Sema Çaglak

 

ŞIRNEX - Îdarekara Komeleya Ziwan û Kulturî yê Birca Belekî Fatma Gîzleyîcî bale ant serê teda û hêrişê hemverê kultur û ziwanê kurdkî û dîyar kerd ke hemverê kultur û ziwanê kurdkî de dişminîyêk verçiman de esto û vat: “Çi beno wa bibo meclîs, kuçe û sazgehî wa şar wayîrê kultur û ziwanê xo vejîyo û xo vîr ra nêkero. Şarê ma her cayî de kultur û hunerê xo vila bikero.”

 

Hemverê kultur û hunerê kurdî de hetê îqtîdarî ra hêrişî dewam kenê. Bi qedexekerdişê tîyatro, mekteban de ziwanê kurdkî qedexe yo. Pêwa nê zî bi qedexekerdişê konseran hewil yeno dayîş polîtîkayê asîmîlasyonî bi her hawayî serê şarê kurdî de ferz bikerê. Bêtehamûlîyê hemverê ziwanê kurdkî meclîs ra bigî, heta bernameyê televîzyonê tirkan xo mojnenê. Îdarekara Komeleya Ziwan û Kulturî ya Birca Belekî Fatma Gîzleyîcî derheqê babete de qisey kerd.

 

‘Hemverê ziwan û kulturî de dişminîyêk verbiçiman esto’

 

Fatma, destpêkê qiseykerdişê xo de vat, ziwanê kurdkî zimanêko xeylêk qedîm o û kan o û wina qisey kerd: “Her heqê kurdêke esto ziwan û tarîxê xo bipawo. Ma wazenê her wareyê cuye xo de bi ziwanê xo qisey bikero û bi ziwanê xo biciwuyo. Eke ma kultur û ziwanê xo bidê xovîrrakerdiş ma do çin bibê. Coka têkoşînêk ma bêhempa esto. Ziwanê kurdkî qedexe yo û bajarê Metropolan hêrîşê seba qiseykerdişê bi kurdkî zêde benê. Tersenê ke ziwan  û kulturê ma metrepolan de zî biciwîyo. Coka bi taybetî emsar tîyatroyê kurdkî, konserê hûnermendanê kurdan ameyî qedexekerdiş û astengkerdiş. Ganî hemverê nê çî de şarê ma hişyar bo û nêverdo ke ziwan û kultur peyser şêro. Televîzyonê tirkî de bernameyêk de dayîkêk bi ziwanê kurdkî qisey kerd û serê qiseykerdişê dayîke de mikrofon ame padayîş. No dişminîyêk pîl o hemverê ziwanê kurdkî de.”

 

‘Bi polîtîkayê şerê taybetî de qirkerdişê kulturî’

 

Fatma, dîyar kerd ke bi polîtîkayê şerê taybetî de hewil yeno dayîş ke serê Şarê Kurdî de qirkerdişê kulturî bi ca bîyarê û vat: “Kultur û tarîxê ma xeylêk  dewlemend o. Dengbêjî, govende, deyîrbazî, cil û belgê adetî û bi dewlemendîya ziwanî reyde wayîrê adetêk kan o. Hewil yeno dayîş ke bi polîtîkayê şerî yê taybetî rê no kultur û ziwan hetê ciwanan ra bêro xovîrrakerdiş. Şar bi ziwanê xo esto. Binê banê polîtîkayê asîmîlasyonî de muzîkê tirkî serê ciwanan de yeno ferzkerdiş û xeylêk cayan de tena bi tirkî yenê vatiş. Yan zî kulturê xo yê ke dûrî kulturê ma yo serê şarî de yeno ferzkerdiş û bi nê verê şarê ma danê kulturê xo. No zî beno sebeb ke şar û bi taybetî ciwanê ma kultur û ziwanê xo ra dûr bikewê.”

 

‘Şar vera hêrişan de hîşyar o’

 

Fatmaye da zanayîş ke hemverê zext û hêrişan de ganî her raşteyî de kurdî bi ziwanê xo qisey bikerî. Fatmaye wina vat: “Vengdayîşê mi şar û keyeyê kurdan rê esto. ganî her raşteyî de her raşteyî de wayîrê ziwanê xo bivejîyî û ziwanê xo dewlemendêr bikerî. Kes nêeşkeno ziwanê ma qedexe bikero û ma zî nêdanî vîrîkerdiş. Ciwanê ma yê hetê metopolan wazenê ke kulturê xo tîya de zî bicuyî. La no yeno astengkerdiş. Nameyê taxan yê kurdî yenê bedelnayîş, cayê tarîxî yenê rijnayîş, konser û tîyatroyê kurdî yenê qedexekerdiş. Heto bîn de zî bajarê kurdan de bi destê qeyûman festîvalê asîmîlkerdişî yenê organîzekerdiş. No kayêk girdo ke serê ciwanan de yeno keykerdiş. La şar vera hêrişan de hişyar o û reaksîyon û vindetişê xo zî mojneno.” 

 

‘Her ca de kultur û ziwanê xo bipawêne’

 

Fatmaye qiseykerdişê xo yê peyênan de vat: “Vera nê heme hêrişan de Merkezê Kultur û Hunerî yê Mezopotamya (NÇM) waşt ke konserêk virazo. La no konser ame astengkerdiş. La reyna zî NÇM konsere xo pê ard û vindertişê xo seba qedexekerdişan û hêrişan mojna. Şarê ma hemverê nê hêrişan de bi hêz xover dano. Se beno wa bibo meclîs, raşte û dezgehî, wa şar wayîrê kultur û ziwanê xo bivejîyo û nêdo vîrîkerdiş. Her ca bajaran de ziwan, kultur û hunerê xo vila bikerêne û bipawêne.”