Melek Avci

 

ENQERE - Avûkate Hedîye Gokçe Baykale helwestê hukmî yê dosyayê qetilkerdişê cinîyan de ercna û da zanayîş ke semedê cezaya şikdaran bifînê, delîlo tewr qij zî semedê feydeyê şikdarî de şuxulnenê û şikdarî zî sey şikdar ney, bi perspektîfê mexdurî de ercnenê.

 

Dimayê feshkerdişê Peymana Stenbolî dima ke hetê serekê komara AKPyî Tayîp Erdogan ra ame antiş dima kiştişê cinîyan û sûcê hemverê cinîyan zêde bî. Şikdarî bêcezaverdayîşê hukmî ra cesaret gênê û bi fikrê ke ‘ez o çend serrî rakewî û vejîyî’ suc kenê. Hukm, prosesê dewa de yenê muhakemekerdiş, camêrdan rê kewenê hewldayîşê ‘teqdîr’, ‘rewşa başe’, ceza fînenê yan zî qerarê beratî danê.

 

Rojê vîyarte de dadger Serkan Tuzun ke Wezaretê Dade de wezîfedar bi, cinîya xo Îlksen Tuzun ke şîdetê sîstematîkî ci rê kerdêne, qetil kerd û dima ra zî peynîya cuya xo ard. Heyetê Dozgerî û Dadgeran (HSK) derheqê camêrdê şikdarî de mesajê sersaxî weşana. Dimayê reaksîyonê rayaumûmî mesaj ame wedaritiş. No nimûne bi tena sereyê xo nêzdîbîyayîşê hukmî hemverê kiştişê cinîyan û şikdarî mojneno.

 

Komeleya Ewilî Cinî û Tutî Hedîye Gokçe Baykara derheqê babete de, mekanîzmayê hukmî de ke cesaret senîn ci ra yeno girewtiş, ercnayîş kerd.

 

‘Dadgehe semedê  şikdarî çi destê înan ra yeno kenê’

 

Hedîye peyamana Stenbolî ard vîr û wina vat: “Dimayê feshkerdişê Peymane dima her çiqas ke wezaretê karê zerreyî vajo do planê çalakîya heqê merdiman bi tesîr û hewce bi Peymana Stenbolî çin o zî hema hema her roje cinîyêke yena qetilkerdiş. Sebebê nê cîya estê. Yew sebebo girîng helwestê dadgehan o. Qanûnê cezaye de problemê pîlî çin ê. Qanûnê înfazî de problemî estê. Dadgehî semedê şikdaran bipawê, çi destê înan ra yeno kenê.”

 

‘Delîlêkê zaf qij semedê feydeyê şikdaran şuxulnenê’

 

Hedîye qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Dadgehe bi pespektîfê şikdarî ney, bi mexdur nêzdî bena. Dadgehe semedê cezaya şikdarî  kêm bikero her şert û mercî kena. Sewîyeya destveradayîş de bo zî îdiayê bi kesêk bîn dir têkilî esto çin o, cigêrayîş kenê. Dosyayêke ma de dadgehe semedê camêrdêko cinî waştişê ey yê zewacî qebûl nêkerdibî û tahrîkê bêheq ceza fistibi. Semedê sebebê wina û çîbînî cezayî yenê fînayîş.”

 

‘Kiştoxî bi fikrê ‘ez o hîn bimanî û vejîyî’ cinîyan qetil kenê’

 

Hedîye dewam de vat: “Şikdarî ceza bigirî zî zêde tepişte nêmanenê. Şikdarî bi ‘kontrol veradayîşî’ yenê veradayîş û mîyanê şarî de gêrenê. Şikdarî yenê veradayîş, şîdetê xo dewam kenê. Tesîrê cezaya yena dayîş çin o. Bêguman no zî vernîya şîdet û qetilkerdişî akeno. Camêrdî vanê, ‘ma do se bibo, ma do serrêke tepişte bimanê û bêrê veradayîş. Her çiqas vajê êdî rewşa baş ra ceza nêna kêmkerdiş zî semedê teqdîrê dadgehe de yo, hîn sebeban bi ca anê. Semedê cezayê giranî çin ê, şidarî cesaret gênê.”

 

'Bahaneyî benê sebebê xelasbîyayîşê şikdarî’

 

Hedîye bale ant serê qetilkerdişê binê nameyê întîxarî de yenê mojnayîş û vat: “Ma bi serebûtê ‘cor ra kewte’ zaf zêde yenê. Dadgehe xeylêk serebûtê wina de semedê ‘qelsîyê delîlan’ qerarê bêtaqîbkerdişî dana. Semedê nê zî serebûtî zêde benê. Bi bahaneyê sey, ‘întîxar kerd, linga aye şemitîya, bi alkol bî’ vejênê vernî. Netîce reyna şino eynî berî. Semedê  şikdaran beno bahaneyê xelisbîyayîşî.”

 

‘Ganî fikrê xo bivurnê’

 

Hediye babeta qetilkerdişê Îlksen Tuzun de zî wina vat: “Hewteyê vîyarte de dadgeh Serkan Tuzun cinîya xo Îlksen Tuzune qetil kerd û dima ra peynîya cuya xo ard. HSKyî derheqê nê de mesajê sersaxî weşana. Na rewşe bi rastî biqesawet a.  HSK sazgehêk zaf cidî yo. Vera ke bifikîrîyê no merdiş çira qewimîyayo, weşanayîşê nê mesajî nêno qebûlkerdiş. Ma vînenê ke cînayetê cinîyan polîtîk o. Ganî êdî her kes na raştîye bivîno û qebûl nêkero. HSKyî dimayê reaksîyonan mesaj wedarna la no ewnîyayîşê hukmî yê hemverê cinîyan mojneno.  Ganî cezayê zaf bi tesîr bidê kiştoxê cinîyan. Ganî dadgehe ewnîyayîşê hemverê cinîyan bivurno. Ganî bi  perspektifê mexdur ney, bi perspektîfê şikdarî de biewnê.”