Wan de polîtîkayê şerê taybetî dewre de yo: Kiştiş, şîdet û fuhuş
- 13:31 4 Sibate 2022
- NAROJANE
WAN - Avûkate Jîyan Ozkaplan bale ante serê şîdetî, kiştiş û fihûşî yo ke cinîyan rê yeno ferzkerdiş û da zanayene ke polîsî serê cinî û tutanê kênayan de bi asanî kenê û wina vat: "Dewa ya Îpek Ere de verguman çawişo pispor Mûsa Orhan nêameyo tepiştiş û no netîce polîtîkaya lîşin a dewlete ya. Netîceyê caardişê sîstemê hukmî de fuhûş, kiştiş û îstîsmarê cinîyan zafêr beno.
Polîtîkaya şerê xusûsî hema hema her meydanê cuwîyayîşî de cinî û tutî hedef gêna. Netîceyê polîtîkayê yenê antiş ke, bi destanê polîsan, eskeran û qurûcîyan; serebûtê fuhûşî, tacîz û qetilkerdişê cinîyan zafêr beno. Vejîya meydan ke Wan de salonêke spa û masajî ya ke cinîyan ver bi fuhûşî dir bena esta. Goreyê xeberê Ajansê Mezopotamyayî; şaristan de 16ê Çeleyî de Emnîyetî eşto serê salone. Sereştişê salone de di ci ra wezîfedarê îstîmlakîyî, 6 kesî ameyê destbendkerdiş. Eşkerayo ke hetê emnîyetî ra ameyo dayîş de kamerayêk ke xemlê ampûlî dayo ci zî ameya desteserkerdiş. Dimayê eşkerakerdişê emnîyetî vejîya meydan ke wirdî xebatkarê îstîmlakî polîsî bîyê. Walîtîya Wanî zî derheqê rastîya serebûtî de beyanatêk nuştekî da û vat yew polîsan ra ameyo tepiştiş, yew zî ameyo veradayîş.
Serekê Komîsyonê Heqê Cinîyan ê Baroyê Wanî avûkate Jîyan Ozkaplan derheqê babete de erjnayîş kerd.
‘Polîtîkayê lêşinî yê dewlete’
Jîyane eşkera kerd ke şaristananê mintiqayî de caardişê madeyê tiryakî û fihûşî xeylêk zafêr bîyo û derheqê salona masajî ya Wanî ke, ûca de fuhûş cinîyan rê yeno ferzkerdişî ke qisey kerd û vat: "Kurdistan de caardişê madeyê tiryakî û fuhûşî zafêr bîyo. Wan, Amed û Colemêrge de wexto peyîn de merkezê spa û masajan zafêr bîyê. Nê cayî wina sey cayê fuhûşî vejîyenê vernîyê ma. Wan de nê merkezî de di polîsî zî bîbî. Polîsî serê cinî û tutan de nînan bi rehetî kenê. Dewa ya Îpek Ere de verguman Mûsa Orhan nêameyo tepiştiş û no zî netîceyê polîtîkaya lîşin a dewlete ya. Netîceyê sîstemê hukmî de fuhûş, kiştiş û îstîsmar zafêr bîyo."
‘Polîsan bi xususî weçînenê û şawenê’
Jîyane dewamîya qiseyanê xo de sebebê zafêrbîyayîşê madeyê tiryakî û fuhûşî wina vat: "Polîsê mintiqa de yê wezîfe kenê bi xusûsî yenê weçînayîşî û şawitişî. Polîsî ganî asayîşî bigîrê, la fuhûşî dir veyîyenê vernî. Dimayê feshkerdişê Pêkerdişê Stenbolî de kiştiş û şîdet zafêr bî. Her rojî tewr kemî di yan zî hîrê cinî yenê qetilkerdiş. Seba qatilanê cinîyan tehrîkê bêheqî ra fayde bigîrê behaneyê namûsî danê vernî. Sebebê zafêrbîyayîşê hêrişê wexto peyîn de vera qeneatê hukmî caanê."
‘Sebebê kiştişî sîstemî edaletî yo’
Jîyane îşaret kerd ke 29ê Çileyî de Wan de mêrdeyo bi nameyê Veysî Şenguler, Zeynep Şenguler e ya ci dir zewejnayeya û mêrdeyo bi nameyê Veysel Coşkûn qetil kerdo û wina derg kerd: "Cînayeto plankerde kenê. Goreyê îdîayan wexto plan keno, hedefê ey Veysel Coşkûn bîyo. La cinî zî bi rehetî kişeno. Qatil wexto plan keno vano; 'Ez bi serê nameyê namûsî bikerî do cezaya mi bêro war.' Vera nê cinî zî kişeno. Sebebê nê zî sîstemê hukmî yo."
‘Hukm bi zîhnîyetê mêrdeyî yeno îdarekerdiş’
Jîyane bale ante serê rolê qerarê hukmî yo ke kiştişê cinîyan de û vat, vera cipersayîşêk bi tesîr nîno kerdiş, vera polîtîkayê bêcezaverdayîşî û tehlîyekerdişê vergumanan, kiştişê cinîyan zafêr beno û wina peynîya ci ard: "Cinî duştê şîdetî de waştişê veradayîşê xo kenê. Pêwa ke veradayîş heqêke yo zî, cinî tersenê ke bîyarê ziwan. Tehda gênê verê çiman û wina dewam keno. Sewbîna hukmêko bi zîhnîyetê mêrdan yeno kerdiş esto. Babeta qerarê pawitişî û dûrîvistişî de zî kemanî estê. Hêzê asayîşî ra bigîrê heta persêr heta mehkemeyê cezayî û mehkemeyê keyeyî de qelsî estê."
‘Ganî têkoşîn bêro kerdiş’
Sewbîna Jîyane peynîyê qiseyanê xo de bale ante serê têkoşîne û eşkerakerdişî ke, duştê polîtîkayê yenê kerdiş ganî cenî û tutî bibê wayîrê şuûrî û têkoşîna xo bixebetnê