Abdullah Ocalan: Proses xira bibo do şîdet zî zêde bibo
- 15:13 3 Çele 2023
- NAROJANE
MERKEZÊ XEBERAN - Ayla Akat Ata û Ahmet Turk 3yê çileyê 2013ine de bi Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan reyde pêvînayîş kerdibî û Abdullah Ocalanî ercnayîşê "Înkarkerdişê bîyayîşê şarê Kurdî înkarkerdişê bîyayîşê şarê Tirkî yo" kerdibi.
Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan 1999ine heta nika Îmraliyî de binê tecrîdê giran de yo. Abdullah Ocalan ê tarîxî ra dima dem bi dem bi keye û avûkatan reyde pêvînayîş bikero zî şertê tecrîdî tu wext nêvuryayî û 27ê temmuza 2011ine heta nika bi avûkatanê xo reyde pêvînayîş bikero.
Dimayê grevê vêşanîye pêvînayîş
Tepişteyan bi amancê tecrîd bêro şikinayîş û pêvînayîş bêro kerdiş 12ê êlule 2012ine de dest bi grevê vêşanîye yê bêdem kerdibi û dima ra birayê ey Mehmet Ocalan şibi Îmraliyî de pêvînayîşêk kerdibi. Dimayê nê pêvînayîşî, hemserekê ê wextî yê Kongreya Komela Demokratîkî (KCD) Ahmet Turk û parlamentera Partîya Aştî û Demokrasî (BDP) Ayla Akat Ata 3yê çeleyî 2013ine de şîbî Îmraliyî û bi Ocalan reyde pêvînayîş kerdibi. Dimayê nê pêvînayîşî zî prosesê pêvînayîşê Îmraliyî yê derheqê çareserî de zî dest pêkerdî.
‘Do hîn biwazê sabote bikerê’
Abdullah Ocalan pêvînayîşo ame kerdiş de dîyar kerd ke hewldayîşê desturê çareserî demê Turgut Ozal, Necmettîn Erbakan û Bulent Ecevît ra dewam keno û 20 serrî yo hewl danê. Pêvînayîşî de Abdullah Ocalanî wina vatibi: “Prosesê bi Emre Bey reyde dest pêkerd, di serrî û nîman de ame birnayîş. Pêvînayîş tîya de pê yeno. Pêvînayîşê tîya nêbê, verdê pêvînayîşê bi reyde, gane zî nêverdenê. Bi 14 serrî yo hewl danê ke mi birijnê. Bi îmha ameyî û do bêrê zî. Do hîn biwazê nê prosesî sabote bikerê. Key tîya kombîyayîş bibê, vînîbîyayîşê gerîlayan neql kenê. Mesajê wina danê. Pêvînayîşê bi heyetî reyde muhîm ê. Ê zî rîsk gênê. Heta hewl danê heyet zî fek ci ra vera bido. Zîhnîyetê darbekar hewl dano prosesî sabote bikero.”
Planê Komîsyonê Heqîqet û Meclîsî
Abdullah Ocalan eynî pêvînayîşî de bale anceno serê awankerdişê Komîsyonê Heqîqetî û wina serê girîngîyê meclîsî de vindeno: “Rewşa antişê gerîla de bi amancê vernî şîdetê hemverê şarî bêro padayîş, ganî Konseyê Aştîye bêro awankerdiş. Agêrayîşê dewan, tazmînat bêro dayîş binê kontrolê Konseyê Aştîye de yo. Şima nê ra vanê aqilmend? Hetê înan ra proses nêzdî ra yeno taqîbkerdiş. Proses ganî hetê kesê wayîrê wijdan ve bêro taqîbkerdiş û na babete de rol kay bikerê. Esas de babete de destûrê bingehîn de ganî meclîsêk awankerde bibayîne. Xebata bîyaye netîce nêda. Ganî desturêk bingehîn ke şîdetê 40 serrî yê serê şarê Kurdî û Tirkî cigêrayîş bikero, bîyayîş. Muhakemekerdişê komara heta nika Desturê Bingehîn de Kemalîstê laîk amancê tasfiyekerdişê Kurdan û komela îslamî kerdî. Bi no hawayî şarê Tirkî zî azadî û heqan ra bêpar mendî.”
Bal ant serê Desturê Bingehîn ê 1921ê
Abdullah Ocalan dîyar keno ke bîyayîşê şarê Kurdî bêro qebûlkerdiş û vano ke na babete de ganî Pêşnîyazîyê Reformê Kurdî yê 20 maddeyê pê yeno û Desturê Bingehîn ê 1921ê esas bêro girewtiş û dewam keno: “Uca de qebûlkerdişê bîyayîşê kurdan esto. Ma wazenê Pêşnîyazîyê Reformê Kurdan gane bikerê. Ma zanê ke nimitişê belgeyê Pêşnîyazîyê Reformê Kurdan yê 9ê sibata 1922ine de hemverê 64ine bi 373 rayan ame qebûlkerdiş, bi amancê tasfiyekerdişê kurdan. La dimayê qebûlkerdişê nê belgeyî dima Serkewtişê 30ê tebaxe pê ame. 1922 serra awankerdişê Tirkîyaye yo. Şima çira nê belgeyan niminenê?”
Provokasyonê operasyonê KCKyî
Abdullah Ocalan pêvînayîşê Dolmabahçeyî 5ê gulana 2007ine de Serokwezîrê demî Tayyîp Erdogan û Fermandarê Pêroyî yê Yaşar Buyukanit de pê ameyo ard vîr û wina vat: “Eke ma çareserî û aştîye realîze nêkerê, ma provakasyonê operasyonê KCKyî çareser nêkerê o wext aştî zî hîkayeye ya. Tepiştişê 10 hezar kesî komplo yo, bêtesîrverdayîşî yo û kiştişî yo. Seba aştîye di aşmî ci estê. Dimayê nê do bi destnêdayîşî reyde yê mende zî bêrê tasfiyekerdiş. Darbeyê hîn şîdetêr zî eşkeno bibo babeta vatişî. Ganî peynîya operasyonê KCKyî bêro.”
Netew-dewlet koletî
Abdullah Ocalanî pêvînayîşî de dîyar keno ke bi pêameyîşê aştîye mabêne tirk-kurdî de do aştîya mende pê bêro û na babete de wina ercneno: “Ma do senî bidê roniştişî. Ma do serê nê de bişuxulîyê. Ez netew-dewletî nîya. Sebebê qirkerdişan no yo. Netew dewlet azadî nîya, koletî ya. Ma wazenê kurdan bîyarê rewşa unîteyêk demokratîk. Qanûn û desturê bingehîn yê Tirkîya de nê çinbê, aştî mumkin nîya. AKP vano lazim, bi nê çin o. Gelo ma do senî bikerê? Bê îfadeyê qanûnî yê 20 mîlyon kesî do senîn bêro ciwîyayîş.”
Plan û pêşnîyazê binê hirî sernameyan
Abdullah Ocalan bale anceno planê çalakîyê binê hirî sernameyan ser o û wina vat: “Ganî donemê bêpekewtişî bêro ronayîş, donemê qanûnî û Destûrê Bingehîn û prosesêk notmalbîyayîşî bêro pê ameyîş. Ganî Pênûmeyê Reformê Kurdî bikewo rojeve. Ez seba şinasnayîşê hemwelatîbîyayîşî pêşnîyaz kena ke Destûrê Bingehîn heme kulturê tarîxî sey dewlemendîya Tirkîya bêrî qebulkerdiş, xo aver benî, heqanê azadîya fikr û ramanî bişinasîyo. Destûrê bingehîn yê Ispanyaye de zî wina yo. No problemanê bînan yê hemwelatîbîyayîşî zî çareser keno. Ez perwerdeyê ziwan qet munaqaşa nêkena. Ganî heqê qanûnî, xoserîya ekonomi bibo. Do nakokîyê Şertê Xoserîbîyayîşî Rayîrberîya Herêmî bêrî wedarnayîş. Înkarkerdişê bîyayîşê kurd înkarkerdişê bîyayîşê tirkî yo. Kurd şêro, îslam şêro do Anatolyaya Tirkî nêmano. No nasname û bwerî nêrî qebulkerdiş do lobî, îqrîdarî ra zî qebul nêkerî. Raştkerdişêk winasî bibo do rewşe bêra xilaskerdiş. Her çî keweno mîyanê yewbînan. Ganî Desturê Bingehîn no reyde girêdayî nêbo. No proses xira bibo do şîdet zêde bibo.”