Marta Somek-Gulistan Dursun

 

STENBOL - Avûkatanê Garîbe Gezera ke zîndanê Kandrayî de ameye qetilkerdiş û hetê serdozgerî ra bi bahaneyê "Delîlî çin ê" derheqê dosyaya aye de qerarê bêtaqîbkerdişî aame dayîş Elîf Taşdogan, diyar kerd ke pêwa dosyaye de dîmenê îşkenceyî estê zî qerarêk bi nê rengî ameyo dayîş û vat, "Wa sozê ma bibo, ma do pêro  şert û mercan de heqê Garîbe bipawê.”

 

Dosyaya derheqê Garîbe Gezera ya Zîndanê Hûmara 1ine ê Tîpê Fyê Kandrayî de 9ê Kanûna 2021ine de ameye qetilkerdiş, dimayê 11 aşman bi netîce bi. Serdozgerîya Kandirayî, bi îdayê ke babeta kiştişê Garîbe Gezer de qusur çin o mojna.  

 

Dosyaya serê kiştişê Garîbe Gezera ke 9ê Kanûna 2021ine de Zîndanê Girewteyê Tîpê Fyê bi hûmara 1î Kandira de ameye qetilkerdiş, 11 aşmî dima ra peynî bi. Serdozgerîya Komare ya Kandirayî de 22ê Teşrîna Peyêne de bi bahaneyê ke "delîlê qîmî” nêameyê bidestkerdiş, seba ke derheqê sûcê merdişê Garîbe de dewaya îstîmlakî bêro akerdiş, qerarê bêtaqîbkerdişî da.

 

Surgun cezaya hucre û tecawuz

 

Garîbe ke serra 2016ine de qezaya Nisêbînê Mêrdînî de ameye destbendkerdiş û ameye tepiştiş. Seba Garîbeya ke Adara 2021ine de surgûnê Zîndanê Tîpê Fyê hûmara 1ine ê Kandirayî ameyo kerdiş, dimayê tecrîdo girankerde yê Zîndanê Cinîyan ê Bunyanê Kayserî de prosesêk pirr "bêhuqûqî",  şîdet  û îşkenceyê sîstematîk seba aye dest pêkerd. Dimayê 22 rojan cezaya hucreyê yew kesî ke Garîbe amebî birnayîş bi peynî bî, waşt sewqê hucreyê 3 kesî bêro kerdiş. La aye bi zor berdî hucreyê yew kesî. Garîbe ke reaksîyon vera na rewşe da û hemverê nêheqî ke ci rê ameyîne kerdiş, bêveng nêmende. 24ê Gulana 2021ine de bi bahaneyê ke çalakî kerda, berdî "odaya îşkenceyî" ke ci ra vanê "odaya bi sunger" la Garîbe na rey hetê gardiyanê cinî û camêrdan ra îşkence dî û gardiyanê camêrdî tecawuzê aye kerdî.

 

Waşt peynîya emrê xo bîyara

 

Xeylê mektubê Garîbe ke seba çîyê ke ameyê sereyê ci avûkat û waya xo ra vaja şawitî la yan nêmaeyî şawitiş, yan zî ameyê sansûrkerdiş. Garîbe ke "odaya bi sunger" de her tewir îşkence ci rê ame kerdiş, seba ke nê îşkencexaneyî de parçeyêk sungerî tira kerda, 11 rojî cezaya tecrîdî ci rê ameye birnayîş. Dima ra derheqê Garîbe ke pêvînayîş de ya çîyê ciwîyaya waya xo Asya Gezere rê vat, cipersayîşê dîsîplînî ame akerdişê û 5 roj cezaya hucreya yew kesî ci rê ameye birnayîş. Garîbe her çiqas îfadeyê xo yê derheqê cezaya dîsîplînî yê Serdozgeriya Komara ya Zîndanê Kandirayî û Dadgeriya Înfazî ya Kocaeliyî de desteştişê ke ci rê ameyo kerdiş qal kerd zî  cipersayîş nêame kerdiş. Garîbe seba îşkence û tecawuzê ke ci rê ameyo kerdiş, waşt peynîya cua xo bîyara, dimayê saetan berdî revîr û pêwa ke gonî sereyê aye ra ameyîne zî dem3ek derg paweyê dokrotî mende û nêameye dermankerdiş.

 

Binpêkaykerdişan ajansê ma de vat

 

Labelê dimayê bi aşman garîbe îşkenceyê ke ci rê ameyo kerdiş, avûkatan ra vat û avûkatê Buroyê Hetkarîya Huqûqî Eren Keskîn, Jiyan Tosun û Jiyan Kaya kewtî tevger. Reyna dimayê xebera ajansê ma de ameye weşanayîş ameye weşnayîş. Îdarekarîyê Zîndanê Girewteyê Hûmara 1ine ê Kandirayî ke Garîbe ci de bî, bi tedayê rayaumûmî vurya, Garîbe mesajê ke ajansê ma rê şawit de zî diyar kerd ke teda hî tay bîyê. La no nîno a mana ke do rewşe wina bimana.”

 

Cewabê ke dosyaya AYMyî rê ameya şawitiş çin o!

 

Bêhuqûqiya hemverê Garîbe ke 9ê Kanûna 2021ine de hucreyê xo yê yew kesî de ameye qetilkerdiş, dimayê ke ameye qetilkerdiş zî peynî nêbi. 15ê Kanûna 2021ine de hetê avûkatanê Garîbe ra amebi neqlkkerdiş ke derheqê kiştişê Garîbe de qerarê nimitişî ameyo dayîş û bi îdîayê "kiştişê bi qestî" cipersayîş ameyo akerdiş. Heto bîn ra embazanê ci diyar kerdî ke demo Garîbe dîyî îdarekarî mudaxele nêkerd û pawebi ke kamera bêro. Serdozgeriya Komare ya Zîndanê Kandirayî 28ê Kanûna 2021ine de bê cipersayîşêk bi tesîr muracatê sucî hetê avûkatanê Garîbe ra hemverê gardiyanê zîndanî ame kerdiş. Dimayê redkerdişê muracatanê înan, avûkatan serra 2022ine de serê îşkence û tecawuzê ke Garîbe ci dir rî b rî mende, muracatê Dadgeha Destûra Bingehîn (AYM) kerdibî. Labelê heta nika tu cewabêkê pozîtîf û negatîf nêameyo dayîş.

 

Derheqê qerarî de yew avûkata Garîbe Elîf Taşdogen ajansê ma rê qisey kerd.

Dozgerî pêvînayîş red kerd

 

Elife dîyar kerd ke qerarê nêtaqîbkerdişê seba înan ameyê tebligkerdiş û wina vat: “Dosyayê ke heta vizêr ma nêeşkayîne xo biresnê 23yê teşrîna peyêne de ma xo resna. Nêzdîyê serrêke yo Garibe dinyaya xo bedelnaya. 9ê Kanûne de dinyaya xo bedelnaye û serê dosyaya aye de qerarê sînordarkerdişî ame dayîş. Demêk nêzdî de ma waşt ma bi dozgerî pêvînayîş bikerê la ma xo nêresna.”

 

Şîdetêk sîstematîk

 

Elife dîyar kerd ke qerarê nêtaqîbkerdişî kewt roja 25ê Teşrîna Peyêne tesaduf nîyo û vat: “Ma tîya de şîdetêkê sîstematîk vînenê. Şidet tena fîzîkî nîyo. Tena şîdetêk fîzîkî Garibe rê nêameyo kerdiş. Şîdetêkê psikolojîk hetê îdareyê zîndanî û memûrê pawitişê înfazî şîdetê psîkolojîk Garibe rê ame kerdiş. Hem şîdetê fîzîkî hem zî yê psikolojîk Garibe rê ame kerdiş.”

 

 

Do hewldayîşê huqûqî dewam bikerê

 

Elife vat, raporê otopsîyê Garibe Gezer de rêça derb, cebir û çîyêk bi guman nêameyo dayîş û wina vat: “Seba îdarekerdişê îdareyî îhmalkarî kerd, coka bî sebebê kaşkerdişê ver bi întixarîrê. Derheqê heme muracatê ma yê qerarê bêtaqîbkerdişî seba înan ameyo dayîş, ma do têkoşînê xo yê huqûqî dewam bikerê. Pêwa pêro muracatê ma qerarê nêtaqîbkerdişî ame dayîş. Goreyê xo qeraran danê. No nîno manaya ke ma fek têkoşînê huqûqî vera dayî.”

 

Do sozê Garibe ra ameyê dayîş bi ca bêrê

 

Elife dîyar kerd ke sozêkê dayê Garîbe, keyeyê aye û cinîyan û wina vat: "Ma do taqîbkerdişê prosesî bibê. Heta ça şêro ma do na rewşe berê uca. Ma sozêkê dayê Garîbe, keyeyê aye û cinîyan bi ca bîyarê. Ma do her şertî de heqê Garibe Gezer bigêrê.”