Rozerîn Gultekîn - Şîrîn Çinar

 

AMED - Dayîka Aştîye Hayrîye Dogan ke vat, 'Welatêkê bê ziwan û nasname çîyêk bi merdiman nêdano qezenckerdiş' kîşte lajê aye de ameye definkerdiş, bi fikr û fehmê, ‘Têkoşînê ke kena wezîfeyê min o,  mi soz da tutanê xo' tu wext fek têkoşînê xo ra vera nêda.  

 

Tirkîya û herême de serrê 90an ra heta nika semedê serebûtê kiştişê nêdîyar bi desan kesî ameyî qetilkerdiş û bi desan kesî hema  aqûbetê înan nîno zanayîş. Merdimê vîndîbîyayeyan, bi serran semedê nê têkoşîn kerdî. Nînan ra yew zî Hayrîye Dogan ke aqûbetê tutanê xo perskerdêne bî.  

 

Hayrîye 18ê teşrîna peyêne 1938ine de Omerîyê Mêrdînî de ameye dinya. Emrê qijî de ameye zewicnayîş û seranserê cuya xo de rastê tedayê dewlete ameye. 9 tutê Hayrîye bî û lajê aye Fahrettîn Dogan tewrê PKKyî beno û dinyaya xo bedilneno. Dimayê ke lajê aye tewrê PKKyî beno têkoşînê kurdan nas kena û tewrê xebatan bena. Dimayê di lajê aye Mehmet Alî û Abdullkadîr bi hawayêk nêdîyar yenê vînîkerdiş, Hayrîye semedê lajanê xo bivîno, muracatê her cayî kena. Semedê hîrê tutanê xo bi serran têkoşîn kena. Aqûbetê her di lajê aye hema zî nîno zanayîş.  Hayrîye 2009 de tewrê çalakîya ÎHDyî ya ‘wa vîndîbîyayeyî bêrê vînayîş kiştoxî bêrê muhakemekerdiş' bî.

 

'Mi soz da tutanê xo'

 

Hayrîye semedê kesê ke aye vatêne keye de bineşne ro, vatên; ‘Têkoşînê ke kena wezîfeyê min o, semedo ke mi soz da tutan' û fek têkoşînê xo ra vera nêda. Hayrîye fotografê hîrê lajê xo milê xo de geyrayîne û verê gorê lajê xo Fahrettîn xo rê gorêke dana kolnayîş û vana, ‘Ez bimrî mi verê ey de defin bikerê, ez verê lajê xo de rakoyî.”

 

Hayrîye kiştoxê lajê xo Fahrettîn û aqûbetê Mehmet Alî û Abdulkadîr her tim persa û heta peynîya cuya xo bi omid ciwîya. Hayrîye bi Dayîkê Aştîye dir bi serran aştî pawit. Waşt ke şer û pêrodayîşî peynî bê. Hayrîye semedê nêweşîya kanserî di serrî verê kewte, 16ê êlule de dinyaya xo bedilnaye û serê waştişê aye de cenazaya kîşte lajê aye Fahrettînî de ameye definkerdiş.

 

Kênaya aye Gulîstan Dogan têkoşînê dayîka xo ajansê ma rê ercnayîş kerd. Gulîstane vat, dayîka aye her tim têkoşîn kerdo, serê lingan de menda û vat: "Bi tena sereyê xo ma pîl kerd. Keyeyê xo bi keda xo viraşt. Ez ê banî de ameya dinya, her tim senîn ê banî viraşto vatêne. Dayîka mi xeylêk xurt bî. Her kes hemverê aye de rêzdar bi. Taxe de problem bibîne her kes aye dir şewiryayîne. Dayîka mi rayîrê tutanê xo de şî. Her ke hewl dayîne bireso tutanê xo omidê ci pîl bîne. Vatêne, ‘ez rayîrê tutanê xo de mirena. La esteyê di lajê xo nêdî."

 

'Mi soz da tutanê xo'

 

Gulîstane dewam de wina vat: "Dayîka mi vatêne, 'Welatê bi ziwan û nasname çîyêk bi kesî nêdano qezenckerdiş. Vatêne, ‘ma bi ziwanê xo azad ê, bi têkoşîn azad ê, ganî ziwan û welat bêro pawitiş.' Tepişteyan sey tutanê xo vînayêne. Serranê 90î de tewrê heme çalakîyê grevê vêşanîye bîne. Pêwa emrê ci vatêne, mi soz dayo tutanê xo."

 

'Tu wext peyser game nêeşt' 

 

Gulîstane tewr peyîn wina qedêna: "Dayîka mi pêwa tedayan tu wext peyser game nêeşt. Ez bi têkoşînê dayîka xo sereberz a. Ma cuya xo pîya awan kerd. Ma her wext têhet bî. Mi hetê xo yê xurtî dayîka xo ra girewt. Pêwa her çî aye cuya xo dewam kerd. Dayîka mi vera tedayan xo nêda ro. Dayîka mi hesretê tutanê xo de mende û semedê înan her tim têkoşîn kerd. Lajê xo her wext zerrîya xo de hîs kerd."