Îmzaya di rojnamegeran xebera ‘Koma Aştîye’ de ya
- 15:42 11 Teşrîna verêne 2022
- NAROJANE
MERKEZÊ XEBERAN - Mudure ma ya xeberan Safîye Alagaş ke ameye tepiştiş û endama Merkezê Cigêrayîşî yê Jîneolojîye û rojnamegere Nagîhan Akarsele îmzaya înan reya ewil 2009ine de DÎHA de demê dest bi meslege kerdî ameyî têhet. Yewin xebera her di rojnamegeran, xebera Koma Aştîye ya bi vengdayîşê Rayberê PKKyî amebî.
Rayîrê Mudûra ma ya Xebera Safîye Alagaş ke ameye padayîş û endama Merkezê Cigêrayîşî yê Jîneolojî û rojnamegere Nagîhan Akarsele bi serran o verê Ajansê Xeberan ê Dîcle (DÎHA) de bi yew. Her di rojnamegerê ke bi qelama xo hemverê îdeolojîyê camêrd-dewlete têkoşîn kerdî, ê wextî îmza eştî xeberanê xeylêk muhîman.
Xebera yewin ê bi îmza ya Nagîhane 18ê teşrîna verêne 2009ine de ame weşanayîş. Xebera ke bi Safîye dir zî viraştê, Nagîhane ercnayîşê Sekreterê Cinîyan ê sosyalîst Enternasyonal Marlene Haas yê derheqê Koma Aştîye ya bi vengdayîşê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ameya, pare kena.
Safîye 8ê hezîrane de operasyonê hemverê rojnamegeran de ameye destbendkerdiş û bi 15 meslegdaranê xo dir 16ê hezîrane de ameye tepiştiş.
Nagîhane zî 4ê teşrîna verêne de bajarê Silêmanîye yê Herêma Federal a Kurdistanî de suîkastêkê bi hemkarîya PDK-MÎTî de ameye qetilkerdiş.
Xebera hempar ê her di rojnamegeran…
"Sekretera Cinîyan ê Sosyalîst Enternasyonal do komê aştîye pêşwazî bikero
SAFIYE ALAGAŞ / NAGÎHAN AKARSEL
STENBOL(DÎHA) - Sekretera Cinîyan ê Sosyalîst Enternasyonal Marlene Haas, dîyar kerd ke şer semede cinîyan problemê cîya ano rojeve û cayê şer û pêrodayîşî estê, ganî cinî tewrê pêvînayîşê aştîye bibê û no tewr zêde biresnp amanc. Haase, sewbîna dîyar kerd ke Fîlîstîn û Israîl do Tirkîya zî serê babete de şêrê. Haase vat, semedê pêşwazîkerdişê aştîye yê bi venga Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî yenê Tirkîya do Sîlopî de bo.
Sekretera Cinîyan a Sosyalîst Enternasyonal ke seranserê dinya de 156 rêxistinê cinîyê endamê fotograf, Femînîst Marlane Haas, dîyar kerd ke xebatê derheqê aştîye de her cayê dinya de cayêk muhîm ê cinîyan esto, prosesê aştîye yê Israîl û Fîlîstanî de semedê cinî tewrê prosesê aştîye bibê, xebat û pêvînayîşî ameyê kerdiş. Haase ard ziwan ke do Tirkîya zî pêvînayîşê PKK, DTP û hukmatî bêrê kerdiş û ganî sazgehê cinîyan zî tewr bîyê, ewnîyayîşê înan verê çiman de bêrê girewtiş, semedê cinî tewrê prosesê aştî bibê, do hewldayîşê ma bibê. Haase dîyar kerd ke komê aştîye yê bi venga Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî yenê Tirkîya, semedê çareserîya problemê kurdî hemleyêk girîng o û vat, do aye zî semedê pêşwazîkerdişê Silopî de bo. Pêwa nê vat, Sosyalîst Enternasyonal organîzasyonê cinîyan tewr kan û hîrayê dinya yo û amancê înan oyo ke her ca têduştîya cinî û camêrdan bibo, tena parlamentoyê Swîdî de sera 50 endamê cinî estê.
‘Cinî qurbanîyê şerî yê’
Haase bale ante probleme ortax yê cinîyan ser û wina dewam kerde: “Sere de feqîrî yeno. Dima ra probleme perwerdeyî. Cinî tewrê perwerdeyî nîya kerdiş. Xeylê welatan de cinî nêeşkena perwerdeyî bigêra. Şîdetê vera cinîyan pêroyê dinya de esto û eynî wext de pêroyê şeran de timî cinî qurban bena. Nimune, sey Fîlîstînî Tirkîya de zî cinî bena qurbanîya şerî. Ma wazenê ke derheqê na babete de xebatan bikerî. Hirê partîyê kurd yê ke endamêma yî, ganî Tirkîya ra DTP, Îran û Iraqî ra her yew partîyê kurd ma bêrî têhet û rewşa cinîyanê kurd kombîyayîşêk de bigêrî dest. Kombîyayîşêk winasî de ma nêeşkenê çareserîyêko mîyanneteweyî awan bikerî. Ganî ewil ma DTPyî reyde qissey bikerî.
Enerjîya cinîyanê DTPyî hêz dana
Haasa dewamê qiseykerdişê xo de rewşa kurdan ya ke Tirkîya tede ya ercna û vat: "Tirkîya de 20 milyon kurd estî. La ziwanê înan yeno astengkerdene. Ziwanê înan nêgirîyeno binê asayîşê desturê bingehî. Na rewşe tena 20 milyon nê pêroyê Tirkîye eleqedar kena. Rewşêka xidar û negatif a. Enerjiya cinîyê DTPyî tesîrêko xirab enternasyonalîstan ser de kena. sosyalîst enternasyonalist 1907î de kombîyayîşêk pê ard û qerar da ke 'ganî cinî maseya ke tede aştî yena qiseykerdiş de ca bigêrî û bibî parçeyê ci' Ma şopdarê nê qerarî yî. Seba ke cinî tewrê prosesî biba ma xebatanê cîyayan rayîr benî. Ma Fîlîstîn û İsraîlî de serekwezîranê wirdî welatan reyde qisey kerd û ma vat ' seba ke no şer peynî bibo, ganî şima cinîyan tewrê prosesî bikerî. Tirkîya de babetêka winasî esta. Ma do PKK, DTK û dewletan reyde qisey bikerî û vajî ganî vatişê cinîyan çiman ver de bêro girewtiş û tewrê prosesî bikerî. Na babete de do hewlsayîse ma bibî.”
Haasa vatişanê xo wina dewam kerde: "Ez bawer kena ke do cinîyê kurd tesilî aştî bîyarî. ez wazena wazena rayîrşîyayîşê aştîye yê cinîyanê kurdan de hetê înan de biba. Derheqê ê verênan de malumatê mi zêde çinî yo. La no proses de seba aştîye ez do paştî bida no hemleyî. No semed ra ez do şêra Amed û tewrê pêşwazîkerdişê koma aştîye biba. Heto bîn de ganî êdî dewlete zî goreyê na hemle gaman bierza."
Rêxistinê Cinîyan ê Sosyalîst Enternasyonal; 1907ine heta nika kom beno
Rêxistina Cinîyan ya Sosyalîst; 1907an ra nata kom bena. Rêxistina Cinîyan ya Sosyalîst ya Enternasyonalist ke 1907î de binê banê Sosyalîst Enternasyonalîstan de ameya yew ca 156 rêxistinê cinîyan bî û rêxistin serre de 4 reyan kome bena.
Temsîlkarê cinîyan ya sosyalîstan ke kombîyayîşan sey haletê resnayîşî vînenê, kombîyayîşê înan do Isparta de pê bêro û do şîdetê serê cinîyan bêro munaqaşakerdiş. Rêxistin tena probleman munaqaşa nêkena. Hukmatanê hereme reyde pêvînayîşan pê ana û zextan awan kena.”