Sîstemo ke eşkeno serdestîyê camêrdî birijino: Komara Demokratîke

  • 12:45 28 Çele 2023
  • NAROJANE
 
 
Rozerîn Gultekîn
 
STENBOL - Endamê TOPî dîyar kerdî ke do prosesê  Komara Demokratîke de cinî kerdoxê aktîfî bê û bi fikrê cinî Komara Demokratîke, Destûrê Bingehîn û cuye, awankerdişê hewcedarîyêk lezgîn û rojevî yo.
 
Îqtîdar bi hezaran serran verê bi fikrê serdestîyê camêrdan ameyî awankerdiş û her wareyê cuye bi zîhniyetê xo serûbin kenê. Dewleta Komara Tirkîya ke  100 serrî verê xo bi nameyê komare de kerd dewlete, bi rewşa xo ya bîyaye seba şaran nêbena cewab. Hemverê nê de cinî û şarê bindestî dîyar kenê ke ganî komara demokratîke biba û seba nê prosesê bêro de seba nê têkoşîn kenê.
 
Xebatê demokratkerdişê komare 
 
Partîya Demorkatîke ya Şaran (HDP) û pêameyê ci yê demê peyîn de serê xebatê awankerdişê ‘Komara Demokratîke’ xebatan kenê. Xebata yewin 7ê çeleyî de bi rayberîya Partîya Azadîya Komelî (TOP) Stenbol de bi sempozyumêk sernameyê ‘Rayîrêk vejîyayîşî estê: Komara Demokratîke binê 14 sernameyan de ameye munaqeşekerdiş. Reyna Partîya Soyalîste ya Bindestan (ESP) zî panelêk bi sernameyê ‘Krîzê komara burjuvazî û rojevbîyayîşê şoreşî’ 29ê çele de do Stenbol de pê bîyaro. HDP zî do mabêne 4-5ê sibate Konferansê Komara Demokatîke pê bîyaro.
 
Cinîyê TPOî derheqê sempozyumê ke kerdibî de ercnayîşan kerdî.
 
‘Sîstemêk ke eşkeno serdestîyê camêrdan birijino’ 
 
Endama Koordînasyoanê Merkezê TOPî Cemîle Baklaci dîyar kerd Komara Demokratîk ke seba ci têkoşîn kenê, ganî bi komara 1923ine de ameyo awankerdiş, bîyarê hemverê yewbînan û vat,  Komara Demokratîke de cinî kerdox ê û tewr benê û wina vat: “No sîstem sîstemo ke eşkeno serdestîyê camêrdan birijino. Lazimî bi munaqeşekerdişê Komara Demokratîke esta. Seba însanî şertê cuyêka merdimî de biciwîyê, seba tutî têduşt biciwîyê, seba cinî raste rast proses de ca bigîro, ganî ma nê sîstemî de ca bigîrê. Kerdoxê aktîfî yê nê vurnayîşî cinî yê.” 
 
Pêşnîyazîyê çareserî ganî bi Desturê Bingehîn rê bibê yew
 
Cemîle sewbîna dîyar kerd ke xeylêk muhîm o ke cinî prosesê Komara Demokratîke de ca bigîrê û hewcedarî esto ke çareserî vetê werte bi Desturê Bingehîn û Komare rê bibo yo. Cemîle wina qedêna: “Seba hewcedarîyê lezgînî ca bêrê, cayê ke rêxistinbîyayîş ci de bibê, herême û meclîsê taxane. No metodê îdarekarî ke cinî xo rayra benê û muxatab yenê girewtişî yo. Hewcedarîya ma bi awankerdişê nê zemînî rê esto.”
 
Komara Demokratîke bêcinîyan nêbena
 
Endama TOPî Ozge Karbo dîyar kerd ke Komara Demokratîke hetê xoverdayîşê cinîyan de netîce û vejîyayî û wina vat: “Ma têkoşînê azadîye danê û vanê ke Komara Demokratîke rayîrê çareserî ya. Seba no proses bi şorişî reyde bibo yew, rolê cinîyan muhîm o. Ma dînamîkê Tirkîya biewnê xeylê tevger bi destê cinîyan pê yenê. Seba nê zî Komara Demokratîke bêcinîyan nêbeno. Cinîyê ke têkoşînê cuye danê, hetê îqtîdarî ra yenê binpaykerdiş. Seba nê zî munaqeşeyî tîya de dest pêkenê. Nê munaqeşeyî kewenê Komara Demokratîke. Komara Demokratîke têkoşînê xilasîya pêro bindestan a. Têkoşînê awankerdişî komelêk femînîst û demorkatîk o. Ez venga pêro kesan kena. Seba awankerdişê Komara Demokratîke ganî ma têkoşîn bikerê.”
 
‘Rayîro ke şino sosyalîzm’
 
Endama TOPî Hatîce Goz zî fikrê xo ard ziwan û dîyar kerd ke Komara Demokratîke seba Tirkîya hewcedarîyêk lezgîne a û pêwa nê zî bi Desturê Bingehîn reyde pê yena cinî mecbûr mendê têkoşîn bikerê û wina vat: “Komara Demokratîke rayîro ke şino sosyalîzm de hemleyêk girîng a. Bi no hawayî ma eşkenê rayîr ver bi azadî abikerê.”