Sema Çaglak

 

ŞIRNEX - Keyeyê ke domanê înan wextê qedexeyê Cizîrî de cêrzemînan de ameyî qetilkerdiş resksîyon mojnayî qerarê AYMyî û dîyar kerdî ke AYM sûcê Tirkîya yê şerî meşru keno.

 

Qedexeyê tebervejîyayîşî ke 14ê Kanûna 2015î de qezaya Cizîrî ya Şirnexî de ame îlankerdiş û 79 rojan dewam kerdbî de 177 kesî cêrzemînan de pêro pîya 288 kesî ameybî qetilkerdiş. Têkoşînê edaletî yê keyeyê kesê ke ameyî qetilkerdiş dewam keno. Na çarçewe de tay keyeyî bi rayîrê avûkatan muracatê Mehkemaya Desturê Bingehî (AYM) kerdbî. AYM 8ê Temmuza 2022î de muracatê ke ameybî kerdiş red kerd û vat ‘Nîno qebulkerdiş’. Sebebê qerarê derheqê muracatan zî dima ra ame eşkerakerdiş. AYM bahaneya qerarê xo de îdî'a kerd û vat ‘Hetê binpaykerdişê heqê azadî û asayîşê şexsî’, ‘Binpaykerdişê heqê muracatê şexsî’ û ‘îxlalkerdiş, binpaykerdişê heqê rêzgirewtişê cuya taybet û keyeyî’ de raybaz û esasî de tu binpaykerdiş nêameyo dîyîş.

 

Keyeyê ke tutê înan cêrzemînanê Cizîrî de ameyî qetilkerdiş reaksîyon mojnayî qerarê AYMyî.

 

‘AYM sûcê Tirkîya meşru keno’

 

Dayîka Agît û Adil Kuçukî ke cêrzemînê Cizîrî de ameyî qetilkerdiş Nafîye Kuçuke qerarê AYMyî şermizar kerd û wina vat: “Wirdî tutê mi zî wayîrê tutan bî. Bado ke Cizîr de qedexe ame îlankerdiş Adilê mi 44 rojan cêrzemînî de mend. Pêroyê dinya şahidê dej û zilmo ke aye wext bi ame kerdiş o. Dejê ma hema sey roja ewro vîrê ma de yo. Bi serran o ma peynîya dewa û heqê îna de yê. Ma paweyê caardişê edaletî yê. Xora Tirkîya de heq, huqûq û edalet çinî yo. Nika AYM sûcê Tirkîya qebul keno û vano ke goreyê huqûqî yo. Verê çimanê herkesî de qetlîyam virazîya. No qetlîyam zî Tirkîya de pê ame. Na rewşe tewr zêde Ewropa û qanûnanê ci zanê. Pêro dewletî baş zanê ke bajarê ma ame wêrankerdiş û tutê ma bi hawayêko hovane ameyî qetilkerdiş.”

 

‘Ma seba tutanê xo huqûq û edalet wazenê’

 

Nafîyeye dewamê qiseykeridşê xo de ard ziwan ke qerarê AYMyî nîno qebulkerdiş û do hemverê qerarî de têkoşînê înan timî dewam bikero û wina vat: “Sere de ma cenazaya Adilî dî û badê çend rojan cenazaya Agîtî teslîmê ma ame kerdiş. Wirdî cenazayî zî ameybî vêşnayîş û o dîmen qet çîmanê bi vera nêşino. AYM seba pawitişê heqê merdiman o. Wezîfeyê AYMyî oyo ke eke cayêk de şer û sûcê merdimîye bibo, ganî vernîya binpaykerdişî bigêro û edalet pê bîyaro. La qerarê ci yo peynî ke seba cêrzemînanê Cizîrî da qet nîno qebulkerdiş. Ma AYM şermizar kenî. Ma seba tutanê xo heq û huqûq wazenê. Ma do heta peynî peynîya dewaya înan de bê û heta ke edalet pê bêro ma do muracatê her cayî bikerê.” 

 

‘AYM ganî xoser bibo û goreyê edaletî têbigêro’

Dayîka Sidar û Mehmet Ozgulî ke cêrzemînê Cizîrî de ameyî qetilkerdiş Zekîye Ozgule ard ziwan ke kesêk nêeşkeno raştîye binimno û vat: “Sîdarî mîyanê raşteyî de qetil kerdî. Lajê min o bîn zî cêrzemîn de ame vêşnayîş. Pêro çîyan Tirkîya kerd. Na raştîya û kesêk nêeşkeno eksê na raşteye vajo. Ma seba înan dewa akerd la mîyanê dosyayî veng o. Her kuçeyê taxa Yafesî de esteyê tutanê ma estê. Pêro wel o û kerdî poşetan. Ez zilmê înan lanet kena. 7 serrî yo ke adir kewto zerrîya mi. 7 serrî yo ke ma şînê tutanê xo tepişenê. Tabutê lajê mi çinî bî, çimkî tena welê esteyê lajê mi estbî. Ma heta peynî zî peynîya dewaya tutanê xo de yê. Ê seba azadî û aştîye canê xo feda kerdî. AYM ganî xoser bibo û goreyê edaletî têbigêro. Ma ê şermizar kenê.”