Melek Avci

 

ANQARA - Rojnamegere Leîla Saadatî prosesê Rojhelat û Îranî de ercna û vat: “Dîndarî zî wazenê rejîm bivuryo. Bawerîya merdiman zî zirarêk pîl rejîm ra dî. Ma nika no xoverdayîşo ke yeno dayîş ra vanê, şorişê neslê Zyî yê Îranî.”

 

Aşma Êlule 2022ine de Îran de cinîya kurde Jîna Emînî amebî qetilkerdiş û dimayê nê protestoyê dest pêkerdî, vuryayî xoverdayîş û 5 aşmî yo xoverdayîş dewam keno. Nê prosesî de bi seyan kesî ameyî qetilkerdiş, bi hezaran kesî bi îşkence ameyî destbendkerdiş û tepiştiş. Pêwa pêro tedayan xoverdayîş dewam keno.

 

Rojnamegere Leîla Saadatî ya Iran Internatîonal ê TV Haber de şuxulêna derheqê prosesê Îran û rojhelatê Kurdistanî de ajansê ma rê qisey kerd.

 

Bîlançoyê protestoyan

 

Leîla vat ke heta nika seyan kesî rê cezaya dardekerdişî ameya birnayîş û dewam kerd: “5 aşmî yo serewedaritiş dewam keno. Kuçeyan de protestoyan de nêzdî 500 kesî ameyî qetilkerdiş. Tewr tay 70 hebî ciwan û tutî bî. Bi seyan kesî seba guleyê plastîk û paletê metal kor bî. Bi hezaran kesî maeyî tepiştiş û 4 hebî ameyî dardekerdiş. 109 kesî nika bi tehlukeyê dardekerdişî rî bi rî yê.”

 

Caardişê îşkenceyî

 

Leîla wina vat: “Xeylêk ciwanî ameyî tepiştiş û îşkence bi înan ame kerdiş. Bajarê  Zahedan dimayê mîtîngî pêlê tepiştişî ameyî destpêkerdiş. Aktîvîsta heqê merdiman Narges Mohammadî zîndanê Evînî yê Tahranî de derheqê koxuşê cinîyan de eşkerayîyêke dabi. Dîyar kerdibi ke 57 tepişteyê cinîyan rê îşkenceyê wehşetî ameyo kerdiş.”

 

‘Dîndarî zî wazenê rejîm bivuryo’

 

Leîla dewam de wina vat: “Çalakîkerî seba şîdet nêwazenê bi rejîmî reyde pê bikerê. Heqê xo de zaf bi israr ê. Waştişê înan sîstemêk demokratîk o. Dîndarî zî wazenê rejîm bivuryo. Bawerîya înan zî zirar vînaya. Neslê Zyî hemverê teokrasî têkoşînêk cesaretî mojna. No nesl hemverê dewleta Îranî pozîsyonê xo girewto. Çalakîyê Îranî de rolê heme aktîvîstê heqê cinîyan esto. No nesl sey dişminê fanatîk ê rejîmî yo. No nesl goreyê neslê verî hîn zêde wareyê perwerde û komelî de çalak o. Sey roniştoxê dîjîtal ameyî nasnayîş. Dimayê Jîna Emînî her kesî dî ke Îran de çi qewimyeno.”

 

‘Şar qutîyanê eşteyan ra gida gêno’

 

Leîlaye bale ant problemanê bîyayeyan yê Îranî ser û vat ke hukmat hetê çareserkerdişê probleman de xeylê bêperwa têgêreno û wina domna: “Pisporî îqazêk kerdî. Îran de rijîyayîşê ekonomî û komelî pê yeno. Şarî hîna feqîr bîyo û xeylê kesî qutîyanê eşteyî ra gida arê dano. Hûmara domanan yê ke xebetîyenî zî roj bir oje zêde bena. Keye û ciwanê betalî bêçare yî. Êdî bi hezaran hemwelatîyê Îranî welat terk kenî. Nimune Tirkîya bîya welatê înan yê diyîne.”

 

Leîlaye peynîya qiseykerdişê xo de daye zanayîş ke mîyanê hukmat û şarî de cîyayeyê girdi awan bîyî û êdî Îran de 2 mîlyon oldarê radîkalî nêeşkenê 80 mîlyonî îdare bikerî û kontrol bikerê.