Dîlan Babat

 

MERKEZÊ XEBERAN - Prof.Dr. Neşe Ozgen derheqê 2ine Konferansê Cinyan yê Mîyanneteweyîye de muşahadeyîyê xo ard ziwan û vat ke konferans de cinî senî têkoşîn danî ameyo qiseykerdiş û konfederalîzmê demokratîke yê cinî bi coşêke gird ameyo pêşwazîkerdiş.

 

Tora Cinî Ameyox Honenî bi sloganê ‘Şorişê ma: azadkerdişê cuye yo’ 2ine Konferansê Cinyan yê Mîyanneteweyîye 5-6ê Teşrîna Peyêne de bajarê Berlîn yê Almanya de ca ard. Sere de têgêrayîşê cinîyanê Kurd 41 welatan ra 800 cinî tewrê konferansî bîyî. Netîcenameyê konferansî de îfadeyê sey ‘ma cinî benê xobîyayîş, ma nameyê ke kapîtalîzm û serdestî bi ma û herra ma kerdî red kenê, ma nameyê neweyan gênê, ma êdî wextê cinîye de yê’ ca girewtî. Sewbîna netîcename de serê esasanê şorişî de vengê têkoşîno hempar ame kerdiş.

 

Prof. Dr û komelnas Havva Neşe Ozgena ke tewrê konferansî bî muşahadeyîyê xo ajansê ma rê ercnaye.  

 

Neşeye da zanayîş ke konferans de hadreyîyêke cinî ameybî kerdiş û vat: “Cinî serê rêxistinî û şexsî de tewr bîbî û fikranê xo ardî ziwan ser. Derheqê do bi kam cû babetan ganî atolye bêrê akerdiş, atolye senî bêrê kerdiş, bi kamî reyde bêrê kerdiş, ameyî dîyarkerdiş. No xeylê muhîm bî. Xeylê konferansan de yeno vatiş ke wa no akademik bibo ya zî wa nêbo, nêwazenê ke vengêko eksê înan bibo. La no konferans de bi tewrbîyayîşê cinîyan netîcename şekil girewt.”

 

‘Di rojan munaqaşa ameyî kerdiş’

 

Neşeye dîyar kerd ke cinîyê Başûrê Amerîka bi sloganê ‘hemverê bedenî de hêriş bibo ganî hemverê nê de bêro vejîyayîş’ têgêrayî û cinîyê Kurd û Cinîyê Afganî zî derheqê ganî sloganê senî bêrê şuxilnayîş de salon de tempoyêk awan kerdî. Salone de di rojan munaqaşe ameyî kerdiş û 8 ziwanan açernayîş ame kerdiş.

 

‘Konfederalîzmê cinî bicoşêk gird ame pêşwazîkerdiş’

 

Neşeye sewbîna wina dewam kerd: “Temaya esasî yê konferansî ‘konfederalîzmê demokratîke yê cinîyê cîhan û hempare’ bî. No hewldayîşêke şorişgerî bî. Hem vengdayîş de hem zî netîcenameyê konferansî de ‘qerardarîya awankerdişê konfederalîzmê cinî’ bi coşêke gird ame pêşwazîkerdiş. No çî seba ke çalakî û têgêrayîş pîya bêrê kerdiş muhîm bî. Verê cû zî cinîyî welatê xo de çalakîyan kerdêne. La çalakîyê wina hemparî ferz ê. No zî bi Konfederalîzmê demokratîke yê cinîyan mumkun o.”

 

‘Babete babeta seregirewtişî nîya’

 

Neşeye dewamê qiseykerdişê xo de bale ant sloganê ‘jin jiyan azadî’ ke êdî global bîyo ser û vat ke no konferans de zî bi kêfweşî û coşêke gird ameyo ferqkerdiş û vat: “Cinîyê Kurd şekil dayî sloganê ‘jin jiyan azadî’ û no slogan Rojawa de berz bî. Nika Rojhelat û Îranî de no slogan berz beno û global bîyo. Embazê ke Îranî ra meyî taybet waştî ke munaqaşe bikerê. Çîyo ke cinîyê Îranî bi ma mojnayî no bî; Serkêşîya têkoşînê cinîyê Îranî cinîyê ciwan kenê. No têgêrayîşê serewedarnayîşî yê her demî nîyo. No têkoşînê cinîye yo ke teorîyê ci hîna zêde kok dayo û gerdunî yo. Esasê nê têkoşnî de serewedarnayîşê hemverê dîktatorîyê mola ame mojnayîş. Na babetêka asan ya ‘Ez wazena sereye xo akera’ nîya. Na babete babeta seregirewtişî nîya. Na babete cîya ya. No vindertişê bi qerardarî yê hemverê sîstemî yo. Sloganê ‘jin jiyan azadî’ bi kam cû ziwanî bêro berzkerdiş zî îdeolojiîyê gerdunî, jîneolojîye îşaret keno.”

 

Hirê komê cinîyan

 

Neşeye ard ziwan ke aye zî tewrê atolyeya ‘Koçkerdişê bi zorî’ ya ke nizdîyê 60 cinîyî tede estê, bîya. Neşeye vat ke ê do atolye rayîr bibî û koçkerdişê ferzkerde munaqaşe kerdî û qerar dayî ke ganî NY nêseyyewbînanîya koçberîyê îradî û ferzkerde tesilî munaqaşa bikerê. 

 

Neşeye tewr peynî wina vat: “Xebatanê koçberîye de hirê komê cinîyan estê. Nê koman ra yew koma Fîlîstîn, Kurd, Afganistan Hazara ya. Ma sebebê nê hirê rêxistinananê cinîyan ra ewnîyayî. Nê hirî şarî bê dewlete yê. Zanê ke bêdewletî senî yo û coka ra xo rêxistin kenê. Cinîyê Êzidîyî qala çîyê ke cuyayî û têkoşînê xo kerdî. Konferans de tena nuqtaya binpaykerdişê cinî nê, cinî do senî têkoşîn bikerî ame munaqaşakerdiş. Netîceyê munaqaşayan de awankerdişê konfederalîzmê cinîyê cîhanî bi coş ame pêşwazîkerdiş.”