdır. Binevş Agal’in adını taşıyan bir türkü başlar her sabah doğan güneşle. Rüzgarlar onun adını fısıldar dağların zirvesinde. Ne zaman bir ağıt duyulsa, bilin ki onun adı geçer. Ne zaman bir kadın yürüyüşe geçse, bilin ki onun ayak izlerini takip eder.

 

Binevş Agal kimdir? 

Binevş Agal (Berivan) 1966 yılında Batman'ın Beşiri İlçesi'nde Êzidî bir ailenin kızı olarak dünyaya gözlerini açtı. İsmini "Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin" isimli Kürt destanından aldı. Kürdistan'da destanlaşacağını bilmeden, Kürt aşk destanlarından birinin kadın karakterinin ismini alan Binevş Agal ve ailesi 1980 yılında 12 Eylül darbesinin baskılarından kaynaklı Kürdistan'da birçok Êzidî aile gibi Avrupa'ya göç etmişti. 

 

17 yaşında tasfiyeciliğe karşı güçlü duruş

 

Binevş Agal ablası Xanê Agal'ın anlatımlarıyla henüz 16 yaşındayken çok okuyordu. PKK saflarına katıldığında ablasına notlarını bıraktı. Avrupa'da  Nisan’da yaklaşık 40 kişi 12 Eylül cuntasının Kürdistan'daki baskılarını duyurmak ve 2 Mayıs 1983'te Kürdistan dağlarında kurulan bir komplo ile yaşamını yitiren Mehmet Karasungur ve İbrahim Bilgin'in yaşamını yitirmesini protesto etmek amacıyla 1 ay süren ve yaklaşık 300 km'de oluşan bir yürüyüşe katıldı ve bu yürüyüşün tek kadın eylemcisiydi. 

 

Êzidîler arasında büyük bir etki yarattı 

 

Binevş Agal’in katılımı Êzidîler arasında da büyük bir etki yarattı ve kadın olarak mücadele etme istemi birçok dogmayı da sarstı. Kapalı kalmış Êzidî toplumu içinde bir kadının evden çıkması dahi çok gerçekleşmezken Binevş Agal’in devrime katılımı önce büyük bir şaşkınlık yarattı. Ailesine "Beni merak etmeyin, ben PKK ocağındayım" diye bir not bırakan Binevş Agal, yönünü dağlara döndü. Binevş Agal, PKK'nin 1986'da Bekaa Vadisi'nde gerçekleşen 3'ncü kongresine katıldı. Bir süre Bekaa Vadisi'nde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yanında kalıp eğitim aldıktan sonra Kuzey Kürdistan'a geçti. Burada bir süre faaliyet yürüttükten sonra Botan'a geçti. Cizîr’de örgütlenme faaliyetlerini yürüten Binevş Agal yada Botan halkının bildiği adıyla Berivan, çok sevildi ve herkesin saygısını kazandı. 

 

Kadınlar Binevş Agal ile halkın kurtuluş umudu oldu 

 

Adeta halkın gönlünde taht kuran Binevş Agal, burada ilk örgütlenme çalışmalarına başlarken ilk olarak kadın milisler oluşturup onlara eğitim verdi. Kadın örgütlenmesine önem vererek özellikle kadınları aktifleştirmek için çabaladı. Binevş Agal’in çalışma tarzı, temposu, halkla ilişkileri, çocuklara olan sevgisi, yaşlılara olan saygısı ve genç yaşına rağmen kendini her kesimde dinleten bir duruşun sahibi olması, Botan halkında büyük bir etki uyandırdı. Botan'da ev ev, mahalle mahalle dolaşarak özellikle kadınlara ulaşmayı hedef edindi. Botan'da halkı örgütlemeye, kadınları özgürlük arayışına sevk eden ve onlara öncülük eden bir kadın gerçekliği oldu Binevş Agal. Halk ilk defa bir kadın gerillanın kendilerine öncülük yapıp örgütlediğine tanık oluyordu. Botanlı kadınlar ilk defa bu kadar güçlü, özgürlükte bu kadar kararlı bir kadın görüyordu ve bu o kadınların da kendilerine güvenmesine, kadın gücüne inanmasına yol açtı. Kadınlar Binevş Agal ile artık bir halkın kurtuluş umudu olmuştu. 

 

Son mermisine kadar çatışır ve yaşamını yitirir

 

Binevş Agal aynı zamanda çok zeki ve her türlü tedbiri alan bir direnişçi kadındı. Birkaç kod isim kullanması devlet tarafından deşifre edilememesini sağlarken, uzun bir süre devlet bu alanda birden fazla PKK'li kadın olduğunu düşünmüştü. Botanlı kadınlar onu hep kendi yörelerinden bir kadın olarak bakardı. Cizîr’de 16 Ocak 1989'da ihbar sonucu kaldığı ev tespit edildi ve eve operasyon yapıldığında teslim olmadı ve son mermisine kadar savaşarak yaşamını yitirdi. 

 

Serhildan ruhu 

 

Binevş Agal’in yaşamını yitirmesiyle halkta müthiş bir öfke patlaması yaşandı. Artık Cizîr deyince Binevş Agal akla geldi. Binevş Agal’in yaşamı yitirmesinden sonra her aile doğan kız çocuğuna Berivan ismini verildi. Başkaldırının sembolü olan Cizîr Newroz serhildanını örgütleyen Binevş Agal idi ve büyük emeklerle örgütlediği kadınlar onun yaşamını yitirmesinin ardından Newrozlarda sokaklarda direnişin öncüsü oldu. Binevş Agal’in örgütlediği kadınlar panzerlere karşı durdu, demire karşı insan bedeni savaştı. Binevş Agal Kürt kadınlarının nazarında artık serhildan ruhuydu, Newrozla birleşen direnişçi kadının ruhu olmuştu.

 

Abdullah Öcalan: Dağlar yakıştığı gibi halka da yakıştı 

 

Hakkında şiirler, şarkılar yazılan Binevş Agal ile ilgili bir değerlendirmesinde Abdullah Öcalan, "Cizre'ye gönderdiğimiz Berivan Êzidî bir kızdı. Ablası onu çocuklarına bakması için Avrupa'ya getirtiyor. Biz de onu saflarımıza çektik oldukça etkiledik. Aslında sevgiyi de öğretmeye çalıştık. Ve Cudi'ye ulaştığında yazdığı bir mektupta dağların görkemliliğinin ve halkın oldukça tutkulu ele alınabileceğini söylüyordu. Ve öyle içine girdi. Dağlara oldukça yakıştığı gibi yine halka da yakıştı. Ve Cizre halkına kendini çok sevdirdi. Cizre halkının uyanışında bu arkadaşın hayli etkili olduğu söylenebilir. Öyle bir kızımızdı ki çok özlü bir biçimde eğitime katıldı. Çok fazla okuması da yoktu. Bir köyde büyümüştü ama o kadar samimi ve o kadar özlü bizi dinleyip anladı ki; bir dediğimizi iki yapmadı. Hatta bunu bir düzeyde pratize ediyordu" diyor.