'Krîzê ekonomî polîtîkayê şaşî ramojneno'

  • 16:09 6 Teşrîna peyêne 2021
  • NAROJANE
Medya Uren
 
MÊRDÎN - Esnafê bajarê qedîm yê Mêrdînî, semedê krîzê ekonomî ke roj bi roje pîl beno, reaksîyon ramojnayî û vatî: "Cayêk turîstîk o sey Mêrdînî zî derbê pîl werd. No pîlbîyayîşê krîzê ekonomî û polîtîkayê şaş nîşan dano. Krîzê ekonomî polîtîkayê şaş ramojneno."
 
Dimayê zemê ke serê xida, ceyran, gazê xozayî û awa zî ame kerdiş û welatî zehmetîyê pîl vînenê. Mêrdîn bi tarîxê xo sey cayêk turîstîk yeno naskerdiş zî, semedê krîzê ke roj bi rojepîl benê bi problemê pîl dir rî bi rî yê. Bi taybetî esnafê bajarê qedîm gerre kenê û vanê ma deynê xo yê serra vîyarte nêdayê la zemê emsar  deynê ma tewr pîl kerd. 
 
Suzan Uzen (50) 25 serrî yo karê cîya de kar kena. A zî dîyar kena ke dimayê Mêrdînî hetê geştiyarî de aver şina dima Mêrdînê kanî de  loqante akena. Demêk derg o nê karî dir eleqedar bena. Suzane vana aye sey cinîyêke hewil da û serê lingê xo de vinderte û heta nika zî xeylêk serkewtişî bi dest kerdê. Çend cayê bîn zî akena. Coka bi taybetî 2 serrê peyînî kewena binê deynan û problemê pîl ekonomî ciwîyena.  
 
'Krîzê ekonomî her ke şino pîl beno'
 
Suzane bal ant serê problemê ekonomî û vat: "Krîzê ekonomî bi şubeyê korono dest pêkerdo û agêra krîzê ekonomî. Verê zî bi la bi pandemî dir hîna xidar bi. Ma nê prosesî de xeylêk deyndar bî. Heta nika zî ma neêşkenê ê birînê ke şubeyî akerdê bigîrê. Hema deynê ma estê. No zî dîyar keno ke krîzê ekonomî her ke şino pîl beno. Ma  bi guman ê ke safî bibo, do safîkerdişê ci zor bo."
 
'Lazim o polîtîkayî bêrê laverbîyayîş'
 
Suzane dewam de wina vat: "Goreyê mi ganî ma tewr zêde biwazê. Ma eşkenê bajarê xo dewlemend bikerê, laver berê. Bê guman do turîstî tewr zêde bêrê û hetê ekonomî de ma rê paştdayîş bikerê. Lazim o siyasetmedarî tîya de bikewê tevger. Hem hetê ekonomî de hem zî hetê erjnayîşê bajarê kan de lazim o polîtîka bêrê averşîyayîş.” 
 
‘Ez o mecbûr bimanî karkeran kar ra vejî’ 
 
Suzane tewr peyîn wina vat: “Ez hema bi eynî ca dr werd roşena. Semedo ke ez tewr zêde bikerî do kesêk nêro şorbeyêk bi 30 lîra boro. La çi heyf ma çîyê ke gênê di qat vay bîyê. Ma se bikerê ma zirar vînenê. Ez o mecbûr bimanî karkeran kar ra vejî. Çi heyf ma no het ra yenê tengkerdiş.”  
 
‘Ma çareserî wazenê’
 
Funda Aksan (53) Mêrdîn de sabûnê ke viraznenê îdare kena, dimayê merdişê mêrdeyê xo seba 3 tutanê xo yê qij biewno dest bi kar kena û 15 serrî zêdeyêr nê karî dir eleqedar bena. Funda seba kar bikero û hetê ekonomî de xo ray bero xeylêk tengasî derbaz kerda. Nika zî heme tutanê xo bi keda destê xo dana wendiş û pîl kena. Funda dîyar kerd ke zehmetî dîya. Labelê serrê peyîn de problemê ke cuyaya demê aye verê ano vîrê aye. A zî na rewşa ekonomî ra gerreyox a û vana, ganî paştdayîş bêro kerdiş.
 
‘Bi 2 serrî yo zî ma zirar kenê’
 
Funda tewr peyîn wina vat: "Ameyîşê Mêrdînî serê turîstan de yo. Eke no zî bin bikewo do zirarê pîl bikerê. Coka bi 2 serrî yo zî ma zirar kenê. Ne ramitiş ne zî pesdewarî zêde mendo. Lazim o serê nê karî de turîstî de vinderê. Eke aver şêro zî beno ke hetê ekonomî de ma hemine mird bikero.”