‘Berpirsîyarê krîzî îqtîdar o’
- 10:26 28 Çele 2023
- NAROJANE
WAN - Vayeya ke nanî rê ameye kerdiş, hemwelatîyî seba girewtişê nanê kartî kewenê sira û tay rojan nêeşkenê nê nanî zî bigîrê. Hemwelatîyan dîyar kerdî ke berpirsîyarê krîzê ekonomîyî îqtîdar o û çareserî zî yewîya Kurdan a.
Krîzê ekonomî roj bi roje giran beno û hêzê herînayîşê hemwelatîyan keweno. Qanûnê Butçeya ke aşma kanûne ya 2022î de pêşkêşê meclîsî ameye kerdiş de binê nameyê asayîş û pawitişî de 388 mîlyar û 903 mîlyon û 150 hezar ame cîyakerdiş û sewbîna zî kişta înan de binê nameyê asayîş, cendirme, Heyetê Asayîşê Mîyanneteweyî, Fermandarîya Asayîşê Qeraxî û dezgehanê sey înan de butçe birnayî. Îqtîdarîya ke beşêk gird şerî rê birneno, seba şarî zî zem zemî ser de layiq vîneno. Netîceyê kriz û şerî tesîrê xo dano şarî ser. Cinîyê Wanîjî derheqê babete de ajansê ma rê qisey kerdî.
Cinîyê Wanîjî dîyar kerdî ke bado ke zem seba nanî ame kerdiş û vaye bî 4 TL ê nanê kartî herînenê. Cinîyan saet 05.00î de wurzenê şinê verê firinî û kewenê sira. Nanê rojêk, di roj û hirê rojan mendî zî nimeyê vayeya nanî herînenê. Cinî seba girewtişê nanê kartî bi saetan sira de vindenê û ge-ge zî seba ke nan nêmaneno destveng agêrenê.
‘Ez ge-ge destveng agêrena’
Sacîde Ozdemîr da zanayîş ke nanê kartî zî nêvînenê û wina vat: “Ma qirika xo ra birnenê û nêwenê. Ma êdî nêeşkenê nanê kartî zî bigêrî. Nimajê serê sibayî ra dima ez şina firin, kewena sira. Ge-ge seba ke sira de zêde merdimî estê sira nîna mi û ez nanî nêgêna.”
‘Ez xo biresna çi acaba?’
Sacîdeye dewamê qiseykerdişê xo de reaksîyon mojnaye rewşe û nê çîyan ard ziwan: “Ez nêweş a û vera nêweşîya xo ez bi saetan rayîr şina ke nan bigêra. Ez bi saetan pawena ke sira bêro mi. Ma cinî şinê. Ge-ge zaf qelebalix virazîyeno. Ez roje de 20 nanan gêna. Seba nê zî 40 TLdana. Nanê kartî ercan o. Xeylê reyan ma nê nanî zî nêeşkenê bigîrê. Nê saetî ra tepîya ekonomî raşt nêbeno. Vaye û zilm do dewam bikero.”
‘Ez ne eşkena bigêra ne zî eşkena bipewja’
Sevîm Gunaya ke aye zî her roje lez şina firine ke nanê kartî bigêra qisey kerd û wina vat: “Her çend ke ez lez şina zî xeylê reyan nan nêmaneno. Ez roje de 10-15 nanan hernena. Ge-ge ke meyman bêrî zî ez 20-25 nanan herînena. Verê mi nanê xo pewtêne. La êdî ez nêeşkena bipewja. Tewreyê ardî bîyo 570 TL. Ma ne nêeşkenê bigîrê û ne zî eşkenê bipewjê. Mecburî yena nanê kartî herînena. Ma nika donemê xelayî cuyenî. Berpirsîyarê nê îqtîdar o. No zilm û mexdurîyet do bi yewîya Kurdan raşte ra wedarîyo.”