‘Do hemverê hêrişanê polîtîkayan ê xususî, şorişê cinîyan serbikewo’
- 15:22 7 Kanûne 2022
- NAROJANE
Sema Çaglak-Medya Uren
ŞIRNEX - Cinîyê sîyasetmedarê Şirnexî polîtîkayanê hêrişan ê xususî yê ke bi xususî serê cinîyanê kurdan û sîyasetê cinîyan de yeno kerdiş, ercnayî û vatî: “Dewleta tirke wazena bi rayîrê hêrişê xususî cinîyan bifînê û aye reyde komel bifînê. Labelê no bêtehemuliyê înan û tersê înan ê hemverê têkoşînê cinîyan de mojneno. Ê zî zanê, ma zî zanê do şorişê cinî serbikewo.”
Bi polîtîkayanê hêrişan ê xususî yê serê cinîyanê kurdan de yenê kerdiş reyde her roje serebûtêkê newe rî dano. Desteştişî, tecawuz, şîdetê memûran cinîyan rê yeno kerdiş û tehdîd înan rê yeno kerdiş. Xeylêk înan ra hetê eynî kesan ra yenê qetilkerdiş yan întixar înan rê yeno ferzkerdiş. Cinîyê sîyasetmedarî derheqê texrîbatê nê polîtîkayan û muhîmîyê xopawitişî, ercnayî.
‘Serê Kurdistanî de hêrişêkê xususî esto’
Verfeka Meclîsê HDPyî yê Qoserî Jiyan Onera ke polîtîkayê dewlete rexne kerd wina vat: “Nê polîtîkayê xususî temamê dinya de estê û ma vînenê ke tewr zêde zî serê Rojhelatê Mîyanên de yenê kaykerdiş. Tirkîya ke sey hacetê nê kayan a, seba herra Kurdistanî bigîrê heme metodî şuxilnena. Demo ke ma verê ewnîyenê na polîtîka bi hawayêkê nimite îdare bikerê, la ewro bi hawayêk akerde polîtîkayê xo yê lêşin serê Kurdistanî de kenê. Yew zî nimuneyê qirkerdişê serê cinîyê ke zêde bîyê yê. Bi xususî nê qirkerdişî yenê meşrukerdiş û bi polîtîkayê bêceza reyde yenê nimitiş. Vernîya nika çend rojan embazêke ma ya cinî hetê birayê xo ra Rihayî ameye qetilkerdiş. Bi haweyêkê akerde hêriş bi ca yeno, bêşik o ke bi paştdayîşê hînan bi ca ame. Zanenê ke do ceza nêgîrê û zanenê ke dewletêke çimê xo şîdet, qirkerdiş, desteştiş û tecawuzê rê padana esta.”
‘Ganî ma tim yew bibê’
Jîyane dîyar kerd ke hewl danê bi kewtişê cinî reyde bidê komelî û wina vat: “Hesasîyetê komelî zanê û bi nê rayîrî hêriş kenê. Desteştiş, tecawuz, fihuş û bi nê metodan hewl danê bidê cinîyan ro. Hetê hîsgêrî de hewl danê cinîyan bixapênê. No zî tewr zêde bi rayîrê polîs, çete û memûranê dewlete kenê. Nê kesî bi rayîrê tehdîdan eşkenê her çî bikerê. Vera ke ceza bidê înan, xelat kenê. Nimuneyê Îpek Er ke nînan ra yew a. Ganî ma nê em polîtîkayan baş safî bikerê û hemverê nê de zî reaksîyonê xo bimojnê. Ganî êdî cinî bikewê ferqê hêzê xo û xo û tutanê xo ra zî bibê pawitox. Ganî ma pîya mîyanê yewbînan de hetkarî bikerê. Ganî ma hişmendiyê nêzdîyê ma nêbo çi beno wa bibo vejîyê. No fikr ma peyser beno. Ganî ma yewbînan agahdar bikerê û aver berê. Ganî ma bêveng nêmanê. Her ke ma bêveng manenê zî qirkerdişê serê cinîyan de zêde benê.”
‘Dewlete se kena wa bikero sernêkewena’
Endama Meclîsê Şaredarîya Êlihî Mehtiye Demîr derheqê hêrişê xususî yê Tirkîya de qisey kerd û vat: “Hêrişêkê xususî ke zêdeyêr hemverê cinîyan de yeno kerdiş. Bi xusuî zî metodê nê hêrişî bi giranî fuhuş û tiryakî yo. Ciwanê ma heme nê çîyan musayê. No çî zirar dano kes û dano komel zî. No zî hesabê înan yeno. Nê polîtîkayê lêşinan serê ciwananê ma de rayra benê. Wina wazenê hizurê ma xira bikerê û ma yewbînan reyde sîya bikerê. Ganî hemverê nê de ma aya bê. Ganî ma nêrê kayanê înan. Se beno wa bibo rayîrê girêdayîşê ma dîyar o. Beno ke tut û ciwanan bikerê nê rayîran la na polîtîkaya lêşîne ma dûr nêfînena. Ê do nêresê amancê xo. Do yewîya ma xira nêkerê. Heta ke no fehm ma reyde bibo, dewlete çi metod şuxilnena wa bişuxilno do sernêkewa.”
‘Ma do rexmê her çî bişuxilyê û serbikewê’
Endama Meclîsê Şaredarîya HDPyî yê Milazgirê Munever Ceylan zî da zanayîş ke polîtîkayê hêrişê xususî serê cinîyê kurdî de yeno kerdiş û vat: “No hêriş êdî ameyo rewşêke lêşin ke hewil danê metodê fihuş û tiryakî netîce bigîrê. Heto bîn ra zî seba wareyê komelî û sîyasî zî dûr bifînê hewl danê. Ma vînenê hemverê sîyasetê cinîya kurde yeno rayraberdiş. No metodê blokê AKP-MHPyî ke seba xo serê lingan bigîrê kenê. Ma zanê, ma tim qalê nê hêrişan kenê, çîyo muhîm êdî ma do senîn bieşkê hemverê nê de vinderê. Ê do nêeşkê nê çîyan reyde qisey bikerê. Ma do bi her hawayî têkoşîn û xebatê xo bikerê. Ma do wareyan de bê û do şorişê cinîyan serbikewo.”