Şehrîban Aslan

 

AMED - Sereka DAKAY-DERî ya Amedî avûkate Asli Pasînlîye derheqê qanûnê turbanî de qisey kerd û û vat: “Wazenê cîyayê bikerê mabenê cinîyan û cinîyan yewbînan ra dûrî bikerê.”

 

Pêşqanûnê bedelnayîşî desturê bingeyîn yê bi nameyê ‘seba turbanî asayîşê desturê bingeyîn û pawitişê keyeyî’ ke hetê AKPyî ra ame amadekerdiş bi parlamenteranê MHPyî û parlamenterêk Partîya Yewîya Girdî (BBP) bi pêroyî, bi îmzeya 336 parlementeran 9ê Kanûne de pêşkêşê Serekomarîya Meclîsî ame kerdiş. Pêşwanûnî de nuqtayê 24 û 41î yê Desturê Bingeyîn de bedelnayîşan pêşnîyar keno ûhetê Komîsyonê Desturê Bingeyîn yê Meclîsî ra ame qebulkerdiş. Sereka  Komeleya Paştîdayîşî bi Destê Cinîyan (DAKAH-DER) Asli Pasînlîye derheqê nuqtaya 24ine yê bi sernameyê ‘pawitişê keye û heqanê domanan’ û 41ine de ercnayîşan kerd.

 

‘Bedenê cinîye yeno îstîsmarkerdiş’ 

 

Asliye da zanayîş ke pêşqanûnê desturê bingeyîn de sere de bedelnayîşê kincan ê diyîne zî serê çekuya keyeyî bedelnayîş wazîyeno bêrî viraştiş û wina vat: “Nê wirdî nuqtayan de munaqaşayî dewam kenî. Nuqtaya 24 û 41ine de seba bedelnayîşî pêşqanûn yeno dayîş. Tîya de derheqê kesê ke bi turban û bê turban ke raşteyê cemawerîye de xizmet kenî, pêşnîyazê qanûnî ke asayiş yeno viraştiş yeno dayîş. Derheqê keyeyî de zî zêdebîyayîşê çekuyêk sey ‘keye bîyayîşê camêrd û cinîye ra ra awan keno’ rojeve de ya. Beno ke ganî m abi raştkerdişê kincan dest pêbikerî. Dinya û Tirkîya de derheqê dîzaynkerdişê kinc û xoradayîşê cinîyan de hewldayîşê ke yenê dayîş newe nîyî. Sîyaset de bedenê cinîye yeno îstîsmarkerdiş. Ma eşkenê na babet de ser de zî qisey bikerî.”

 

‘Wazenê cinîyan yewbînan ra dûrî bikerê’

 

Asliye dîyar kerd ke babeta cinîyan de polîtîkayê derheqê bedenê cinîyan nika xeylê welatan de rojeve de ya. Asliye vat ke raştkerdişê kurtajî ra bigêrêne heta protestoyanê Jîna Mahsa Emînîye ke Jînaye bi bahaneye porê xo goreyê rejîmî nêgirewte ameye qetilkerdiş, têgêrayîşê komelî dest pêkerd. Ayliye wina vat: “Reyna Afganistan de Talîban bado ke ame sere derheqê bedenê cinîyan de sînoran rona. Qanûnê derheqê kinc û xoradayîşê cinîyan teng kerd. Heqê perwerdeyîyê cinîyan dest ra ame girewtiş. Nêverdayî ke cinî tena bivejşyş raşte û parkan. Ma vînenê ke cinîyî raşteyan de yenê qemçkerdiş. Nê pêro zî binê nameyê îslamî de yenê kerdiş. Dinya de têgêrayîşêk winasî esto û Tirkîya zî hewl dana ke krîzê turbanî bêro viraştiş. Esasê xo de nê pêro çîyan de yeno waştiş ke verê komelî bidîyo nê hetî. Îqtîdar wazeno cinîyan yewbînan ra dûrî bikero.”

 

‘Ganî her kes vajo nê’ 

 

Asliye qisyekerdişê xo yê peyênan de wina vat “Acaba îqtîdar qey wina keno ke metnêk bikewo desturê bingeyînî. Ganî no bêro perskerdiş. Goreyê waştişanê xo tarikat û cemaetan metne qanûnî de raştkerdişî yenê kerdiş. Ma nê çîyî feshkerdişê Pêkerdişê Stenbolî de zî dî. Raşteyê cemawerîye de turbanê cinîyan problem nîyo. No bedelnayîşî rê xeylê hetî vanê ‘nê’. Têkoşînê cinîyan yê Tirkîya zî nê bedelnayîşî rê vano nê. Seke şima zanî HDP û Partîya Karkeran qet beşdarê pêvînayîşî nêbîyî. Îyî Partî û CHPyî beşdar bîyî. Ma zî donemo ke dewam keno taqîp kenî.”