‘Şar nêeşkeno debara xo bikero, bazarî veng ê’

  • 11:29 25 Teşrîna verêne 2021
  • NAROJANE
STENBOL - Welatijan dîyar kerd ke bi giranbîyayîşê krîzî dir, nêeşkenê bazarî rê pere xerc bikerê û wina vatî: "Bi meaşê asgarî cuye nêşibîyeno 5 cayan ra girewtişê meaşî. Feqîrî tewr zêde bî feqîr, dewlemendî hîna zêde bî dewlemendî. Tena yê ke paşta xo dayê dewlete debara xo kenê.”
 
Bi pandemî û polîtîkayê AKPyî dir krîzê ekonomî û feqîrî her ke şi giran bi, welatijî ameyê sewîyeyêka nêeşkenê hewcedarîyê xo yên sereyîn ê xida bigîrê. Welatijê ke nêeşkenê debara xo bikerê nêşinê bazaran, vejîyî zî saetê şanî pawenê ke sebze û fêkiyê ke mendê berê keyeyê xo. Rewşa welatijan wina yo, serekkomar Tayyîp Erdogan semedê demo newe meaşê xo vet 100 hezar lîra.
 
Ma sey Jinnews şî Pazarê Taxa Kalayci Bahçe yê taxa Pîrî Paşa ê Beyoglu yê Stenbolî. Ma şarî ra rewşa ekonomî pers kerd û reaksîyonê înan wina bê: “Ma nêeşkenê debara xo bikerê. Nêheqî bi şarî kenê. Wa ê zî biceribnê ka bi meaşê asgarî senîn debare bena.” 
 
‘Ganî hîn çî bivuryê’
 
Perîhan Çelîk ya mamosteya matematîkî ya û teqawît a wina vat: “Vayî goreyê ekonomîya welat û şertê mewsîmî vuryena. Hêzê girewtişî werte de yo. Sewîyeya ameyîşî kêmî ya, gelo merdimê ke tutê înan estê senîn debare kenê. Şandînan dimayê bazarî merdimî yenê sebzeyê erdî kom kenê. No bi rastî rewşêke xirab o. Ez her siba bi hêvî wurzena ke meaşê ma rê zam bikerê. La nêkenê. Ganî êdî hîn çî bivuryê.”
 
‘Ma nêeşkenê lazimî bigîrê’
 
Nîlay Çetîn zî wina qalê rewşe kerd: “Ez bi 100 lîra yena bazar. Ez yena keye ewnîyena çîyêk çin o. Hêzê girewtişî roj bi roje keweno. Verê ma nê pereyî ra tewr zêde çî girewtêne. Ez xida hewtane bazar ra gêna. Bazar hîna baş o. Ekonomî zirarêk pîl da şarî ro. Dewlemendî tewr bî dewlemend, feqîrî tewr bî feqîrî. Merdimî êdî çop ra nan kom kenê. Ka wa ey bi meaşê asgarî debare bikerê. O wext do rewşa şarî fam bikerê.”
 
‘Ma nêeşkenê semedê bazarî butçe bivisnê’ 
 
Cinîya bi nameyê Sebahat Doludîzgîn ke bazar de laçikan roşena wina vat: “Ma bi meaş teqawît bî û qezencê tîya ra debare kenê. Hêzê girewtişî nêmendo, her çî vay o. Kîloyê îsotî 8 lira yo, yê brokolî 10 lîra yo. Ma semedê bazarî nêeşkenê butçe bivisnê. Verê wina nêbê. Rewşa feqîran tewr bî xirab.”
 
‘Ma hêvî nêvînenê’
 
Şebnem Çoşkun Merîç ke teqawît a reaksîyonê ramojna û vat: “Butçeyo ke ma bazarî bivisnê tena  sebze esto. Kes nêeşkeno çîyêk bigîro, ramitiş û pesdewarî merd. Ma derheqê ameyoxî de hêvîyêk nêvînenê. Ganî weçînayîş bêro kerdiş. Ekonomî baş nîya. Bacê her çî şarî ra yeno girewtiş. La şarî rê ximet nîno kerdiş.”
 
‘Yê ke paşta xo dayê dewlete debara xo kenê
 
Kedkara keyeyî Melahat Duyurmaz zî wina vat: “Ma bi meaşê teqawîtbîyayîşî debare kenê, la qîm nêkeno. Ma nêeşkenê lazimîyê xo bigîrê. Yê ke gênê zî qîm nêkeno. Zimistan ame, ma do gaz abikerê. Gelo ma do senî pere bidê? Erdogan çareserîyêk nêvîneno. Nêzanê ke cuye senîn a. Semedo ke pere cebê înan ra nêvejîyeno. Şar mexdûr o. Ganî êdî bêro vînayîş. Yê ke paşta xo dayê dewlete eşkenê debare bikerê. Ê bi 100 hezar TL meaş ciwîyenê. Nêheqîyêk pîl şarî rê yeno kerdiş.”
 
‘Ma mird nêbenê’ 
 
Kedkara keyeyî Semra Çabuk zî wina vat: “Heta ke dewlete wayîrê şarê xo nêvejîyo, do ekonomî wina xirab bo. Merdimî rewşêka zehmet de yê. Meaşê asgarî nîmeyê ci kîra rê şino. Gelo ma do bi nê senîn debara xo bikerê. Her çî vay bîyo. Ma nêeşkenê çîyêk bigîrê. Ma 5 kes ê, ma reyan mird nêbenê. Ma derûdorî ra deyn kenê. Ez nêeşkena tutanê xo rê bez bigîrî. Ganî paştdayîş bidê merdiman, ganî vengê ma bêro eşnawitiş.”