ENQERE - HDPyî deklarasyonê xo ke eşkera kerd de vat: ''Ma amade yê ke aktoranê sîyasîyan reyde pêvînayîş û dîyalogan bikerê, pîya şorê, pîya têkoşîn bikerê û pîya îdare bikerê.''

 

Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) derheqê meseleyan, rayîranê çareserîye û muxatabîye de deklarasyonê bi nameyê 'Deklarasyonê vengdayîşê demokrasî, edalet û haştîye' eşkera kerd.

 

Deklarasyon pê beşdarîya wekîl, hemşaredar endam, îdarekar û xebatkaranê HDPyî otêlêka Çankaya ya Enqere de hetê Hemserekanê Pêroyîyan Pervîne Buldan û Mîthat Sancarî ra ame eşkerakerdene.

 

Deklarasyon de verî pêvînayîş û zîyaretî yê bi şarî ameyî ercnayene û dîya zanayene ke şar wazeno îqtîdar bivurîyo û şarî semedê çareserîya meseleyan rolêk dayo HDPyî. HDPyî ard ziwan ke ê îdareyê hemparî rê amade yê.

 

Deklarasyon hetê Hemserekê Pêroyî yê HDPyî Pervîn Bûldan û Mîthat Sancar ra made bi made ame eşkerakerdiş wina yo: 

 

Ma qerardar ê le bi şîarê 'Îtîfaqê Demokrasî' îtîfaqê haştîye û şaran, îtîfaq û paştdayîşê cinîyan, îtîfaqê ekolojî ser o zemînê têkoşînê hemparî pîl bikerê û nê rayîrî ra dewam bikerê. Ma eşkera kenê ke semedê beşdarîya îtîfaqêkê bînî cigêrayîşê ma çin o. Ma wazenê kokê krîzî û neçareserîye Sîstemê Hukmatî yê Serekkomarîye bivurnê. Herinda nê sîstemê otorîter û tekperestî de ma wazenê sîstemê demokratîkî awan bikerê.

 

Namzetê serekîye kamyew partîye ra benê wa bibê ganî herinda nameyan de metod û krîterî bêrê nîqaşkerdene.

 

Ma sey mesuldarîya ma ya sîyasî  nê krîteranê xo aktoranê sîyasîyan û rayaumûmîye reyde pare kenê:

 

* Demokrasîya Bihêze: Hewcedarîya verêne ya Tirkîya demokrasî ya. Coka ma parlamentoyêk wazenê ke tede cîyabîyayîşê hêzan estê, mekanîzmayê hemsengî û kontrolî aktîf ê. Ma pê bawer ê ke demokrasîya bihêze pê îdareyê herêmî û merkezî mumkîn a. Coka ganî demokrasîya bihêze pê garantîkerdişê îdareyan ê herêmîyan bêra peydakerdene.

 

* Muhakemekerdişo Xoser û Bêteref: Dezgehê muhakemerdişî nika binê wesayetê caardişî de yo. Na hişmendîye edalet çin kerdo. Coka ma rê girîng ê ke sere de Meclîsê Wekîlan ê Konseya Ewropa (MWKE), Mehkemeya Heqanê Merdiman a Ewropa û Komîteya Vergirewtişê Îşlkenceyî (CPT) ganî pêşnîyaz û qerarê pêro dezgehanê ke binpaykerdişanê heqan, tecrîd, îşkence, şertanê zîndana ûsn. ser o dayê bêrê caardene.

 

* Rejîmê Qeyûmî Ney Îradeyê Şarî: Gani bi hawayêkê lezabezî hişmendîya rejîmê qeyûman pê qanûnan bêra peynîkerdene, texrîbatê nê rejîmî bêrê weşkerdene û heqê mexdûranê nê rejîmî apey bêrê dayene.

 

* Meseleya Kurdan de Çareserîya Demokratîke: Meseleya tewr pîle ya Tirkîya meseleya kurdan a. HDP çareserîya na mesele de çi bikewo milê ci do bikero. Semedê çareserîya na mesele ganî pêro terefan de dîyalogî bêrê kerdene û gamê samîmî bêrê eştene. Meclîs çareserîya na mesele de ganî serkêşîye bikero. Coka verî sere de heqê ziwanê dayîke pêro heqê globalî bêrê dayene. Ganî meseleyî pê şîdetî nê pê muzakere, dîyalog û qiseykerdişî bêrê çareserkerdene.

 

* Polîtîkaya Teberî ya Haştîyane: Sere de cîranan reyde polîtîkaya teberî ganî haştîyane biba û pêro meseleyê teberî ganî pê dîplomasî, dîyalog û têkilîyanê haştîyaneyan bêrê çareserkerdene.

 

* Cinîyan rê azadîye û têdûştîye: Vilabîyayîş û cabîyayîşê sîstemê hemserekîye gamê ma yê qetî yê. Reyna têkoşînê vera şîdet û cîyanetanê serê cinîyan zî qetî yo. Ancî caardişê Peymana Îstanbulî, wedarnayîşê astengîyanê vera têdûştîya cînsî gamê verênê lezabezî yê.

 

* Ekonomî de Edalet: Semedo ke bêkarî û xizanîye biqedê ganî 'Bernameyê Bi Heqî Vilakerdişî' bêro caardene. Budçe semedê terefgîranê îqtîdarî ney semedê şarî ganî bêra xerckerdene. Hewcedarîyê sey awe, înternet, ceyran û gazê tabî ganî bêpere bibê. Semedê holkerdişê şertanê wendekar, cinî, teqawutbîyayeyan ganî gamî bêrê eştene. Heqê karkeran ganî bigêrîyê binê garantî.

 

* Îdareyê Umûmîye de Lîyakat: Ganî îdareyê umûmîye pê kadroyanê îqtîdarê de mebê, wezîfeyê mexdûranê KHKyî apey bêrê dayene û pêro tayîn û wezîfedarkerdişan de krîterê lîyakatî (layîqbîyayîşî) bêro caardene.

 

* Xoza rê Hûrmet: Sere de KanalÎstanbul pêro projeyê ke xoza texrîb kenê wa bêrê betalkerdene.

 

* Semedê Ciwanan Cuya Azade: Ganî astengîyê vera ciwanan bêrê wedaritene, ciwanî hetê ekonomîkî ra bêrê paştîdayene û fikrê înan komel de bêrê eşkerakerdene.

 

* Destûro Bingeyî yo Demokratîk: Ganî destûro bingeyî yo neweyo ke sivîl, azadîwaştox bo bêro viraştene. Nê destûrê bingeyî de kultur, nasname, bawerî, ziwanê dayîke û terzanê cuya her kesî rê hûrmet bêro mojnayene.

 

* Waad û armanco verên ê HDPyî demokrasîya bihêze, sîstemê edaletî yo xurt û haştîya komelkî ya mende yê.

 

* Sey HDPyî ma amade yê ke nê krîterê corinî semedo ke bêrê caardene pêro terefan de muzakere û dîyalogan bikerê.

 

* Ma venga pêro dezgeh, komel, partî, rêxistin û awanîyan û hemwelatîyan danê ke ma pîya mesuldarî bigêrê. Ma herinda hesabanê bîreyselan, herinda partîzanîye hişmendîya eqlê hemparî û awanîya hempare xo rê esas bigêrê. Şarê Tirkîya mehkumê vateyanê nefretî, cîyabîyayîşê komelkî, partî û dezgehanê bêeqlê hemparî nîyê.''