Sema Çaglak

 

ŞIRNEX - Dayîkê ke merdim û tutanê înan qedexeyê tebervejîyayîşê kuçeyan ê Cizîrî de ameyî qetîlkerdene, dîyar kerdî ke na festîvale hetê hukmatî ra yena waştiş ke Cizîr de bêra organîzekerdiş, hemverê erjê şarî ya û waştî ke Şarê Kurdî, kulturê xo ra dûr bikewê.

 

Vakurê Kurdistanî û bi xususî zî herêma Botanî bi hêrişê ke serê kultur, ziwan û heme erjê şarî de yenê kerdiş, bi hawayêkê topyekunî wazenê ke Şarê Kurdî qir bikerê. Çarçewaya nê qirkerdişî ke yeno kerdiş de, demê peyîn de yew babetêka zêde yena munaqeşekerdiş zî qirkerdişê kulturî ke bi metodêkê newe bi destê hukmatî û bi bacê ke şarê herême ra gênê yeno kerdiş o. Bi nê qirkerdişî reyde wazenê kolonyalîstî Kurdistan de normal bikerê û komelî bikerê parçeyêkê sîstemê xo. Hukmat demê peyîn de bi paştdayîşê qayûmên ke tayînê şaredariyê şarî kerd, bacê ke şarî ra gêno vakur de festîvalê dûrê kulturê kurdan organîze keno û înan kulturê înan ra dûr fîneno. Na çarçewa de festîvala Sûrê Amedî heyetê Wezaretê Kultur û Tûrizmî ra ame organîzekerdiş, nika zî wazenê Cîzîrê Botanî de qirkerdişêkê kulturî yê bi nê rengî bi ca bîyarê. La caardişê nê festîvalan cayê sey Sûr û Cizîrî zî tesadufêk nêyo. Semedo ke serebûtê ke nê cayan de qewimîyayî, hema vîrê şarî de yê.

 

Walîyê Şirnexî, Qeymeqamê Cizîre û qeyûmê Şaredarîya Cizîrî wazenê qezaya Cizîrî ya Şirnexî de Parkê Mem û Zînî de festîvalêke muzîkî ke qet têkilîyê ci bi kulturê kurdî dir çin o do 30ê teşrîna verêne de organîze bikerê.

 

Bi eşnawitişê festîvala tewr zêde dejayî zî bêşik  keyeyê ke qedexeyê tebervejîyayîşê kuçeyan ê Cizîrî de tut û merdimê înan dinyaya xo bedelnayê. Keyeyî hema zî dimayê esteyê tutanê xo yê. Keyeyê ke qedexeyî de tutê înan ameyî qetilkerdiş, reaksîyon nîşanê festîvala dûrê erjê komelî û do bêro organîzekerdişî dayî.

 

‘Na festîvale hemverê erjê şarî de rîsîyayî yo’

 

Zeynep Tûnça ke cinîya Hemserekê Meclîsê Şarî yê Cizîrî Mehmet Tûnçî ya, reaksîyon mojna û vat: “Mehmet Tûnç, vernîya îlankerdişê qedexeyî de zîndan de bi. Dimayê 4 serran serbest ame veradayîş û bi vejîyayîşê ey Cizîr de qedexeyê tebervejîyayîşî ame îlankerdiş.  Cizîra Botane hetê  dewlete ra amebî ablûqakerdiş û tank û topê xo, hemverê şarî de şuxulnayîne. Nê prosesî de xeylêk kesî bi hawayê wehşet ameyî  qetilkerdiş û birîndar bî. Dimayê hende dejî, ma nêwazenê serê esteyanê ma de festîvale viraznê. Ma bi nê zaf dejayî. Ma nê festîvalî qebûl nêkenê. Keyeyî hema zî şînê tutanê xo gênê. Hukmatî serê esteyanê înan de park viraşt. Hema zî herre ra esteyî vejênê. Na festîvale ê ma nêya, înan a û eleqeyê aye bi kulturê ma reyde çin a. Wa xort û kênayê m abi nînan nêrê xapênayîş.”

 

‘Serê her gamêke de gonîya cinîyan esta’

 

Zeynepe, tewr peyîn wina vat: “Heta ke ma sax bê, no zulmo ke înan ma rê kerd, ma xo vîr ra nêkenê. Ez venga şarê Cizîra Botane kena ke wa destê xo bidê serê wîjdanê xo û vajê, 'ma serê esteyê şehîdanê xo de şahî nêkenê’. Bawerîya ma şarê m ara esta ke do nêşêrê na festîvale û do erjê xo rê wayîr vejîyê. Semedo ke şarê ma zaf ant. Her gama ke ti Cizîr de bierzê, bi gonîya şehîdanê ma ameya awdayîş.”

 

‘Ma festîvala înan nêwazenê’

 

Îbrahîm Îverendî zî prosesê qedexeyê tebervejîyayîşî de kesê cêrzemînan de ameyî qetilkerdiş ra yew a. Dayîka Îbrahîmî, Meryem Îverendîye daye zanayene ke aye hema zî esteyê tutanê xo nêdîya û wina vat: “Ma xeylê reyan seba ke esteyê lajê xo bivînî gêrayî, la ma nêdî. Xeylê keyeyê ke sey mi yî estî. Aqûbetê tutanê înan hema zî dîyar nîyo. Nê cêrzemînan ser de awanîyan û parkan viraştî. Ma bedene şehîdanê xo ser de festîval qebul nêkenê. Hêrişê ercanê ma kenê. Ganî şarê ma qebul nêkero û nêverdo ke na festivale bêra viraştiş. Na festivale reyde wazenê dejê ma zêde bikerê. Ma festivala înan nêwazenê.”

 

‘Ganî şerê ma wayîrê qerarê xo vejîyo’

 

Tewr peynî Dayîka Nesîm Atabeyo ke o zî prosesê qedexeyê tebervejîyayîşî yê Nisêbînî de ameybî qetilkerdiş, Ayşe Atabeye zî dîyar kerde ke zerrîya înan hema zî kul o û vat: “Ma hema zî esteyê tutanê xo gêrenê. Zerrîya ma hema zî bi kulan dekerde ya û vêşena. Çimê ma peynîya dîyîşê esteyanê tutanê xo de yo. Wa nê zilmî bi ma nêkerê. Şarê kurd ganî wayîrê qerarê xo vejîyo. Her raya ke tutê ma yenê ma vîr, çimê ma nêvindenê. Eke na festivale bêra viraştiş ma do zaf ver bikewê.”