ANQARA - Rojnamegere Oznur Degere dîyar kerd ke sereştişê keyeyan de û prosesê emnîyetî û dadgehe de bi vatişê, ‘dewlete ez a’ dir ameya rî bi rî û vat: "Netîceyê heme kesê ke ameyî vernîya mi û vatî ‘dewlete ez a’ da, mi zî xo ra persa ‘çend dewlete’ û persêke bîn hişê mi de, dewlete kam a?

 

Anqara de 29ê teşrîna verêne de çarçewaya cipersayîşê ameye kerdiş de, muxabîra ma Habîbe Eren, Oznur Deger, Mudûra karê Nuşteyî yê Ajansê Mezopotamya (MA) Dîren Yurtsever, muxabîrê MA Berîvan Altan, Selman Guzelyuz, Denîz Nazlim, Ceylan Şahînlî, Emrullah Acar, Hakan Yalçin bi îdiayê ‘endamîya rêxistine’ ameyî tepiştiş.

 

Ma nuşteyê muxabîra xo Oznur Degere ya tepişteye bi sernameyê, ‘Dewlete kam a' şima wendoxanê xo dir pare kenê.

 

“Mi serê tezgahê îşkenceyî de dewlete eşnawit, tarîya serranê 90an û tehdîdê merdişî de dewlete eşnawit. Mi dewlete unîformayê xo rolê dadgerî de pêşnayo dî. Zîhnîyetê ke ma çinkerdîşî de. Ez bibîya şahid û mi dîbi zulmê dewlete. Vernê de sey kurdêke û dima ra zî sey rojnamegerêke...

 

Dima ra ez musaya ke xeylêk tezahurê ci estê û çi dewlete, kam dewlete yo, goreyê kamî û goreyê çi dewlete ya. Ez musaya ke a dewlete 'ya ê ma', 'ya bindestan’ nîya. Ne ê cinîyan, rojnameger û tewr girîng ke kurdan nîya. Mi reyke bîn fam kerd ke dewlete çî ya. Dewlete ya dişminî ya. Kurdan, cinîyan, muxalefet, rojnamegeran ra nefret kena û tehemulê cuye û bîyayîşê înan nêkena. Dima ra mi xo ra persa, ‘çend dewlete’. Netîce de heme kesê ke ameyî hemverê mi û vatî, ‘dewlete ez a’.  Persêke bîn, ‘dewlete kam a?’

 

Pêwa heqîqetê tarîxî, mi raştîya metodê çimsûrî yê dewlete 25ê teşrîna verêne 2022îne de reyke bîn dî. Sibayê saete 06ine de eştibî serê banê keyeyê min ê Qoserê Mêrdînî. Dima ra sereştişê keyeyî de yê bi çekê lûledergî û rîyê înan maskekerde, ma dî. Vatî ‘erd de vezelyê'. Taxe kerdibî binê ablûqa, berê amebî şikinayîş û kesê çekdarî yê unîformayî.  Hişê mi de heme hêrişê her wareyê hemverê bîyayîşê Kurdan yenê kerdiş gane bî.

 

Kurdbîyayîş, hela ke rojnamegerîya Kurdî û rojnamegerê cinî yê Kurdî wina ya. Çîyo ke ameyîne waştiş bê vatiş, tersê homayî û têkoşînî bî. Vengî berz bî, tansîyon berz bî, munaqeşeyî ameyîne kerdiş, mîzansenêk newe awan kerdêne. Mîzansenêke muhtewayê ci çîyê nêdîyar. Senaryo hetê îqtîdarî ra amebi nuştiş û provayê tîyatroyî ke waştêne 11 rojnamegerî kay bikerê bi. 25ê teşrîna verêne de 9 bajarê cîya de eştî serê keyeyê 11 rojnamegeran û destbend kerdî.

 

Hewldayî sereyê embaza mi Berîvan Altan û Denîz Nazlim warî bikerê, embaza ma Dîrene rastê caardişê mabêne di alan de fotografê ci bêro antiş, embazê ma Hakan Yalçin bi saetan wesayîtêkê sivîl de ame remnayîş û mi rê ferz kerdî ke verê kameraya polîsan de qisey bikerî. Ma ewil fam bikerê ka amanc çî yo? La ma ferzkerdiş û hewldayîşê înan veng vet. Qoser ra heta Amed, sereştişê keyeyan de embazê ma Habîbe Eren, Salman Gozelyuz, Emrullah Acar û Ceylan Şahînlî bi pêroyî 30 kesî ma ardî Anqara. Raywanî nêzdîyê 14 saetan dewam kerd. Înan waştêne ke bi nê caardişan xo serkewte bimojnê. La ma xeylêk bi îrade û xurt bî. 

 

Vatişê cinsperest, qiseykerdişê heqeretwarî û bêusuliyê ke vejîya sewîyeya tewr cor, tezahurê newe yê dewlete, vernîya ma de bi. TEM de ma çar rojî mendî. 26ê teşrîna verêne de saete dorê 10.00ine de embazê ma Habîbe, Ceylan, Selman, Emrullah û dima ra zî Mehmet Gunhan ke bi şertê kontrolê edlî ame veradayîş, seba rêça engiştan bigîrê, ma berdî merkez la bi bahaneyê ke goreyê înan tênêgeraya polîsan mi kuwa. Vernê de pehne dayî mi ro û dima ra zî serî rî de mi derg kerdî. Destê mi pey ra kelemçe kerdibî. Porê mi ra girewtî û mi kaş kerdî û kata hîrine ra ardî, bi hawayêkê şîdet mi eştî wesayît, tehdîdê ‘ma do to bikişê’ kerdî.

 

Se bi no ‘nîzam’? No nîzamo çibi ke bi sebebê nê hêrişê çimsûrî? Destpêk de wexto ke ma keye ra girewtî heta Anqara ma hemverê nîzamê talîmatî yê ‘nîzamê dewlete’, ‘leşkerê dewlete’ xo ver da û no hêriş kînê ci bi. Polîsêk mi û embazê min ê ke ma reaksîyon mojnabi vat, ’30 serrî yo tîya ya. Mi çi çepgirî dî, çîyêk bi mi nêbi, ez dewlete ya.' Bi nê vatişî vat ke şîdet eynî wextî de ez a. No şîdeto ke ame kerdiş binê nameyê dewlete de resmî kerd, meşrû kerd û verê kamerayan de kerd.

 

27 saetan dima 27ê teşrîna verêne de dimayê kar û barê îfadeyî, avûkatanê mi zî tehdît kerdî. Tîya reyna polîsan dewlete girewtî paşta xo û vatî, ‘ez dewlete ya’ û tehdîd kerdî. Wexto ke Habîbe îfade dayîne, polîsê provakator vatişê Suleyman Soylu yê heyetê pêroyî de vatibi, ‘ox ox’ paştî girewtî û vatî, ‘ox ox pere nêşinê PKKyî rê' û nê hetê mîzansenî yê sîyasî vet werte. Welatêk ke her kes dewlete yo, gelo dewleta esil kamcî bî?

 

Dewletêke bîn 29ê teşrîna verêne de roja ke ma ardî zîndan vejîya werte. Emniyet ra heta hukm û zîndan de vat, ‘dewlete ez a’ û no zî hûmara sûcê serê nameyê dewlete de yeno kerdiş de mojneno. Ma nê tewr zêde xeberanê ke viraznenê de zanê.

 

Netîce de pêwa her çî senîn ma vizêr sereyê xo çewt nêkerd, ma ewro zî nêkenê. Sereçewtkerdiş zerrîya înan de mend û ma koxuşa F-2 kerd cayê çapemenîya azade. Ma do qelama xo tîya de zî bidê qiseykerdiş. Ma sey taqîbkerdoxê Apê Musa û Gurbetellî vanê, ‘vatişê ma qelema ma yo' û tîya de mabêne dana vatişanê xo...

 

Ez pêro kesê ke paştdayîşê ma kerdê silam kena, heskerdişê xo şawena. Bi hêvîya rojanê azad ke tu qeleme esîr nîna girewtiş."