Dayîkê Aştîye: Hemverê şuxulnayîşê çekanê kîmyayîyan sere wedarnê
- 11:24 20 Teşrîna verêne 2022
- NAROJANE
Rojda Aydin
AMED - Endamê Meclîsê Dayîkê Aştîye yê Amedî, reaksîyon vera şuxulnayîşê çekanê kîmyayî mojnayî û vatî: "Bi serran o her çar parçayê Kurdistanî de hemverê tutanê ma de şerêko xidar esto. Mîyanê nê şerî de tutê ma bi çekê kîmyayî qetil kenê. Ganî sere de Şarê Kurdî sere wedarnê û hemverê wehşetî vejîyê.”
Hêrişê Arteşa Tirke serê herêmanê; Zap, Metîna û Avaşînî yê Herêma Kurdistano Federe ke 17ê nîsane de bi hemkarîya Partîya Demokrate ya Kurdistanî (PDK) dest pêkerdibi, bi 6 aşmî yo bêmabên dewam keno. Goreyê xebera Ajansê Xeberan ê Firatî (ANF) mîyanê 6 aşmê peyînan de tewr tay 2 hezar û 476 rey gulevaran ameyo kerdiş û çekê kîmyayî qedexeyî ameyê şuxulnayîş. Sewbîna ANFyî rojê vîyarte de derheqê tesîrê çekê kîmyayî de dîmenêk û dima ra zî eşkerayîya Fermandarîya Qerargahê Hêzê Pawitişê Şarî (NPG) pare kerd û dîyar kerd ke 17 gerîlayî hêrişê bi çekê kîmyayî de ameyê qetilkerdene.
‘Bi çekê kîmyayî kurdan çin kenê
Çalakî û eşkerayîyê hemverê caardişê çekê kîmyayî dewam kenê. Endamê Meclîsê Dayîkê Aştîye yê Amedî, derheqê babete qisey kerdî û reaksîyon mojnayî.
Yildiz Doganaye, reaksîyon vera şuxulnayîşê çekê kîmyayî mojna û vat: “Şuxulnayîşê çekê kîmyayî reyde Tirkîya sûcê merdimayî kena. Wa peynîya nê wehşetî bîyaro. Bi çeke tewr giran hêrişê tutanê ma kenê. Bi serran o ma waştişê azadî û aştîye kenê. Hemverê nê nêheqî ke yenê ciwîyayîşî de tutê ma şî. La bi wehşet hêrişê tutanê ma kenê. Dewaya çi tutanê ma rê kenê? Bi serran hemverê Şarê Kurdî de çekê kîmyayî yenê şuxulnayîş. Wexto ke ma ê dîmenî dî, ma nêzana ma estê yan nê! 17 ciwanê kurdî bi kîmyasal ameyî qetilkerdiş. Wa kezeba Erdogan, Suleyman Soylu û Barzanî biveşo. Barzanî vano, ‘ez kurd a’ la ewro tewrê wehşetî bîyo. Ma nê qebûl nêkenê. Erdogan sûcê merdimayî keno. Bi çekê kîmyayî wazenê kurdan çin bikerê. Wa Şarê Kurdî êdî aya bê."
Yildize, venga Şarê Kurdî û dinya kerd ke hemverê nê sûcê merdimayî de vengê xo berz bikerê û wina qedêna: "Çareserî verê ma kurdan de ya. Ganî ma wurzê serê lingan û hemverê nê zulmî de vinderê. Ma nê şerî rê çareserîyêk bivînê. Wa êdî gonî nêrijîyo.”
‘Vera tutanê ma de şerêko xidar esto’
Nafîye Yîgîte qiseykrdişê xo de wina bale ante xebetnayîşê çekanê kîmyayî ser û vat: “Ma nê wehşetê ke ewro yenê rayraberdiş şermizar kenê. Kesê ke vanê ma merdim ê, edalet pawenê û misilman ê, ganî vengê xo berz bikerê. Bi serran o her çar parêçeyê Kurdistanî de vera tutanê ma de şerêko xidar esto. Mîyanê nê şerî de tutanê ma bi çekanê kîmyayîyan qetil kenê. Şarê sivîlî ra biêrêne heta tutê ma yê serê koyan, pêro zî pê kîmyasalan yenê qetilkerdiş. Semedo ke ma vernîya nê şerî bigêrî û ganiye bidî vindarnayîş, ma bi serran o ke waştişê aştîye kenê. Ma vat ‘bêrêne ma dest bidê destê yewbînan û aştîye awan bikerê’. La hukmatê AKPyî her ke şino bi hawayêko xidar hêriş keno. Ma nê şerê leşin nêwazenê.”
‘No zilm û hovîtî nînê qebulkerdiş’
Nafîyeye dîyar kerde ke Dayîkê Aştîye hertim mîyanê têkoşînî de bî û wina dewam kerde: “Seba ke çekanê kîmyayî nêrê şixulnayîş Wezîrê Edaletî, dezgeyê înan û tu cayêk nêmend ke ma muracat nêkerd. La çi heyfo ke her ca de eştî ma ser û cewab nêdayî ma. Raşteraşt vanê; ma aştîye nêwazenê. Bi kîmyasalan wazenê kurdan çinî bikerê. Başûr ra bigêrêne heta Vakur tutanê kurdan qetil kenê. Çimê pêroyê dinya vera qetlîyamî de padaye yo. Kesêk nêvano ke domanê kurdî ewro bi kîmyasalan yenê kiştiş, acaba mesele çi ya? Qey seba ma vengdayîşêk nêkenê. Qey çimanê xo ma rê padanî? Vengê mi şarê Ewropayî re yo ke wa çim û goşanê xo akerê. Wa bêveng nêmanê. Êdî tehemulê ma nêmendo. No zilm û hovîtî nînê qebulkerdiş. Ez veng dana kurd û tirkan ke vera şerî de vajî êdî bes o.”
‘Dewleta tirke sûc kena’
Perîhan Karayile daye zanayîş ke merdimîye de nimuneyê nê çîyanê winasîyan çinî yo û wina vat: “Ma heta ewro nêdî ke dewletê bînî çekanê kîmyayîyan şuxulnayî. La dewleta tirke ewro tutanê ma ser de çekanê kîmyayîyan şuxulnena. Zerrîya ma dayîkan vêşena. Nê qirkerdiş û hovîtî bi paştîdayîşê Barzanî yenê kerdiş. Ma nêwazenê ke êdî qesebaya dayîkan bivêşa. Barzanî ortaxê nê qetlîyamî yo. Hukmat vano ma çekanê kîmyayîyan nêşuxulnenê. La zûrî keno. Dîmenê înan ke kîmyasalan şuxulnenî vejîyayî raşte. Şixulnayîşê çekanê kîmyayîyan qedexe yo. La dewleta tirke şuxulnena û sûc kena. Vera nê caardişan de ganî cihan werizo payan ser. Ez veng dana şarê kurd ke werizî payan ser.”