Hîkmet Tunç 

 

WAN - Merdimê tepişteyan eşkera kerd ke zîndanan bedilnayê 'Keyeyê Mergî' û vat merg ra ca gênê. Wezaretê Karê Zerî, Wezaretê Dadî û sey nînan Serokkomarê AKPî Tayîp Erdoğan verpersê. La merdimanê tepişteyan  vengdayîşê  tewrbîyayîşê Nobeta Edaletî  dayo destpêkerdiş kerdî. 

 

Zîndanan de hemverê tepişteyanê Kurdan binpaykerdiş, teda û pelçiqnayîş kerdê cuye, wexto peyîn de na vejîyaya sewîyeya tewr cor û tepişteyê nêweşî seba binpaykerdişê heqan yew bi yew dinyaya xo bedilnenê û na zî bêhuqûqîyêke ya yena cuyîne mojinena ra. Tepişteya bi nameyê Garîbe Gezere Zîndanê Tîpê Fyî ya Humara 1ine ya Kandirayî de mendine û hetê gardîyanan ra ameye tecawuzkerdişî û îşkence vîna, 9ê Çeleyî de bişik cuya xo bedilna. Peynîya wextêke tepişteyo nêweşo giran Abdulrezzak Şuyur ke Zîndanê Tîpê Tyê Humara 2yina Alîaga Şakranî de mendêne û tepişteyo bi nameyê Halil Guneş ke Zîndanê Asayîşê Berzî yê Humara 2yine ya Amedî de mendêne dinyaya xo bedilnayî. Tewr peynî Îlyas Demîr hucreyê xo de dinyaya xo bedilna bi. Zîndanî bedilnayê 'Keyeyê Mergî' û no hewteyêko rojeve rayapêroyî yê demokratîke de binpaykerdişê serê tepişteyan û xespkerdişê heqan esto. 

 

'Nobeta Edaletî roja 11ine de dewam kena' 

 

Bêvengîya Wezaretê Dade yê hemverê mergê tepişteyê zîndanan de dewam kena û merdimê tepişteyan zî tever de duştê nê caardişî de çalakî û bernameyanê xo domnenê. Wan de bi amancê caardena serê tepişteyan peynî bo, veşnayîşê înfazan bêro wedaritiş 'Nobeta Edaletî' ameye destpêkerdişî û roja 12ine de do dewam bikero. 

 

'Çar tutê aye tepişteyê' 

 

Merdima tepişteyan Aslîhan Tîmûr ke tewrê Nobeta Edaletî bî, da zanayene ke lajêk aye endamîya rêxistine ra amebi muhakemekerdene û 20 serrî ceza ci rê ameya dayene, lajêke zî 6 serrî yo tepişte yo. Aslîhane ard ziwan ke di tutê aye yê bînî zî, tarîxê cîyayan de ameyê tehlîyekerdiş û wina vat: "Lajê mi Botan Tîmûr 15 serrî yo ameyo tepiştiş û berdî Zîndanê Sîncanî yê Anqarayî. Dimayê wextêk ame tehlîyekerdiş. La seba dosyaya derheqê ey de ceza ameye dayene û 6 serrî yo Zîndanê Tîpê Fyî yê Wanî de tepişte yo. 

 

'Ewro Garîbe rê, meşte zî beno lajê mi rê vejîyo' 

 

Aslîhane eşkera kerd ke, seba Garîbe Gezere ke dinyaya xo bedilnaya zaf xemgîn a û wina derg kerd: "Ewro Garîbe ya, meşte zî beno ke lajê mi bo. Seba çîyê nêro sereyê lajê mi, ez her roj tewrê nobete bena. Hema hema her rojî ma malûmatanê mergî zîndanan ra gênê. Welat de edalet nêmend. Edalet bibayne do tepişteyê nêweşî biameyêne veradayîş. Tutê ma bînê îşkenceyan de yê. Ganî heme dadî wurzê serê lingan. Do no zilm heya çi wext bidomo. Ganî kes duştê merdan de bêveng nêmano.

 

‘Berpirsîyarî dîyar ê’

 

Semra Gumuşlu semedê mêrdeyê xo Yaşar Gumuşlu ke 5 serrî yo tepişte yo û semedê tepişteyê nêweşan tewrê nobete bîya, dîyar kerd ke mêrdeyê ci di serrî yo zîndanê Tîpê H yê Asayîşê Berzî yê Erzorîmî de hucre de yeno tepiştiş û wina vat: “Tepişteyê ma cuye ra yenê îzolekerdiş. Koxuşanê edlî û koxuşanê xoser de her tewir hewcedarî yenê kerdiş la tepişteyê sîyasî tena hucre de yenê tepiştiş. Ma semedê rewşa tepişteyan bi endîşeyîn ê. Zîndanî vuryayê cayê mergî. Berpirsîyarê nê Wezaretê Dade, serekkomar û wezîrê zereyî Suleyman Soylu yo.”

 

‘Şert û mercên wan nebaşin’

 

Semra dewam de wina vat: “Vanê ke întîxar kenê û serê mergan gênê. Tu tepişteyî qasê ke întîxar bikerê bêîrade nîyê. Şertê ke înan ver bi mergî benê estê. Koxuşê sîyasî de her tim sîstemêk ‘odaya sunger’ û ‘odaya germ’ viraştê. Ê odayan de 24 saetan lamba akerdeyê, lavabo û banyo bi kamera yenê taqîbkerdiş. No tedayê psîkolojîk o. Tepişteyî bi binpêkerdişê heqan ê hemverê merdimayî de yenê rî bi rî. Cenazeyê ke zîndanan ra vejênê ê berpirsîyar ê.”

 

‘Tepişteyê sîyasî têkoşînê cuye danê’

 

Fîlîz Uyar zî vat, semedê lajê xo Metîn Uyar tewrê nobeta edeletî bîya û lajê ci 13 serrî yo tepişte yo û 8 serrî zîndananê cîya de mendo û vat: “Ewil zîndanê Tîpê Hyê Asayîşê Berzî yê Erziromî de mend. Tewr peyîn zî zîndanê Asayîşê Berzî yê Wanî ra surgunê zîndanê Gîresunî ame kerdiş. Ma xebera surgunî dima ra girewt. Lajê mi zî sey tepişteyê bînan şertê zîndanî de têkoşînê cuye dano. Wan de bi kelepçeyê çewtî berdî Gîresun. Semedê Kelepçeyî qevdê destê ci heme bî birîn.”

 

‘Wa tutê ma ganî bêrê veradayîş’

 

Fîlîze tewr peyîn wina vat: “Ez semedê heme tepişteyê sîyasî bi waştişê edeletî têkoşîn kena. Hewteyo peyîn de xeylêk tabutî zîndan ra vejîyayî. Ma êdî mergan nêwazenê. Ma heme keyeyan nobete rê pawenê. Heta vengê ma vejîyo ma do semedê tutanê xo edelet bigeyrê. Ma merg nêwazenê. Wa tutanê ma ganî vera bidê.”