Sema Çaglak

 

ŞIRNEX - Komeleya Verê Cinî û Tutan Ebru Tozbeye vat ke 16 cinîyî Şirnex de ameyî qetilkerdiş û kiştoxê 14 cinîyan dîyar nîyo û domna: “Şirnex de hedîseyê tacîz û tecawuzê cinîyan xeylê zêde yî la derheqê nê hedîseyan de averşîyayîş ya zî cigêrayîş çinî yo. Zafaneyê dewaya cinîyan bênetîce manenê û nînê cigêrayîşkerdiş.”

 

Qetilkerdişê cinîyan hem Tirkîya hem zî vakûrê Kurdistanî de şîyo merheleya tewr cor. Polîtîkayê îqtîdarîya AKP-MHPyî benê sebeb ke cinî hîna zêde şîdet bivînî û bêrî qetilkerdiş. Bi taybetî zî feshkerdişê Pêkerdişê Stenbolî ra dima qetilkerdişê cinîyan zêde bî û cinî asayîşê cuya xo ra şikin ê. Şirnex de zî zêdebîyayîşê qetilkerdişê cinîyan polîtîkaya şerê taybetî reyde girêdayeyo. Goreyê pêşnîznameyê Parlementera Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Şirnexî Nuran Îmîre ke hadre kerd, mîyanê 2 aşman de 16 cinî ameyî qetilkerdiş. Avûkat û rayîrbera Komeleya Verê Cinî û Tutan Ebru Tozbeye derheqê zêdebîyayîşê qetilkerdişê cinîyan de qisey kerd. 

 

‘Qetilkerdişê cinîyan nîno cigêrayîşkerdiş’

 

Ebruye destpêkê qiseykerdişê xo de xebatê Komeleya Verê Cinî û Tutî ser de vindert û dîyar kerd ke amacê komeleye taqîpkerdişê cinîyan yê ke raştê şîdetî ameyî, raştê tecawuzî ameyî û ameyî qetilkerdiş o. Ebruye vat: “Komeleya ma serra 2018î de dest bi xebatanê xo kerd. Amacê komeleya ma taqîpkerdişê dewayê tecawuz û qetilkerdişê cinîyan o. Ma serra 2018î ra nata dewayê qetilkerdişê cinîyan de hetê huqûqî ra taqîp kenî. Ma zî sey komele amac kenê ke paştî bidî cinîyan û vernîya hedîseyanê winasîyan bigêrî. Şirnex de hedîseyê tecawuz û qetilkerdişî zêdîyayî. La derheqê hedîseyan de averşîyayîş û cigêrayîşkerdiş çinî yo. Zafaneyê dewayê cinîyan bênetîce yenê verdayîş û kiştoxê înan dîyar nîyî.”

 

’16 cinîyî ameyî qetilkerdiş û kiştoxê înan dîyar nîyo’ 

 

Ebruye dewamê qiseykerdişê xo de ard ziwan ke înan sey heyetêk komele ra şîyî zîyaretê keyeyê cinîyê ke Şirnex de ameyî qetilkerdiş û wina vat: “Kiştoxê cinîyê ke na herême de ameyî qetilkerdiş nêameyî dîyarkediş. Şirnex zî mîyan de 2 serran de 16 cinî ameyî qetilkerdiş û kiştoxê înan dîyar nîyo. Ma zî seba ke bale biancî nê hedîseyan ser û hetê huqûqî ra paştî bidî înan ma verê xo tada Şirnex. Na çarçewa de m abi baroyê herême û dozgerî reyde pêvênayîş viraşt. Ma hewl danî ke derheqê dewayê nê cinîyê ke ameyî qetilkerdiş de bibî wayîrê malumatî. Na çarçewa de ma şinê zîyaretê keyeyan. Ma heta nika Şirnex de zîyaretê keyeyê Firdevs Babat û Mîhrîban Şengîle kerd. Ma do dewayê derheqê cinîyan yê ke ameyî qetilkerdiş taqîp bikerî. Ma wazenê vajî ke cinî û doman tena nîyî.”

 

‘Qetilkerdişê cinîyan polîtîk e’ 

 

Ebruye dewamê qiseykerdişê xo de ard ziwan ke sebebê zêdebîyayîî yê hedîseyê qetilkerdişê cinîyan canêardişê edaletî yo û mekanîzmayê dewlete yî. Ebruey wina vat: “Şirnex de qetilkerdişê cinîyan bi hetan eşkeno bêro ercnayîş. Ci ra yew, merdim eşkeno vajo ke qetilkerdişê cinîyan polîtîk o la bajarê kurdan de ehwl yeno dayîş ke serê nê qetlîyaman bêro girewtiş. Sebebê zêdebîyayîşê nê hedîseyan zî canêardişê edalet û cigêrayîşnêkerdiş o. Kiştox polîtîkaya bêcezaverdayîşî ra cesaret gênî û no zî qetilkerdişê cinî û domana rê rayîr akeno. Bi taybetî zî feshkerdişê Pêkerdişê Stenbolî ra dima hedîseyê destdergê û qetilkerdişî zêde bî. Çimkî Pêkerdişê Stendolî seba pawitişê cinî û tutan muhîm bî. La bi tepîya antişê pêkerdişî asayîşê cuya cinî û domanan kewt tehluke. Xeylê kiştoxî cesaret xo tepîya antişê Pêkerdişê Stenbolî ra gênî.”

 

‘Wa cinî vengê xo berz bikerî’

 

Ebruye tewr peynî dîyar kerd ke cinî pîyî wayîrê hêzî yî û veng daye cinîyan ke her ca de vengê xo berz bikerî. Ebruye qiseykerdişê xo wina peynî kerd: “Ez veng dana cinîyan û wina vana. Ma tîya de yî û ma do heqanê xo bipawî. Wa cinî vengê xo berz bikerî û caardişê serê xo qebul nêkerî. Cinîyê ke şîdet vînenê ganî bi cesaret bibî û muracatê dezgehanê cinîyan yê eleqedaran bikerî.”