Keyeyê tepişteyan ê Botanî: Hemverê zilmî de bibê yew

  • 10:01 11 Çele 2022
  • NAROJANE
 
Rojda Aydin
 
ŞIRNEX - Keyeyê tepişteyan ê Botanî, vera binpaykerdişê heqan ê tepişteyan de reaksîyon ramojnayî û vatî: "Seba peynîkerdişê zilmî hemverê tepişteyan de, ganî keyeyê tepişteyan bibê yew û pêwa hemverê  polîtîkayê  zîndanan reaksîyon bidê. Ganî ma paştdayîş bidê çalakîya 'Nobeta Edaletî' û wayîrê xoverdayîşê tepişteyan de vejîyê." 
 
Keyeyê tepişteyan bi çalakî û eşkerayîyê xo bale antî serê rewşa tepişteyan. Amed û Wan de seba tepişteyê nêweş û tepişteyê ke înfazê înan ameyo betalkerdiş çalakîya "Nobeta Edaletî’ ameye destpêkerdiş. Çalakgerê "Nobeta Edaletî" rayaumumî rê vengdayîşê paştdayîşî kerdî.
 
Tepişteyo bi nameyê Osman Beytûr ke, 12 serrî ceza ci rê ameya birnayîş, 6 serrî yo tepişte yo. Osman, 5 serrî Zîndanê Tîpê Tyî yê Şirnexî de mend û dima ra sirgûnê Zîndanê Dîlokî ame kerdiş. 
 
Tepişteyo bi nameyê Ayaz Avşar zî 16 serri ceza ci rê ame dayîş, 6 serrî yo tepişte yo. Ayaz ke wexto ame tepiştiş reyêk şawit Zîndanê Alanyayî, dimayê serr û nîm bîn ame tehlîyekerdiş. Ayaz dimayê mengêk û nîm tepîya reyêk bîn ame destbendkerdiş û ey şawitî Zîndanê Şirnexî û dima ra zî sirgûnê Zîndanê Tîpê D yê Amedî kerdî. 
 
Dadîya Ayaz Avşar Taybet Avşar û dadîya Osman Beytûr Hatîce Beytûr ajansê ma rê qisey kerd û bihêsgirîye vengdayîş rayaumûmîyî rê kerd. 
 
‘Zilm tutanê ma rê kenê’
 
Hatîce, destpêkê qiseykerdişê xo de bale ante serê zilmî û zordarîyê hemverê tepişteyan yeno kerdiş û vat: "Osmanî bi rayîrê telefonî mi rê behsê rewşa xo ya zîndanî kerd. Mi waşt ez şêrî pêvînayîş la nêverda û mi ra vat 'Meye, tîya de zilm û zordarî esto. Rojêke ya reyêk ya zî di rey erzenê serê qawîşa ma. Heme tefûtalê ma vila kenê'. Pêvînayîşî de seba ke ma zî zordarî ver rî bi rî nêmanê nêverdenê ma şêrê pêvînayîşî zî. Her tewirî zilm ma û tutanê ma rê kenê." 
 
‘Ma rewşa tutanê xo ra biendîşeyîn ê’ 
 
Hatîce, diyar kerd ke paştdayîşê keyeyan ê seba tepişteyan muhîm o û wina vat: "Ganî keyeyî bêveng nêmanê. Lazim o ke keyeyê tepişteyan dest bidê destê yewbînan û şêrê verê mehkemeyan seba tutanê xo verê mehkemeyan de waştişê edaletî bikerê. Menga Çeleyî de 7 cenazeyî zîndanan ra vejîyayî. Çi ver ra, nê cenazeyî zîndanan ra vejîyayî? Hende mîyanê çar dêsan manenê la reyêk de cenazeyî zîndanan ra vejîyenê. Çirê tepişteyî xo bikişê? Ma rewşa tutanê xo ra biendîşe yê. Verpersîyarê na rewşe zî hukmat bi xo yo."
 
‘Lazim o ma paştdayîş bidê Nobeta Edaletî’ 
 
Hatîce, vengdayîşê peynîkerdişê zilmo ke hemverê tepişteyan de yo kerd û wina peynîya qiseyanê xo ard: “Nika înfazê tepişteyan yeno betalkerdiş û serbest nînê veradayîş. Ganî tepişteyî bêrê veradayîş. Wa peynîya nê zilmî bîyarê. Wa bêro zanayene ke ma do her tim serê rêçe tutanê xo de bê. Ma reyêk bîn waştişê edaletî kenê. Ma nêwazenê zerrîya dadîyan bisojo. Ma waştişê azadîya tutanê xo kenê. Nika Amed û Wan de keyeyê tepişteyan dest bi çalakîya 'Nobeta Edaletî' kerda û lazim o heme keyeyê tepişteyan paştdayîş bidê çalakî."
 
‘Pêvînayîşê telefonî yenê birnayîş’ 
 
Dadîya Ayaz Avşar Taybet Avşar, zî dîyar kerd ke zilmêko pîl serê tutanê înan yeno kerdiş û wina vat: "Waştişanê tutanê ma nîyanê ca. Tefûtalanê înan nêdanê înan. Erzenê serê qawîşanê înan, cigêrayîş kenê. Ma kincan, kitaban, newresîman û xeylêk çîyê bîn ke şawenê înan rê nêdanê. Bi keyfî nêdanê înan. Wexto bi telefon ma rê gêrenê behsê zilmî kenê telefon yeno birnayîş. Nê ra ver ma nêeşkenê yewbînan dir qisey bikerê. Dimayê ke Garîbe Gezer zîndan de dinyaya xo bedilna lajê mi, mi gêra û wexto behsê aye kerd telefon ame birnayîşî.”
 
‘Tecrîd serê zîndanan de tesîr keno’
 
Taybete dewam de wina vat: "Menga kanûne de 7 cenazeyî zîndan ra vejîyayî. Ma nêwazenê zerrîya dayîkan biveşo. Berpirsyarê nê çî hukmat bi xo yo. Ma nêwazenê çîyêk bêro sereyê tutanê ma. Ma wazenê weşî û azadî bêro nê welatî. Waştişê ma oyo ke no bêhuqûqî peynî bibo û tutê ma bêrê veradayîş. Seba ke rewşa min a madî baş nîya, ez nêeşkena hertim şêrî pêvînayîş. Hîrê mengî yo ke mi lajê xo nêdîyo. Zîndanan de tecrît giran bîyo, no tesîrê pêro zîndanan keno.”
 
‘Ganî ma nobeta edaletî pîya girs bikerê’ 
 
Taybete tewr peyîn wina vat: “Keyeyê tepişteyan ra dayikan dest bi çalakiya nobeta edaletî kerdê. Ma çalakiya înan silam kenê û ganî ma na çalakî pîya girs bikerê. Heta damleyêk gonîya ma bibo, ma do serê rêça tutanê xo de bê.”