AMED - Hunermendê kurdî reaksîyon mojnayî hêrişo ke hemverê Merkezê Kulturê Kurdan ê Ahmet Kayayî yê Parisî de ame kerdiş û vatî ke semedo ke qetlîyamê serra 2013î nêvejîya roşne yê diyîne ame kerdiş.

 

Paytextê Fransa Paris de 23ê kanûne de kiştox William M.yî taxa Strasbourg Saint Denisî de hêrişê Merkezê Kulturê Kurdan ê Ahmet Kayayî kerdbi û netîceyê suîkastî de endama Têgêrayîşê Cinîyanê Kurd (TJK-E) Emîne Kara (Evîn Koyî), hunermmendê Kurd Mîr Perwer (Mehmet Şîrîn Aydin) û Abdurrahman Kizil ameyî qetilkerdiş. Hunermendê kurdî reaksîyon mojnayî û hêriş şermizar kerdê.

 

‘Paytextê qetlîyamî Parîs’

 

Kaybaza Tîyatroyê Bajarî yê Amedî Berfîn Emektare da zanayîş ke no qetlîyamo diyîne çarçeweya planêk de ameye kerdiş û Şarê Kurd û hunermendê kurdî ameyî hedefgirewtiş. Berfîne wina dewam kerd: “Parîs sey cayê tewr bi tehluke yê dinya yeno binamekerdiş. Bajarê tewr romantîk ameyêne binamekerdiş. La seba ma kurdan manaya ci cîya ya. Seba ma êdî paytextê qetlîyamî yo. Hêrişê diyîne hemverê Merkezê Kulturê Kurdan ê Ahmet Kayayî de pê ame. Hedefgirewtişê merkezêk kulturî tu hawayêk nîno qebulkerdiş. Hunermendî welatê xo yanî Tirkîya de xo asayîş de hîs nêkenê û kultur û deyîrê înan yenê qedexekerdiş. Cezayan vera mecbur menenê ke bivejîyî teberê welatî.”

 

‘Mîr Perwer înan ra yew bî’

 

Berfîne da zanayîş ke hêrişî do vernîya xebatanê kulturî yê kurdan nêgêrê û wina dewam kerd: “Kurdî do kulturê xo, ziwanê xo, hunerê xo dewam bikerê. Mîr Perwer bajarê Muşî ra şî Parîsî. Hunerê xo tîya de dewam kerdêne. Hişmendîya hunerî biba do dewam bikera. Mîr Perwer înan ra yew bî. Ganî no hêriş sey hêrişêk normal nêro dîyîş. Peynîya ci de çi esto. Paris de qetilkerdişê merdiman hende asan o acaba.”

 

‘Bêvengîye hêrs gird keno’

 

Rejîsora kurde Lîsa Çalane zî reaksîyon mojnaye qetlîyamî û nê ercnayîşan kerd: “Hemverê qetlîyamî de ganî vengêk gird bibo. Ez na bêvengîye rexne kena. Ma çapemenîya mîyanneteweyî şermizar kenê. Hêrsê ma xeylê gird o. Hêriş munferît nîyo. Ewropa seba kurdan bîyo cayêk tehluke. Tena serê çapemenîye ra eştişê tweetêk mird nêkeno. Serê înstagramî ra postêk mird nêkeno. Bi no haw şermizarkerdiş mird nêkeno. Ma hunermend, aktîvîstî ganî wurzê payan ser. Na bêvengîye hêrs gird kena.” 

 

‘Şîyayîşê hunermendan koçkerdişê zorî bî’

 

Lîsaye dewamê qiseykerdişê xo de vat: “Serranê peyênan de hêrişî zêde bîyî. Dewlet û sîstem zanê ke xebatê kulturî mekanîzmayêk çend gird ê. Ma hunermendî hewldayîşê averberdişê kulturî de yê. Hunemendî welat de teda û hêrişan dîyî û coka ra mecbur mendî ke welat terk bikerê. Hunemendê kurdî yenê hedefgirewtiş. Demêk nizdî de konserêk ame qedexekerdiş. 23 embazê ma ameyî destbendkerdiş. Binê zextan de xebat yenê rayraberdiş. Vera hende çîyan reyna zî mekanîzma xurt o. Ganî aktîvîstê dinyaye biewnî tîya. Eştişê tweetêk mird nêkeno. Ganî her kes hemverê nê hêriş û zextan de vengê xo berz bikero û reaksîyonê xo bimojno.”

 

‘Wazenê serê qetlîyamî bigîrê’

 

Lîsaye qiseykerdişê xo wina peynî kerd: “Serra 2013î de qetlîyamêk bîn Paris de pê ame. Ewropa de tena hemverê kurdan de nê, hemverê hetanê bînan de zî hêriş esto. Parîs de qetlîyam reya yewine nîyo. Hirê embazê ma yê bînî serra 2013î de Parîs de ameyî qetilkerdiş. No tesaduf nîyo. Bi hawayêk sîstematîk pê yenê û wazenê serê nê hedîseyan bigîrê.”