Ma Rojawan û Rojhelatî ra hêz gênê
- 13:54 2 Kanûne 2022
- NAROJANE
STENBOL - Rayîr ra şîyayîşê 25ê Teşrîna Peyêne de cinîyê ke raştê şîdetê polîsan ameyî dîyar kerdî ke ê şorişê cinîyan yê Rojhelat û Rojawanî ra hêz gênî û hêrişê ke pê yenê gamêk tepîya bi înan nêdanê eştiş.
25ê Teşrîna Peyêne Roja Têkoşînê Vera Şîdetê Serê Cinîyan ya Mîyanneteweyî de cinîyan yewna raye raşteyan pir kerdî û îşkenceyê hukm-camêrd-dewlete teşhîr kerd. Stenbol de cinîyan Taksîm de bi serkêşîya Platformê Cinîyan yê 25ê Teşrîna Peyêne de ameyî têhet, vera îşkence û astengîya polîsan de bi sloganê ‘Ma seba azadîya xo bêveng nêmanenê, Ma fek cuya xo ra vera nêdanê, Ma hemverê şîdetê camêrd-dewlete de sere nêronenê’ çalakî pê ardî.
‘Xoverdayîşê ‘cinî cuye azadî’
Cinîyan rayraşîyayîş de vera abluqaya polîsan çalakîya xo bi sloganê ‘jin jiyan azadî’ pê ardî. Badê rayraşîyayîşî cinî hetê bi hezaran polîsan rap ê îşkence û şîdetî ameyî destbendkerdiş. Netîceyê îşkenceyî de çaqeyê Dîlbent Turkere di cayan de şikiya. Hewl dayî ke avûkat Fulya Dagliye qetil bikerê. Derheqê di cinîyê ke yew Azerbeycan ra yew zî Îtalya ra bî, qerarê tebersînorkerdişî ame dayîş û şirawîya Merkezê Erşawitişî yê Selîmpaşa (GGM) yê Sîlîvrîyî.
Rayraşîyayîş û çalakîyan de tewr tay 216 cinî pê îşkence û şîdetî ameyî destbendkerdiş. Cinîyan 30ê Teşrîna Peyêne de Edlîyeya Stenbolî ya Caglayanî de derheqê polîsan de muracatê sucî kerd.Cinîyê ke şîdet û îşkence bi înan ameybî kerdiş ajansê ma rê qisey kerdî.
Têkoşîn raşteyan de yo
Endama Meclîsê Pêroyî ya Meclîsê Cinîyan ya Sosyalîstan (SKM) Tanya Karaye zî cinîya ke rayraşîyayîş de raştê şîdetê polîsan ameybî ra ya. Tanya Karaye na babete de ercnayîşanê xo kerd û wina va: “Ma senî ke verê cû hemverê şîdetê camêrd-dewlete de serê nêrona ma do ewro zî nêronî. Ma do raşteyan de têkoşînê xo dewam bikerî. Ma zanê ke no şîdet tena hemverê cinîyan de yo. Hemverê cinîyan, Kurdan, Elewîyan de zext û şîdetê camêrdî esto. Hemverê nê de ma do têkoşîn bikerî. Ma hemverê hêrişê vera heq û cuya xo de do fek têkoşînê xo ra vera nêdê.”
‘Ma têkoşînê Rojhelat û Rojawanî ra coş gênê’
Tanyaye wina dewam kerd: “8ê Adare de zî ma do azadî, heq, têkoşîn û serewerdarnayîşê xo biqîrî. Seserra 21. serdemê şoriş û serewedarnayîşê cinîyan o. Ewro Rojawanî ra heta Îranî serewedarnayîşêk gird esto. Raştîya cinîya ke şorişî birêxistin kena esta. Ma şoriş û têkoşînê cinîyê Rojhelat û Rojawanî ra coş û bawerî gênî. Hemverê nê serewedarnayîşê cinîyan de doserdestîya camêrdî birijîyo.”
‘Vîşêrê wayê ma tu dostê ma çinî yê’
Avûkat Fulya Dagliya ke polîsan hewl da aye qetil bikerî zî derheqê babete de qisey kerd û vat ke sey her serre 25ê Teşrîna Peyêne de Şîşhaneye de ameyî têhet û waştî ke hemverê şîdetê dewlet camêrdî de vengê xo berz bikerî. Fulyaye wina dewam kerd: “Polîsî şîdet û îşkenceyêk gird bi cinîyan kerdî. Tena Stenbol de nê xeylê bajaran de eynî caardiş ame cuyayîş. Polîsî îşkence bi mi kerdî. Wexto ke ma îşkence dî, ma dî ke vîşêrê wayê ma kes dostê ma nîyo. Ma wayîrê yewbînan vejîyenî. Yew hetê muxalîfî ra veng nêvejîya. La cinî wayîrê yewbînan vejîyayî.”
‘Polîsê baş çinî yo polîsê dişmenê cinîye esto’
Fulyaye dîyar kerd ke demêk dergo ke ê tewirê şîdetê polîsan cuyenê û wina vat: “Polîsê baş ya zî xirab çinî yo. Polîsê dişmenê cinîyan esto. Seba ma êdî ferqê polîsan yewbînan ra çinî yo. No het hetê rejîmî yo û dişmenê cinîyan o. Yê ke na rewşe qebul nêkenî zî ganî îstîfa bikerî û bi ercê xo bicuyî. La ma zanê ke polis dişmenê cinîyan o.”
‘Çapemenî bêveng nêmanena’
Edîtora rojnameyê Bîrgunî Yaren Çolake zî wextê rayraşîyayîşê Şîşxaneyî de xeber taqîp kerdçne, polîsî şîdet bi aye kerdî û aye destbend kerdî. Yarene reaksîyon mojnaye hêrişan û wina dewam kerd: “Şîdet her ke şino zêde beno. Dîmenan de zî yeno asîyayîş ke ma êeşkeayî tu çîyêk biancî. Asteng kerdî. Wextê rayraşîyayîşî de hewl dayî dîmenan bigêrî. Polîs hema dest bi şdîetî kerd. Mi waşt ke ez qertê xo yê çapemenî bimojna la hema lez mi kelemce kerdî. Têkoşîno ke cinî danî do çapemenî bida û dewam bikera. Senî ke cinî fek têkoşînê x ora vera nêdanî çapemenî zî bêveng nêmanena. Ma zî do bêveng nêmanê.”